Nationale Herdenking op de Dam

Vier aanwezigen vertellen voor wie of waarom zij op 4 mei twee minuten stil zijn. Een speciaal arrangement van Bob Zimmerman wordt door het Ensemble van Phion gespeeld tijdens deze getuigenissen.

Het Ensemble van Phion is een van de ensembles van Phion Orkest van Gelderland & Overijssel.

Ensemble van Phion:
1e viool: Bas Treub
2e viool: Alexej Pevzner
Altviool: Laura van der Stoep
Cello: Inge Grevink
Contrabas: Erik Olsman
Fluit: Peter Verduyn Lunel
Hobo: Bram Kreeftmeijer

Volgens operacomponist Puccini zelf schreef hij in 1890 Crisantemi (chrysanten) in één nacht als reactie op de dood van de hertog van Savoye. Het enkele deel met zijn twee melancholische thema’s ontvouwt zich in minder dan zes minuten. Beide thema’s werden later verwerkt in de vierde akte van de opera Manon Lescaut.

Het Ensemble van Phion is een van de ensembles van Phion Orkest van Gelderland & Overijssel.

Ensemble van Phion:
1e viool: Bas Treub
2e viool: Alexej Pevzner
Altviool: Laura van der Stoep
Cello: Inge Grevink
Contrabas: Erik Olsman
Fluit: Peter Verduyn Lunel
Hobo: Bram Kreeftmeijer

Componist Ennio Morricone (1928-2020) is vooral bekend om de muziek die hij voor ongeveer vijfhonderd films en televisieseries componeerde en orkestreerde. Gabriel’s Oboe (Gabriëls hobo) schreef Morricone in 1986 voor de film The Mission.

Het Ensemble van Phion is een van de ensembles van Phion Orkest van Gelderland & Overijssel.

Ensemble van Phion:
1e viool: Bas Treub
2e viool: Alexej Pevzner
Altviool: Laura van der Stoep
Cello: Inge Grevink
Contrabas: Erik Olsman
Fluit: Peter Verduyn Lunel
Hobo: Bram Kreeftmeijer

Mijn schild ende betrouwen
zijt Gij, o God mijn Heer,
op U zo wil ik bouwen,
Verlaat mij nimmermeer.
Dat ik doch vroom mag blijven,
uw dienaar t’aller stond,
de tirannie verdrijven
die mij mijn hart doorwondt.

Ieder jaar speelt een van de drie officiële beroepsorkesten van de Nederlandse krijgsmacht de muziek tijdens de Nationale Herdenking op de Dam.

In 2024 is dat de Orkest Koninklijke Luchtmacht onder leiding van dirigent Arnold Span.

De kapel is een van de drie professionele militaire harmonieorkesten van de Nederlandse krijgsmacht en maakt deel uit van de Koninklijke Landmacht. Haar belangrijkste taak is om militaire ceremonies en ceremonies voor het Koninklijk Huis muzikaal te begeleiden.

Componist Rob Goorhuis (1948) heeft op verzoek van het Nationaal Comité 4 en 5 mei speciaal voor de omlijsting van de herdenking op de Dam muziek geschreven. Het stuk draagt de titel Tot de doden, naar een gedicht van Ed. Hoornik. Deze muziek vormt sinds 2000 de rode draad tijdens de ceremonie op de Dam. Het stuk bestaat uit een proloog en drie delen die elk van de kransleggingen muzikaal omlijsten.

De koning en de koningin leggen de eerste krans namens de gehele Nederlandse bevolking. Deze krans wordt gelegd vlak voor de twee minuten stilte.

Dit jaar vindt de start van de Nationale Viering van de Bevrijding plaats in de provincie Limburg. Marijn Spruit (15 jaar) uit Sittard houdt dit jaar de voordracht op de Dam. Samen met 150 schoolgenoten van de Trevanium Scholengroep in Sittard deed Marijn mee aan het nieuwe lesprogramma Geef vrijheid door. In deze samenwerking tussen het Nationaal Comité 4 en 5 mei en Young Impact gingen leerlingen de uitdaging aan om een spoken word of gedicht te schrijven over het herdenken van de Tweede Wereldoorlog.

Na de twee minuten stilte houdt Marijn haar voordracht. Ze zal vertellen over het Indische familieverhaal van haar overgrootouders, die elkaar in een Japans interneringskamp ontmoetten. In donkere tijden vonden ze hoop en liefde.

De vijf kransen die tijdens de Nationale Herdenking worden gelegd namens de eerste generatie oorlogsgetroffenen zijn voor verschillende groepen oorlogsslachtoffers:

• een krans voor mensen die gevangen werden genomen en vermoord omdat zij in verzet kwamen en opstonden voor de rechten van anderen;
• een krans voor de meer dan 100.000 Joden, Roma en Sinti die werden vervolgd en vermoord in concentratie- en vernietigingskampen enkel en alleen om wie zij waren;
• een krans voor hen die het leven verloren door onder andere oorlogsgeweld, bombardementen, willekeur, verwaarlozing, uitputting, honger, gebrek en schaarste;
• een krans voor alle burgers die zijn omgebracht of omgekomen in Azië, als gevolg van verzet, internering, oorlogsgeweld en uitputting tijdens en direct na de Japanse bezetting;
• een krans voor alle militairen en al het koopvaardijpersoneel, omgekomen in dienst van het Koninkrijk der Nederlanden tijdens de Tweede Wereldoorlog en nadien in oorlogssituaties en bij vredesoperaties.

Jaarlijks nodigt het Nationaal Comité 4 en 5 mei een spreker uit om bij het Nationaal Monument op de Dam een toespraak te houden om de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog levend te houden.

Burgemeester Femke Halsema houdt dit jaar de toespraak tijdens de herdenkingsplechtigheid op de Dam in Amsterdam. Eerder sprak zij in 2019 en 2022 op de Dam, waar de burgemeester van Amsterdam om de drie jaar een toespraak houdt.

Er worden vier kransen gelegd door Nederlandse autoriteiten:

• De voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer leggen een krans namens de Staten-Generaal.
• De minister-president, de minister van Defensie, de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de gevolmachtigde ministers van Aruba, Curaçao en Sint Maarten leggen een krans namens de Rijksministerraad.
• De Commandant der Strijdkrachten en zijn Operationele Ondercommandanten leggen een krans namens de gehele krijgsmacht.
• De burgemeester en locoburgemeester van Amsterdam leggen een krans namens de gemeente Amsterdam.