Nationale Herdenking op de Dam

Vier aanwezigen vertellen voor wie of waarom zij op 4 mei twee minuten stil zijn. Een speciaal arrangement van Bob Zimmerman wordt door Club Classique gespeeld tijdens deze getuigenissen.

• Janny Knol (korpschef Nationale Politie)
• Robin Imthorn (veteraan)
• Ank Frankhuijzen-Sierevogel (dochter van in 1942 omgekomen werktuigkundige koopvaardij)
• Boaz Cahn en Selma Boulmalf (deelnemers campagne #‘Deel de Duif’
  en campagne 80 jaar vrijheid)

Club Classique zoekt voor elk project de beste musici en heeft daarom een steeds wisselende samenstelling. Club Classique wil klassieke kamermuziek toegankelijker maken en de kloof tussen musici en publiek vullen met wisselwerking.

Het ensemble van Club classique bestaat uit:
1e viool: Myrthe Helder
2e viool: Emma Roijackers
Altviool: Anuschka Pedano
Cello: Leonard Besseling
Contrabas: Sasha Witteveen

Pianist/ componist Cor Bakker (1961) was jarenlang pianist bij het Metropole Orkest en speelde in talloze theaterprogramma’s. Hij werkte mee aan radio- en tv-programma’s, onder meer als begeleider van Paul de Leeuw en in Podium Klassiek, Cor op Reis en Cor & Co, waarin hij nationale en internationale bekendheden interviewde en begeleidde.

Ook was en is hij nog altijd begeleider van allerlei grote artiesten. Zo heeft Bakker op het podium gestaan met Karin Bloemen, Brigitte Kaandorp, Philippe Elan, Shirley Bassey en Oleta Adams. Van licht klassiek of evergreens tot chansons of ‘heavy’ jazz. Cabaret, Nederlandstalig, Latin; hij is in alle stijlen thuis. Zijn albums bestaan altijd uit een mix van klassiek, jazz en eigen composities.

Club Classique zoekt voor elk project de beste musici en heeft daarom een steeds wisselende samenstelling. Club Classique wil klassieke kamermuziek toegankelijker maken en de kloof tussen musici en publiek vullen met wisselwerking.

Het ensemble dat op 4 mei speelt tijdens de bijeenkomst in De Nieuwe Kerk wordt gevormd door:
1e viool: Myrthe Helder
2e viool: Emma Roijackers
Altviool: Anuschka Pedano
Cello: Leonard Besseling
Contrabas: Sasha Witteveen

Philip Freriks (1944) is freelancejournalist, publicist en tv-presentator en is bekend van onder andere Lopend Vuur, Het Groot Dictee der Nederlandse Taal en De slimste mens. Tot eind 2009, veertien jaar lang, presenteerde hij het NOS Journaal. Hij schreef meerdere boeken, waaronder De Meridiaan van Parijs, Gare du Nord, Jantje en Les Chats de Lili.

Op 4 mei 2025 houdt Philip Freriks in De Nieuwe Kerk in Amsterdam zijn 4 mei-voordracht Een gewoon gezin. In deze voordracht staat Freriks stil bij zijn persoonlijke verhaal. Zijn broer Jan werd tijdens de bevrijding van Groningen in 1945 gedood door een ‘verdwaalde’ kogel. Freriks verdiept zich al zijn hele leven in de oorlog, in de hoop iets meer te begrijpen en vooral te voelen hoe het moet zijn geweest.

De Turks-Nederlandse sopraan Aylin Sezer trad op bij het Prinsengrachtconcert en zong Violetta in La Traviata bij de Nederlandse Reisopera. Ze debuteerde in 2024 met het Koninklijk Concertgebouworkest onder Otto Tausk in Helstone’s Het Pand der Goden.

Aylin was te horen in de NTR ZaterdagMatinee in werken van Grieg, Janáček, Bellini en Verdi en ze zong Nele in de opera Thijl. Bij Opera Spanga en Opera Vlaanderen vertolkte Aylin diverse operarollen. Met pianist Ed Spanjaard vormt zij een liedduo en zingt ze solowerken van Mozart, Poulenc, Rossini en Mahler. Ze omarmt ook cross-over projecten en samenwerkingen met Turkse muziek.

Op 4 mei 2025 levert Aylin een muzikale bijdrage tijdens de bijeenkomst in De Nieuwe Kerk bij de Nationale Herdenking op de Dam in Amsterdam. Op 5 mei staat zij op het podium van het 5 mei-concert op de Amstel.

Pianist/ componist Cor Bakker (1961) was jarenlang pianist bij het Metropole Orkest en speelde in talloze theaterprogramma’s. Hij werkte mee aan radio- en tv-programma’s, onder meer als begeleider van Paul de Leeuw en in Podium Klassiek, Cor op Reis en Cor & Co, waarin hij nationale en internationale bekendheden interviewde en begeleidde.

Ook was en is hij nog altijd begeleider van allerlei grote artiesten. Zo heeft Bakker op het podium gestaan met Karin Bloemen, Brigitte Kaandorp, Philippe Elan, Shirley Bassey en Oleta Adams. Van licht klassiek of evergreens tot chansons of ‘heavy’ jazz. Cabaret, Nederlandstalig, Latin; hij is in alle stijlen thuis. Zijn albums bestaan altijd uit een mix van klassiek, jazz en eigen composities.

Club Classique zoekt voor elk project de beste musici en heeft daarom een steeds wisselende samenstelling. Club Classique wil klassieke kamermuziek toegankelijker maken en de kloof tussen musici en publiek vullen met wisselwerking.

Het ensemble dat op 4 mei speelt tijdens de bijeenkomst in De Nieuwe Kerk wordt gevormd door:
1e viool: Myrthe Helder
2e viool: Emma Roijackers
Altviool: Anuschka Pedano
Cello: Leonard Besseling
Contrabas: Sasha Witteveen

De Amerikaanse componist Samuel Barber (1910-1981) schreef in 1938 zijn liederencyclus Four Songs, waarvan Sure on this shining night het derde lied is. De tekst van het werk is afkomstig uit het gedicht ‘Descriptions of Elysium’ van James Agee. Bob Zimmerman maakte voor deze bijeenkomst het arrangement.

Menachem Sebbag spreekt de overdenking en het Jizkor uit tijdens de bijeenkomst in De Nieuwe Kerk.

Menachem Sebbag is rabbijn, in de synagoge en bij Defensie. Als krijgsmachtrabbijn spreekt hij militairen en veteranen van alle gezindten. Hij is vertrouweling en aanspreekpunt voor de meest uiteenlopende levensvragen. Door de achtergrond van veteranen is zijn werk voor Defensie anders dan het standaard pastoraal werk.

Jizkor
Dit joodse gebed wordt uitgesproken voor overledenen. Het Hebreeuwse woord Jizkor betekent gedenk.

Mijn schild ende betrouwen
zijt Gij, o God mijn Heer,
op U zo wil ik bouwen,
Verlaat mij nimmermeer.
Dat ik doch vroom mag blijven,
uw dienaar t’aller stond,
de tirannie verdrijven
die mij mijn hart doorwondt.

Ieder jaar speelt een van de drie officiële beroepsorkesten van de Nederlandse krijgsmacht de muziek tijdens de Nationale Herdenking op de Dam. 

In 2025 is dat de Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’ onder leiding van chef-dirigent majoor Frans-Aert Burghgraef.

De kapel is een van de drie professionele militaire harmonieorkesten van de Nederlandse krijgsmacht en maakt deel uit van de Koninklijke Landmacht. Ze verzorgt de muziek bij militaire ceremonies en staatsaangelegenheden en geeft concerten en taptoes in binnen- en buitenland.

Componist Rob Goorhuis (1948) heeft op verzoek van het Nationaal Comité 4 en 5 mei speciaal voor de omlijsting van de herdenking op de Dam muziek geschreven. Het stuk draagt de titel Tot de doden, naar een gedicht van Ed. Hoornik. Deze muziek vormt sinds 2000 de rode draad tijdens de ceremonie op de Dam. Het stuk bestaat uit een proloog en drie delen die elk van de kransleggingen muzikaal omlijsten.

De koning en de koningin leggen de eerste krans namens de gehele Nederlandse bevolking. Deze krans wordt gelegd vlak voor de twee minuten stilte.

Het Taptoe-signaal is de muziek die jaarlijks de twee minuten stilte inluidt bij de Dodenherdenking. Het wordt gespeeld door de trompet of hoorn. Soms wordt het Taptoe-signaal verward met de Britse Last Post. Dit is niet verwonderlijk; stukken lijken erg op elkaar.

Het Nationaal Comité adviseert bij de herdenkingen op 4 mei het Taptoe-signaal te spelen.

De naam Taptoe is gebaseerd op het commando ‘Tap toe!’, als in: ‘Sluit de biertap!’ Dit commando werd vroeger in kazernes gebruikt om duidelijk te maken dat de dag voorbij was. Naar verluid werd het signaal al in de tijd van Prins Maurits geblazen (begin 17e eeuw). Naast het praktisch nut heeft het Taptoe-signaal door de jaren heen een ceremoniële waardigheid en sterke traditie opgebouwd. Inmiddels is het de natuurlijke begeleider van herdenkingen en begrafenissen met militaire eer.

Marijn van der Wilk (14 jaar) uit Lochem houdt dit jaar de voordracht op de Dam na de twee minuten stilte. 

Marijn zit in de tweede klas van het Staring College in zijn woonplaats Lochem. Hier deed hij mee aan de challenge #GeefVrijheidDoor van het Nationaal Comité 4 en 5 mei en Young Impact, waarin hij een krachtige boodschap voor de Nationale Herdenking schreef. 

Marijn zet vaker zijn gedachten op papier, en spreekt in zijn voordracht over kleine vormen van verzet in tijden van oorlog. Voor zijn boodschap haalde hij inspiratie uit de kleine dingen die het leven mooi maken, maar die lang niet altijd vanzelfsprekend zijn. Marijn is niet alleen creatief met woorden. Zo werd hij in het najaar van 2024 als programmeur en gamebouwer Whizzkid van Nederland.

De vijf kransen die tijdens de Nationale Herdenking worden gelegd namens de eerste generatie oorlogsgetroffenen zijn voor verschillende groepen oorlogsslachtoffers:

• een krans voor mensen die gevangen werden genomen en vermoord omdat zij in verzet kwamen en opstonden voor de rechten van anderen;
• een krans voor de meer dan 100.000 Joden, Roma en Sinti die werden vervolgd en vermoord in concentratie- en vernietigingskampen enkel en alleen om wie zij waren;
• een krans voor hen die het leven verloren door onder andere oorlogsgeweld, bombardementen, willekeur, verwaarlozing, uitputting, honger, gebrek en schaarste;
• een krans voor alle burgers die zijn omgebracht of omgekomen in Azië, als gevolg van verzet, internering, oorlogsgeweld en uitputting tijdens en direct na de Japanse bezetting;
• een krans voor alle militairen en al het koopvaardijpersoneel, omgekomen in dienst van het Koninkrijk der Nederlanden tijdens de Tweede Wereldoorlog en nadien in oorlogssituaties en bij vredesoperaties.

Dick Schoof is sinds 2 juli 2024 de partijloze minister-president van Nederland in het kabinet-Schoof. Tot en met 28 mei 2024 was hij secretaris-generaal van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Eerder was hij directeur-generaal van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV).

Er worden vier kransen gelegd door Nederlandse autoriteiten:

• De voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer leggen een krans namens de Staten-Generaal.
• De minister-president, de minister van Defensie, de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de gevolmachtigde ministers van Aruba, Curaçao en Sint Maarten leggen een krans namens de Rijksministerraad.
• De Commandant der Strijdkrachten en zijn Operationele Ondercommandanten leggen een krans namens de gehele krijgsmacht.
• De burgemeester en locoburgemeester van Amsterdam leggen een krans namens de gemeente Amsterdam.