Het monument
Vorm en materiaal
Het Capitulatiemonument te Ridderkerk is een natuurstenen gedenksteen in de vorm van een scherf. Aan weerszijden van de steen staat een Nederlandse leeuw van brons. Op de steen is een plaquette bevestigd. Het geheel is geplaatst op een wit voetstuk. Het gedenkteken is 2 meter hoog, 4 meter breed en 60 centimeter diep.
Teksten
De tekst op het voetstuk luidt:
‘EEN VOLK DAT ZIJN VERDEDIGING VERWAARLOOST
ZET ZIJN VRIJHEID OP HET SPEL.’
De tekst op de plaquette luidt:
‘BUIGEND VOOR DE DUITSE OVERMACHT
ONDERTEKENDE H.G. WINKELMAN
OPPERBEVELHEBBER VAN LAND- EN ZEEMACHT
IN DIT GEBOUW OP 15 MEI 1940 DE CAPITULATIEOVEREENKOMST.’
De geschiedenis
Met het Capitulatiemonument in Ridderkerk wordt herdacht dat in het schoolgebouw achter dit gedenkteken op 15 mei 1940 de capitulatieoverdracht werd ondertekend door de Nederlandse opperbevelhebber van land- en zeemacht, generaal H.K. Winkelman.
Op 14 mei 1940 hield generaal Winkelman voor de Nederlandse radio een capitulatietoespraak, waarin hij zei: ‘Onze soldaten hebben gestreden met een moed die onvergetelijk zal blijven. Maar de strijd was te ongelijk; onze troepen stonden tegenover technische middelen waartegen de grootste menselijke moed niet is opgewassen. Bij duizenden zijn zij gevallen voor de vrijheid van Nederland. Wij hebben de strijd gestaakt.’
Eerder was in een telexbericht van het Algemeen Hoofdkwartier ‘aan troepencommandanten’ al verzocht ‘mede te deelen dat ik vervuld ben van diepe bewondering en dankbaarheid voor hetgeen door u en door onze troepen commandanten en troepen is verricht. Slechts wanverhouding in het bezit van materieele middelen is – een enkele maal – gepaard aan verraad oorzaak geweest dat niet op alle plaatsen waar zulks dezerzijds was gelast stand is kunnen worden gehouden. Aan de soldateneer is door u ten volle voldaan.’
Kort daarop werden in een korte plechtigheid ‘de gevallenen van beide wehrmachten’ geëerd. Dit gebeurde in de buurt van de Grebbelinie, die na de Duitse inval het belangrijkste steunpunt voor de verdediging van het hart van Nederland vormde. Na een toespraak van de Duitse kapitein Von der Decken werd door de eerste luitenant dr. Wiardi Beckman ‘een laatste groet’ uitbracht ‘namens het Nederlandsche leger aan strijdmakkers’.
Op de Grebbeberg zijn in de meidagen van 1940 in zes graven – vier voor Nederlanders en twee voor Duitsers – ongeveer 425 gesneuvelden ter aarde besteld. ‘Nederlandsche en Duitsche helmen hangen aan de kruisen en paaltjes vredig naast elkaar op het eerste Nederlandsche oorlogskerkhof, onder de ruischende boomen van den Grebbeberg,’ aldus het Friesch Dagblad. In de eerste oorlogsdagen hebben in totaal circa 2.200 Nederlandse militairen het leven verloren. Ruim 2.700 soldaten liepen verwondingen op als gevolg waarvan circa 850 voor de rest van hun leven invalide werden.
Onthulling
Het monument is onthuld op 28 mei 1975.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst bij de voormalige Johan Postschool, gelegen aan de Rijksstraatweg in Ridderkerk. De school is nu een oorlogs- en verzetsmuseum.
Bronnen
- Gemeente Ridderkerk;
- Friesch Dagblad;
- Het herdenken in beeld, een overzicht van oorlogsmonumenten in de provincie Zuid-Holland, samengesteld door Anton Waslander (1995);
- Sta een ogenblik stil… Monumentenboek 1940/1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3.
