Het monument
Vorm en materiaal
Het gedenkraam in het gemeentehuis van Heemstede is een gebrandschilderd glas-in-loodraam dat bestaat uit drie panelen met drie bovenlichten. Op symbolische wijze worden de begrippen 'bezetting' en 'bevrijding' uitgebeeld.
Op het linkerpaneel wordt de bezetting weergegeven. Witte duiven worden in hun vrijheid belemmerd door puntige kettingen die hen tot bloedens toe verwonden. De duiven worden omringd door hangende bloemkelken in paarse kleuren (ten teken van rouw).
Op het middelste bovenlicht wordt het begrip 'gerechtigheid' uitgebeeld door een zwaard en een weegschaal. Een boek met het Alpha- en Omegateken verwijzen naar de 'vrijheid van het eerlijke woord'. De achtergrond van dit bovenlicht wordt gevormd door de nationale kleuren rood, wit en blauw.
Tekst
De tekst boven in het bovenlicht luidt:
'1945
5 MEI'.
Symboliek
De grisailleschildering op het middelste raam is een plattegrond van Heemstede, met daaromheen de wapens van buurtgemeenten Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmerliede, Haarlemmermeer en Bennebroek. Ook staan op het raam de Oude kerk op het Wilhelminaplein en veertien ten dele verdwenen buitenplaatsen (grote landgoederen) afgebeeld. Het gemeentewapen van Heemstede bekroont 'de kaart der Heerlijkheid'.
In het rechterstuk wordt de bevrijding tot uitdrukking gebracht door vogels die vrijuit in de zonnige hemel vliegen. Bloemen in vrolijke kleuren accentueren dit verlossende moment.
De geschiedenis
Het gedenkraam in het gemeentehuis herinnert de inwoners van Heemstede aan de bezettingsjaren en de bevrijding. Op het raam staat 'Bosbeek' ook afgebeeld. Hier woonde vanaf 1924 de bankier F. Gutmann, die met zijn echtgenote uit de trein op weg naar Italië is gehaald. Zij zijn in 1944 ieder in een verschillend concentratiekamp omgebracht.
Oprichting
De oprichting van het gedenkteken was een initiatief van het comité 'Heemstede Vrij – 5 mei 1945'.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het gedenkraam bevindt zich in het trappenhuis aan de achterzijde van het gemeentehuis, gevestigd aan het Raadhuisplein in Heemstede.
Bronnen
- Heemstede 1940-1945 – Een gemeente in bezettingstijd van Marcel Bulte en Hans Krol (Haarlem, De Vrieseborch Haarlem, 1995);
- 50 jaar bevrijding – Heemstede ten voeten uit 1945 – 1995 van J.P.L.M. Krol en drs. E. van der Zwaag (Gemeente Heemstede, 1995).
