Het monument
Vorm en materiaal
Het monument voor Chris Meijer in Dieren (gemeente Rheden) is een gedenksteen, geplaatst bij het graf van deze Nederlandse sergeant. Op het graf is een witte natuurstenen zerk geplaatst.
Teksten
De tekst op de gedenksteen luidt:
'1940
10 MEI DE VIJAND VALT ONS LAND BINNEN…
SERGEANT MEIJER NEEMT ZIJN OPSTELLING OP DE GREBBEBERG IN
11 MEI GRANAATVUUR, ONTBREKENDE VERBINDINGEN, VERKEERDE MUNITIE
ONBEREIKBARE COMMANDANTEN, OORLOGSGEWELD EN CHAOS…
SERGEANT MEIJER BESLUIT MET ZIJN MANSCHAPPEN TERUG TE TREKKEN
12 MEI EEN KRIJGSRAAD GRIJPT IN…
SERGEANT MEIJER WORDT TER DOOD VEROORDEELD EN BINNEN 2 UREN
GEDOOD DOOR EEN NEDERLANDS EXECUTIEPELOTON
HIJ WEIGERT HIERBIJ DE HEM AANGEREIKTE BLINDDOEK..
13 MEI NEDERLAND CAPITULEERT..
EEN VLUCHT… OF EEN ONMOGELIJKHEID VERDER TE VECHTEN
EEN TERECHTE STRAF… OF EEN AFSCHRIKWEKKEND VOORBEELD
HET VONNIS IS NOOIT AAN DE TROEPEN BEKEND GEMAAKT
2001
JOHAN CHRISTIAAN MEIJER'S DOOD
HET GEVOLG VAN EEN OORZAAK DIE OORLOG HEET
STICHTING MONUMENT SERGEANT MEIJER.'
De tekst op de grafzerk luidt:
'DEN VADERLANDT GHETROUWE
JOHAN CHRISTIAAN
MEIJER
SERG. 8e REG. INF. P.A.G.
GEB. 21 JULI 1917
OVERL. 12 MEI 1940.'
De geschiedenis
Het monument voor Chris Meijer in Dieren (gemeente Rheden) herinnert aan de (voorzover bekend) enige Nederlandse militair die in de twintigste eeuw door een Nederlands vuurpeloton is geëxecuteerd.
De 22-jarige onderofficier Chris Meijer werd op 12 mei 1940 door de krijgsraad wegens desertie ter dood veroordeeld, omdat hij zonder toestemming met zijn compagnie zijn legerpost op de Grebbeberg (die zwaar onder Duits vuur lag) verlaten had. Nog diezelfde dag, om 15.10 uur, werd hij in de bossen bij Doorn geëxecuteerd door een vuurpeloton. Enkele dagen na zijn executie capituleerde Nederland.
Uit onderzoek van dr. Lou de Jong en Parool-journalist Jan Boer uit 1970 is gebleken dat er in 'de zaak van sergeant Meijer' enkele fatale vormfouten zijn gemaakt. Van desertie in de zin van 'weglopen met het doel zich blijvend aan de dienst te onttrekken' was geen sprake. Generaal Jacob Harberts (de commandant van het IIe legerkorps), die de aanklacht verzorgde, probeerde de krijgsraad te beïnvloeden en werd nauwelijks een dag later volstrekt overspannen uit zijn functie gezet (al werd hij later weer in ere hersteld). De executie werd binnen enkele uren voltrokken, waarmee de voorgeschreven termijn van minimaal 48 uur na het uitspreken van het vonnis werd genegeerd. Niemand werd over de terechtstelling ingelicht, zodat van een 'afschrikwekkend voorbeeld' geen sprake was. Meijers moeder hoorde de waarheid pas 28 jaar later. Sergeant Chris Meijer werd ter aarde besteld op de begraafplaats van Dieren.
Oprichting
De oprichting van het gedenkteken was een initiatief van de Stichting
Monument Sergeant Meijer, onder voorzitterschap van Mike Schillemans.
Op deze wijze werd een poging gedaan tot enig eerherstel voor Meijer.
Het ministerie van Defensie wenste daaraan echter niet mee te werken,
omdat volgens de indertijd geldende normen is gehandeld. Daarom ook kon
volgens het departement geen sprake zijn van een erewacht van zes man
van het Korps Nationale Reserve.
Onthulling
Het monument is onthuld op 12 mei 2001. Deze dag was het precies 61 jaar geleden dat sergeant Chris Meijer stierf.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich op de Algemene begraafplaats te Dieren (gemeente Rheden).
Bronnen
- De heer W.S. Wijnveld;
- Sta een ogenblik stil… Monumentenboek 1940/1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3;
- Brabants Dagblad van 12 mei 2001;
- www.documentatiegroep40-45.nl;
- www.dodenakkers.nl
