Het monument
Vorm en materiaal
Het bevrijdingsmonument in Wassenaar bestaat uit een boom (een krimlinde), een granieten zwerfkei met plaquette, een bank met gedenkplaquette en en een natuurstenen gedenksteen. Deze steen is in een bakstenen muurtje ingemetseld. De zwerfkei is op een cirkelvormig plateau geplaatst.
Teksten
De tekst op de plaquette op de kei luidt:
‘MEI 1945-95’.
De tekst op de gedenksteen luidt:
‘5 MEI
1945 – 1970
VRIJHEID
OOK VOOR DE ANDER
VRIJHEIDSBOOM GEPLANT
4 MEI 1946.’
De tekst op de gedenkplaquette luidt:
‘TER HERINNERING AAN DE BEVRIJDING
OP 5 MEI 1945 – 5 MEI 1985′.
Wijzigingen
De gedenkplaat is in 1985 aan het monument toegevoegd. Eind 1994 werd een comité gevormd, dat zich bezighield met ‘de reconstructie en voltooiing’ van het gedenkteken, dat in de loop der tijd in verval was geraakt. In 1995 is in het kader hiervan de plaquette op de zwerfkei aangebracht. Het herstelplan werd opgesteld door de architect Joh. P.M. Goudeau.
De geschiedenis
Het bevrijdingsmonument herinnert de inwoners van Wassenaar aan de strijd tegen de bezetter en aan het herwinnen van vrijheid en vrede.
Oprichting
In een pamflet werd in mei 1945 het plan aangekondigd om een vredesmonument op te richten. De inhoud van het pamflet luidde als volgt:
”T is vrede in Europa, dus ook in Nederland! Nog kunnen wij ‘t niet goed bevatten. Eerst langzaam zullen we gewennen aan ‘t idee, dat we VRIJ zijn, vrij in ons spreken en doen, zonder angst voor represailles van den vijand. Wat smaad, leed en droefheid is er geleden! Wat zijn we bestolen. Men eischte ons persoonlijk bezit, onze voorraden, het koper, auto’s, radio’s, rijwielen en ons geld. Onze echte Hollandsche rijksdaalders en guldens en ook het kleine geld moesten worden ingeleverd. Maar toen besloten we de bronzen munten te bewaren.
Waarschijnlijk heeft ieder van ons nog wat centen of halve-stuiverstukken uit den vooroorlogschen tijd. Laten we die verzamelen en van al dat brons eerst het gedenkteeken restaureeren opgericht ter eere van H.H.K.K.H.H. Prinses Juliana en Prins Bernhard.
Bovendien moet in Wassenaar een VREDESMONUMENT van niet ingeleverde geldstukken verrijzen als een symbool van verzet tegen ieder, die onze vrijheid aanrandt. […]
Zij zullen het niet hebben
Ons oude Nederland.
Wij zijn bevrijd geworden,
Dus mild geeft ieders hand!’
De boom is een geschenk van de Wassenaarse Oranjevereniging ‘Koningin Wilhelmina’. De linde werd geplant op 4 mei 1946 en is namens het gemeentebestuur aanvaard door burgemeester Van Wijnbergen. Ook de vrijheidssteen is geplaatst op initiatief van de Wassenaarse Oranjevereniging. De steen werd ter beschikking gesteld door de eigenares van het landgoed ‘Heerlijkheid de Eese’ te Willemsoord in Overijssel.
Onthulling
De zwerfkei is onthuld op 5 mei 1947 door burgemeester Van Wijnbergen. De eveneens op het pleintje staande bevrijdingsbank is op 5 mei 1970 aangeboden door de Wassenaarse Oranjevereniging en officieel aanvaard door burgemeester mr. W.J. Geertsema.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst op het pleintje op de hoek De Lus/Van Zuylen van Nijeveltstraat te Wassenaar.
Bron
Wassenaar in de Tweede Wereldoorlog van F.R. Hazenberg, A.N.W. Kenens, W.P. van der Krogt, R. van Lit en C.N.J. Neisingh. (Wassenaar, Stichting Wassenaar ’40-’45, 1995). ISBN 90-802362-1-7.
