Herdachte groepen: Algemeen, Burgerslachtoffers
Ontwerper: Pater Renaldus Rats O.F.M.
Onthulling: 7 mei 1950
Adopteer dit monument.

Het monument

Vorm en materiaal
Het oorlogsmonument in Schaesberg (gemeente Landgraaf) is een bronzen beeld van twee vrouwenfiguren. De linker vrouw tilt het wapenschild van ons koninkrijk omhoog met daarop de Nederlandse leeuw. De rechter vrouw heeft een bundel oranjetakken in de hand. Het beeld is geplaatst op een zuilvormig voetstuk van witte hardsteen. Deze heeft aan de voorzijde trapsgewijs afgeschuinde hoeken. Op het voetstuk zijn in reliëf drie heraldische wapens aangebracht. Aan de voorkant het gemeentewapen van Schaesberg met daarboven de beeltenis van de heilige Fredericus, de beschermheilige van Schaesberg. Aan de linkerkant prijkt het wapen van de Verenigde Staten met daarin de adelaar. Dit verwijst naar de Amerikaanse troepen die Schaesberg op maandag 18 september 1944 hebben bevrijd. Aan de rechterkant is een wapen aangebracht met daarin een verwijzing naar Onze Lieve Vrouw van de Berg Carmel met een beeltenis van de Leenderkapel. Het geheel is geplaatst op een ondergrond van sierbestrating. Het beeld is 1,20 meter hoog en 80 centimeter breed.

Symboliek
Het monument symboliseert de herwinning van een vrij Nederland en is een eerbetoon aan de oorlogsslachtoffers.

Wijzigingen
De onderbouw van het monument bestond oorspronkelijk uit een fonteinbak, ontworpen door ir. J.J.Th. Beersma uit Schaesberg. Het gedenkteken stond eerst aan de rand van een waterbak met fontein in het plantsoen op de hoek Spoorstraat/Hoofdstraat. Eind jaren zeventig is het beeld verplaatst naar de huidige locatie. De fonteinbak werd niet herbouwd. De restanten van deze fonteinbak zijn nog steeds zichtbaar aan weerszijden van de zuil. Het linker restant draagt de inscriptie ‘AAN HEN DIE VIELEN’, het rechter restant de inscriptie ‘VOOR HET VADERLAND’. 

In mei 2015 is een plaquette aangebracht met daarop de namen van 35 Schaesbergse oorlogsslachtoffers.

De geschiedenis

Het oorlogsmonument in Schaesberg (gemeente Landgraaf) is opgericht ter nagedachtenis aan alle medeburgers die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen. Met het gedenkteken wordt tevens het herwinnen van vrijheid en vrede in herinnering gebracht.

Op de plaquette die in mei 2015 aan het monument is toegevoegd staan de namen van de Schaesbergse oorlogsslachtoffers. Te weten 6 verzetsstrijders, 26 burgers en 3 militairen.

De namen van deze slachtoffers luidden:

Verzetsstrijders:
H. Tholen, M. van de Wetering, A. Koenders, M.J. Haan, W.H. van Mil, H.H. Balter.
Burgers:
W.J. van Hal, H.M.M. van Hal & Roufs, W.J.M. Weerts, G.T. Weerts-Kasteel, H.A. Mevissen-Winthaegen, L.J.W. Mevissen, H.F. Mevissen, J.W. Mevissen, J. van den Elzen-Van de Kerkhof, J.B. Giessen, I.M.E.E. Bastin, O.J.A.G. Bastin, G.J.W. Bloem, S.M.A. Bloem-Visser, G.N.A. Bremen, J. Dekker, M. Hollender, J.W. Janssen, O.J.O. Prieckaerts, H.C.O. Prieckaerts, G.A.O. Prieckaerts, H.E.J. Prieckaerts, M.L.H.C Reumkens, H.M. Zimniak, S.H.J. Moonen, H. Helders.
Militairen:
L.J. Ramakers, S. Klaassen, J.J. Reinaerts.

Onthulling
Het monument is onthuld op 7 mei 1950 door de Commissaris van de Koningin in de provincie Limburg, dr. F.J.M.A.H. Houben.

Het monument is eind jaren zeventig verplaatst naar de huidige locatie. In mei 2015 is een plaquette aangebracht met daarop de namen van 35 Schaesbergse oorlogsslachtoffers.

Locatie
Het monument is geplaatst aan de zuidzijde van de Petrus en Pauluskerk, gelegen aan de Hoofdstraat te Schaesberg (gemeente Landgraaf).

Bronnen

• Limburgse monumenten vertellen 1940-1945 van H.J. Mans en A.P.M. Cammaert. (Maastricht, Stichting Historische Reeks Maastricht, 1994). ISBN 90 70356 67 8;
• Sta een ogenblik stil... Monumentenboek 1940/1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3.