Het monument
Vorm en materiaal
De plaquette in het NS-station te Aalten is uitgevoerd in brons, in plaats van het gebruikelijke koper, en de letters zijn verdiept aangebracht. Vermoedelijk betreft het een vervangend exemplaar. Wat er met het origineel is gebeurd, is vooralsnog niet bekend.
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
‘1940 – 1945
TER GEDACHTENIS AAN
DEN GEVALLENE
WILHELMUS P. DE GRAAFF.’
Symboliek
Onder de naam is een afbeelding van een gevleugeld wiel aangebracht. Dit is het voormalige symbool van de Nederlandse Spoorwegen.
De geschiedenis
Op 22 februari 1944 voeren de Geallieerden een ‘vergissings-bombardement’ uit op het historische centrum en het spoorwegstation in Nijmegen. Het is één van de zwaarste bombardementen op Nederlands grondgebied, vergelijkbaar met het Duitse bombardement op Rotterdam in de meidagen van 1940. Er vallen bijna 800 doden, voornamelijk burgerslachtoffers (waarschijnlijk ligt het aantal hoger, omdat onderduikers niet meegeteld zijn).
Onder de slachtoffers bevindt zich de 40-jarige spoorwegbeambte Wilhelmus Petrus de Graaff uit Aalten. Naderhand blijkt dat het spoorwegemplacement in Nijmegen een bewust secundair doel te zijn gekozen als het primaire doel in Duitsland niet gebombardeerd kon worden.
De plaquette in het NS-station te Aalten is aangebracht ter nagedachtenis aan een personeelslid van de Nederlandse Spoorwegen die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen is omgekomen.
De naam van het slachtoffer luidt Wilhelmus P. de Graaff.
Oprichting
Na het einde van de Tweede Wereldoorlog nam de directie van de Nederlandse Spoorwegen het besluit om alle omgekomen personeelsleden te gedenken door hun namen te vereeuwigen op identieke plaquettes. Dit was een daad van piëteit. In de jaren 1947/1948 werden op circa 110 Nederlandse treinstations koperen plaquettes aangebracht, behorende tot het district of rayon van de oorlogsslachtoffers. Het basisontwerp van deze plaquette werd geleverd door de architect van de Nederlandse Spoorwegen, ir. H. G. J. Schelling. De platen werden vervaardigd bij de NV Kunstnijverheidfabrieken van Winkelman te Amsterdam. De naam van het omgekomen personeelslid staat ook vermeld op het ‘Monument voor Gevallen Spoorwegpersoneel’ in het Moreelsepark te Utrecht.
Onthulling
De plaquette is onthuld op 8 juni 1948.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
De gedenkplaat is aangebracht op de gevel van het eerste perron van het stationsgebouw van de Nederlandse Spoorwegen, gelegen aan de Stationsstraat te Aalten. Het station is verkocht, maar de gedenkplaat is blijven hangen.
Bronnen
- Nederlandse Spoorwegen;
- Tijdschrift Mars et Historia van sept/okt 1981 – nr. 5, uitgegeven door de Nederlandse Vereniging ter Beoefening van de Militaire Historie;
- Utrechts Archief, archief nr, 958 (NS Personeelszaken), inv. nrs. 1142-1149;
- Slachtofferregister van de Nederlandse Oorlogsgravenstichting;
- Victor Lansink. Website Aan hen die vielen;
- Het bombardement op Nijmegen (1944) op Historiek.net;
- Digitaal monument Oorlogsdoden Nijmegen 1940-1945;
- Louis Veldman van het Nationaal Onderduikmuseum te Aalten.
