Breukelen, ‘Gedenkteken voor de Gevallenen voor Vrede, Vrijheid en Democratie’

Vorm en materiaal
Het ‘Gedenkteken voor de Gevallenen voor Vrede, Vrijheid en Democratie’ in Breukelen (gemeente Stichtse Vecht) is een bronzen beeld. Op een wereldbol, gedragen door uit puin rijzende handen, strijken drie vredesduiven neer. Drie zuilen van basaltpuin vormen het voetstuk, waarop een koperen gedenkplaat is bevestigd. Het gedenkteken is 2 meter 70 hoog, 1 meter breed en 1 meter diep.

Tekst
De plaquette vermeldt de namen van achttien oorlogsslachtoffers.

Symboliek
Volgens ontwerpster Gerthy Baars symboliseert het kunstwerk door middel van puin en drie onderling geketende lavabasaltzuilen een oprijzen uit chaos en onvrijheid naar een vreedzame wereld die op (sterke) handen gedragen wordt en waarop vredesduiven neerstrijken.

Digitaal Joods Monument
De joodse oorlogsslachtoffers die op dit gedenkteken vermeld staan, zijn tevens opgenomen in het ‘Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland‘. Hierin vindt u meer informatie over deze personen met waar mogelijk een korte biografie, familierelaties en adresgegevens.

Onder het kopje ‘Geschiedenis’ op deze pagina kunt u op een persoonsnaam klikken om doorverwezen te worden naar het Digitaal Joods Monument.

Het ‘Gedenkteken voor de Gevallenen voor Vrede, Vrijheid en Democratie’ in Breukelen (gemeente Stichtse Vecht) is een algemeen gedenkteken dat betrekking heeft op de historische periode die voor Nederland in 1940 begon, maar tot ver in de toekomst doorloopt. Het gedenkteken benadrukt de nooit eindigende inspanningen die nodig zijn voor het behoud van vrede, vrijheid en democratie.

Met een plaquette worden achttien medeburgers in herinnering gebracht die zijn omgekomen in de Tweede Wereldoorlog, tijdens de koloniale oorlog in Indonesië in het voormalige Nederland-Indië of tijdens de vredesmissie in Libanon.

De namen van de achttien slachtoffers luiden:

– D. van Barneveld, 14-9-1914, luchtaanval, 28-6-1944, Frankrijk
– G.J. van Barneveld, 14-11-1958, militair UN-vredesmissie, 4-12-1980, Libanon
– R.J. van Calveen, 8-4-1917, dwangarbeider, 17-9-1944, Duitsland
– G. van Doornik,15-6-1901, verzetsman, 9-5-1945, Duitsland
– E.M. Jaarsma, 20-1-1923, verzetsman, 5-5-1945, Westbroek
– A.F. Krikke, 5-1-1910, verzetsleider, 23-5-1945, Duitsland
– D. Kruiswijk, 10-12-1905, luchtaanval, 6-2-1945, Wezep
– A.P. Lamme, 13-12-1922, dwangarbeider, 28-3-1943, Duitsland
– Ch. J. Maltby, 10-5-1923, Brits oorlogsvlieger, 25-3-1945, Breukelen
– H.C. Manten, 22-6-1922, verzetsman, 5-5-1945, Westbroek
– J.J. Platenkamp, 21-3-1924, onderduiker, 9-9-1944, Breukelen
– Jan Scheenhart, 2-4-1915, KNIL-militair, 2-3-1942, Ned. Oost-Indië
– J. (Johan) Scheenhart, 29-03-1916, KNIL-militair, 22-9-1943, Birma
– D. Slotboom, 9-9-1915, militair, 10-5-1940, Dubbeldam
– J. Verhoef, 31-5-1928, militair, 28-1-1948, Ned. Oost-Indië
– A. van Weerdenburg, 10-9-1905, dijkwacht, 5-5-1945, Oukoop
– S. van Zuiden, 5-7-1888, gedeporteerd (joods), 1-10-1942, Auschwitz
– S. van Zuiden-Rozevelt, 23-2-1891, gedeporteerd, 27-8-1943, Auschwitz

Oprichting
De plaatsing van het monument in het midden van de gemeenschap is een weloverwogen beslissing. De sculptuur is immers een algemeen gedenkteken voor vrede, vrijheid en democratie. In het dorp Kockengen (gemeente Breukelen) is een kleine replica van het kunstwerk bevestigd op de muur van de oude Dorpskerk. De Historische Kring Breukelen (HKB) is eigenaar van twee gedenktekens.

Onthulling
Het monument is onthuld op 3 mei 2000 door de burgemeester W.F.E. baron Van der Felz.

Locatie
Het monument is geplaatst in het Tinus de Witplantsoen, naast de Pieterskerk aan de Straatweg te Breukelen (gemeente Stichtse Vecht).

Bronnen

• Gemeente Breukelen;
• Vereniging Veteranen Breukelen;
• Tijdschrift Historische Kring Breukelen, jaargang 15 (2000), nr. 3, blz. 174 – 189.

Voor meer informatie
De website van de Historische Kring Breukelen.