Herdachte groepen: Burgerslachtoffers
Onthulling: 1 augustus 1947
Adopteer dit monument.

Het monument

Vorm en materiaal
Het monument aan de Nieuwe Achtergracht te Amsterdam is een plaquette van witte natuursteen.

Tekst
De tekst op de gedenkplaat luidt:

'AAN HEN VAN ONZE DIENST,
DIE IN DE JAREN 1940-1945
VIELEN ALS SLACHTOFFERS
VAN HET DUITSE SCHRIKBEWIND.
HET PERSONEEL VAN DE G.G. EN G.D.
PLAATSTE DEZE STEEN
TE HUNNER NAGEDACHTENIS.
AUGUSTUS 1947'.

De geschiedenis

Het monument aan de Nieuwe Achtergracht te Amsterdam is opgericht ter nagedachtenis aan de vijftien medewerkers van de G.G. en G.D. die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen.

Het personeel van de G.G. en G.D. deed er tijdens de Tweede Wereldoorlog alles aan om te voorkomen dat patiënten uit verzorgingshuizen of ziekenhuizen door de bezetter weggevoerd werd. Zo was het aantal mensen met difterie of roodvonk in 1944 opmerkelijk groot. Men speelde in op de angst van de bezetter om mensen met deze ziektes te vervoeren. Artsen tekenden valse verklaringen van ziekte, en ook voor hen die werkelijk ziek waren werd na beterschap nog lang volgehouden dat de patient nog niet genezen was. Op deze wijze konden ontruimingen van tehuizen worden uitgesteld en wisten mensen zich te onttrekken aan tewerkstelling in Duitsland. Het jaarverslag van de organisatie over 1944, dat in 1945 verscheen, meldt dat 'Om hoeveel echte ziektegevallen het ging, niet na te gaan is daar het merken van valse afgiften met het oog op het in vertrouwen genomen personeel voor hen te gevaarlijk zou kunnen zijn.'

Onthulling
Het monument is onthuld in augustus 1947.

Locatie
Het monument bevindt zich aan de gevel van het gebouw van de G.G. en G.D. aan de Nieuwe Achtergracht 100 te Amsterdam.

Bronnen

• Om nooit te vergeten - Amsterdamse monumenten en gedenktekens ter herinnering aan de Tweede Wereldoorlog van Mies Bouhuys en Boris Klatser. (Bussum, Produktie Uitgeverij Thoth, 1995). ISBN 90 6868 124 9;
• Vertel de verhalen van Frans Heddema en Margit Willems, uitgegeven door Stadsdeel Amsterdam-Centrum (2005). ISBN 90-9019166-6.