Het monument
Vorm en materiaal
Het oorlogsmonument in Vianen (gemeente Vijfheerenlanden) is een bronzen beeld van een knielende vrouwenfiguur. Het beeld is geplaatst op een natuurstenen, zuilvormige, tapsaflopende sokkel. Hierop is een hardstenen gegraveerde plaquette aangebracht. De sokkel is (aan de bovenzijde gemeten) 142 centimeter hoog, 60 centimeter breed en 68 centimeter diep. De sculptuur is 120 centimeter hoog, 63 centimeter breed en 68 centimeter diep.
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
‘1940 – 1945
H.H. VAN DEN BRINK
H.G. SCHRAM
P.L. VERHOEF
G. VAN EIJK.’
Symboliek
De bronzen vrouw legt half knielend de eed van trouw aan haar vaderland af. Aan de basis van dit monument ligt een regel uit het ‘Wilhelmus’: ‘Den Vaderland getrouwe, blijf ik tot in den dood.’
De sculptuur is aan de onderzijde van de rechtervoet gesigneerd door beeldhouwer Cephas Stauthamer.
Restauratie
In 1992 is de plaquette op het monument vernieuwd.
De geschiedenis
Het oorlogsmonument in Vianen (gemeente Vijfheerenlanden) is opgericht ter nagedachtenis aan vier medeburgers die tijdens Tweede Wereldoorlog in de strijd tegen de bezetter zijn omgekomen.
De namen van de vier slachtoffers luiden:
H.H. van den Brink, G. van Eijk, H.G. Schram en P.L. Verhoef.
Hendrik van den Brink was de leider van het verzet in de Krimpenerwaard en Vianen en omgeving. Hij werkte ook onder het alias ‘Paul van Vianen’. Van den Brink werd gearresteerd door de bezetter en wist te ontsnappen. Tijdens zijn vlucht op 15 januari 1945 werd hij echter doodgeschoten door de bezetter in de tuin van de Blauwpoort te Vianen. Hendrik van den Brink was 45 jaar.
Hermanus Schram was rayonleider van de ondergrondse in Den Haag. Hij was ook werkzaam onder het alias ‘Cobbenhagen’. Hermanus Schram werd verraden en op 7 oktober 1944 op 22-jarige leeftijd te Rijswijk gefusilleerd door de bezetter.
Pleun Verhoef was luitenant bij het Bureau Bijzondere Opdrachten in Londen. Tijdens zijn eerste spionageopdracht werd zijn vliegtuig boven het IJsselmeer neergeschoten op 6 juli 1944. Pleun Verhoef overleed op 24 jarige leeftijd.
Gerrit van Eijk was stuurman bij de koopvaardij op S.S. “De Weert”. Van Eijk kwam op 1 juli 1944 op 30-jarige leeftijd na een torpedoaanval om het leven in de Straat van Mozambique.
Oprichting
De oprichting van het monument was een initiatief van het Comité Oorlogsherdenkingsmonument Vianen en is bekostigd met giften uit de bevolking.
Onthulling
Het monument is onthuld op 3 mei 1950.
Na de onthulling is het monument in eigendom overgedragen aan de gemeente Vianen, die zorg draagt voor het onderhoud.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst bij de Buitenlandpoort tegenover huisnummer 20 te Vianen.
Bronnen
- Gemeente Vianen, tegenwoordig gemeente Vijfheerenlanden;
- Sta een ogenblik stil… Monumentenboek 1940|1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3;
- “Ik zag nooit schooner plek als Vianen aan de Lek”; Wandeling in en rond de historische binnenstad van Vianen. (Vianen, 2006).Verkrijgbaar bij het V.V.V.-kantoor te Vianen, Voorstraat 97, 4132 AP Vianen;
- De Vijfheerenlanden, Nieuws- en Advertentieblad voor Vianen en Omstreken, Jaargang 96, nr. 18, Zaterdag 6 mei 1950;
- Mens & Dier in Steen & Brons door Peter en René van der Krogt.
