Het monument
Vorm en materiaal
Het monument ‘op weg naar vrijheid’ bestaat uit een sculptuur van steen, brons en hout.
Symboliek
De onderkant staat symbool voor beperking, gevangenschap en leed; een ongrijpbaar graaien naar vrijheid. Het middenstuk vormt de verbinding, de tijd tussen verleden en heden. In het bovenstuk is het heden uitgewerkt in de tak die tot ontwikkeling kan komen door de ruimte tussen de stenen die de vrijheid symboliseert waarin de mens zichzelf mag zijn.
Digitaal Joods Monument
De joodse oorlogsslachtoffers die op dit gedenkteken vermeld staan, zijn tevens opgenomen in het ‘Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland‘. Hierin vindt u meer informatie over deze personen met waar mogelijk een korte biografie, familierelaties en adresgegevens.
Onder het kopje ‘Geschiedenis’ op deze pagina kunt u op een persoonsnaam klikken om doorverwezen te worden naar het Digitaal Joods Monument.
De geschiedenis
Het monument herinnert de inwoners van Landgraaf aan de razzia in Waubach van 13 december 1943 waarbij acht mensen werden opgepakt. Twee Nederlanders, die verdacht werden dat ze mee gedaan hadden met het verstoppen van joden, en zes joodse onderduikers. Een joodse vrouw en vijf kleine joodse kinderen. Dat gebeurde in acht verschillende huizen. Ze werden alle zes opgesloten in Maastricht en twee dagen later naar Amsterdam gebracht. Van daaruit zijn ze via het kamp van Westerbork naar het concentratiekamp Auschwitz gedeporteerd en daar vermoord.
De namen van de slachtoffers luiden:
Victoria Brand, Gerrit de Brave, Betty Engelander, Joseph Jacques, Nathan Piller, Elisabeth Metz-Witjas.
De joodse kinderen die in Waubach waren ondergedoken, kwamen allemaal uit Amsterdam. Ze waren met hun vader en moeder gevangen genomen en naar de ‘Hollandsche Schouwburg’ gebracht. Van daaruit zijn ze door de verzetsgroep, de NV, stiekem uit de crèche ‘gesmokkeld’. In Landgraaf werd dat verder allemaal geregeld door een geheime groep onder leiding van dominee Van Vliet en de hoofdmeester van de Terpstraschool.
Oprichting
Het monument is tot stand gekomen op intiatief van OEC Bs De Wegwijzer. Leerlingen van de school hebben ideeen voor het ontwerp aangedragen die als inspiratie hebben gediend voor een defintief ontwerp van kunstenaar Carry Bakker. Het monument is vervaardigd door Paul Eymael van steenhouwersbedrijf Eymael en Jeroen Jansch van bronsgieterij van Gilst, beiden uit Kerkrade.
Onthulling
Het monument is onthuld op 12 december 2014. Bij de onthulling waren de leerlingen van de groepen 5 tot en met 8 van OEC Bs De Wegwijzer aanwezig.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich voor OEC Bs de Wegwijzer te Landgraaf (gemeente Landgraaf).
Bronnen
- OEC Bs De Wegwijzer;
- Carry Bakker.
