Het monument
Vorm en materiaal
Het Verzetsmonument in het Academiegebouw te Utrecht (gemeente Utrecht) bestaat uit een natuurstenen plaquette met tekst met daarbovenop een door brand aangetast bronzen Hermesbeeldje, een kopie van het bij Herculaneum opgegraven Hemesbeeld in het Archeologisch Museum te Napels. Op de plaquette is tevens het logo van de Universiteit Utrecht afgebeeld.
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
‘ IN DE NACHT VAN 12 OP 13 DECEMBER 1942 STAKEN DE STUDENTEN GIJS DEN BESTEN, FRITS IORDENS, GEERT LUBBERHUIZEN, ANNE MACLAINE PONT EN RUTGER MATTHIJSEN DE HIERACHTER GEHUISVESTE STUDENTENADMINISTRATIE IN BRAND OM TE VOORKOMEN DAT DE BEZETTER VAN DE GEGEVENS MISBRUIK ZOU MAKEN.
DE UTRECHTSE UNIVERSITEIT EERT IN HEN AL HAAR STUDENTEN EN STAFLEDEN DIE TIJDENS DE JAREN 1940-1945 BIJ HET VERZET BETROKKEN WAREN. HET GEDEELTELIJK GESMOLTEN HERMESBEELDJE TOONT DE UITWERKING VAN HET VUUR.
‘IN DE ZWARTSTE UREN BLEVEN WIJ WETEN, DAT ER EEUWIGE BEGINSELEN ZIJN.’
PROF.DR. P.C.A. GEYL.’
Het citaat van prof.dr. P.C.A. Geyl op de gedenkplaat is ontleend aan diens rede bij de uitreiking van het eredoctoraat aan kardinaal Johannes de Jong, aan wie dit vanwege zijn houding tijdens de oorlog werd toegekend.
De geschiedenis
Het monument is opgericht ter nagedachtenis aan het in brand steken van de studentenadministratie in de nacht van 12 op 13 december 1942. Ook is het monument een eerbetoon aan alle studenten die bij het verzet betrokken waren.
De brandstichting was een reactie op het plan van de bezetter duizenden studenten in Duitsland tewerk te stellen. Van de betrokken studenten overleefde Frits Iordens de oorlog niet. Geert Lubberhuizen stichtte de illegale uitgeverij De Bezige Bij, die zo succesvol was dat zij na de oorlog bleef voortbestaan.
Het inschrijvingsbureau, waar de studentenadministratie zich bevond, was totaal uitgebrand. Van het vertrek daarboven, de faculteitskamer Wis- en Natuurkunde ging het grootste deel van de inboedel verloren. Daar bevond zich ook het Hermesbeeldje dat zich nu bovenop het monument bevindt.
Onthulling
Het monument is onthuld op 4 mei 2006.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich in de benedengang van het Academiegebouw van de Universiteit Utrecht aan het Domplein 29 te Utrecht (gemeente Utrecht).
Bron
Het Utrechtse universitaire verzet – ‘Heb je Kafka gelezen?’ 1940-1945. Frits Boeyer.
