Het monument
Vorm en materiaal
Het monument aan de Soestdijkseweg in De Bilt is een abstracte buizenconstructie van roestvrij staal, met in het midden een roteerbare kubus. Het gedenkteken is 2 meter 20 hoog, circa 1 meter breed en 1 meter diep. De kubus bevat informatie over het Amerikaanse vliegtuig dat hier op 20 oktober 1943 is verongelukt en de namen van de vijf bemanningsleden en drie burgers die hierbij zijn omgekomen.
De geschiedenis
Het monument aan de Soestdijkseweg herinnert de inwoners van De Bilt aan het drama dat zich hier op 20 oktober 1943 voltrokken heeft. Na een confrontatie met een Duitse jager stortte een Amerikaanse B-17 op de Soestdijkseweg neer. Vijf bemanningsleden en drie burgers verloren hierbij het leven.
Het USAAF vliegtuig, dat al met gebreken kampte, was bij slecht weer op weg naar Duitsland toen het werd getroffen door vijandelijk vuur. De bommenwerper was om circa 14.25 uur in het vizier gekomen van een Duitse Luftwaffe jager van Jagdgeschwader 26 met Oblt. Erich Burkert, 7e Staffel, aan de stuurknuppel. De B-17 verliet de formatie waarvan het deel uitmaakte, loste zijn bommen en probeerde terug te keren naar Engeland. Deze bestemming werd echter niet bereikt. Aangeschoten kwam de bommenwerper terecht op de woning van de familie De Jong en het huis van mevrouw Anna Rijksen, haar 25-jarige zoon Johannes en hun tante Hendrika van Es. De laatste drie kwamen daarbij om het leven, evenals de helft van de vliegtuigbemanning. Vijf inzittenden konden zich per parachute in veiligheid brengen. Een van hen heeft de thuisbasis weten te bereiken, maar de overigen zijn opgepakt en hebben de rest van de oorlog in krijgsgevangenschap doorgebracht.
Oprichting
De oprichting van het gedenkteken was een initiatief van de Zeistenaar Co de Swart. Als zevenjarig jongetje was hij getuige van dit dramatische voorval. Na zijn pensionering in 1995 is de heer De Swart zich gaan verdiepen in de gebeurtenis en heeft hij de betrokken bemanningsleden of hun nabestaanden getraceerd.
Onthulling
Het monument is onthuld op 20 oktober 2003 in het bijzijn van genodigden uit Nederland, de Verenigde Staten, Duitsland, Zwitserland, België en Monaco. Onder hen de kinderen van de Duitse jachtvlieger die zestig jaar geleden de Amerikaanse bommenwerper neerschoot. Zij maakten contact met de zoon van een nog in levend zijnd bemanningslid van de B-17. Van deze 82-jarige co-pilot werd een videoboodschap getoond.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Bronnen
- De Volkskrant van 18 oktober 2003;
- De Telegraaf van 21 oktober 2003;
- de “Geyer Crew” website van Co de Swart.
