Castenray, ‘Sporen die bleven’

Martin Peeters | 31 aug 2017

Van Sef Peeters voor het schoolproject van zijn zoon, Leo Peeters, rond 1970.

1940 – 1945

Bij het uitbreken van de oorlog was ik 18 jaar. In het voorjaar werd ik gekeurd voor militaire dienst en in het najaar zou ik in militaire dienst gaan. Vroeg in de morgen van 10 mei 1940 hoorden we het geschut vanaf de Maas en hoorden we via de radio dat de Duitsers Nederland waren binnengevallen. In de voormiddag van 10 mei trokken de Nederlanders zich terug en kregen we de bezetting door de Duitsers. Na 5 dagen, na het bombardement van Rotterdam, was de strijd in heel Nederland voorlopig voorbij.

De eerste tijd merkten wij weinig van de bezetting behalve dat er schaarste aan verschillende artikelen kwam. Later kwamen de Duitsers met hardere maatregelen. Veel mannen en jongens werden opgeroepen voor arbeid in Duitsland en de arbeidsdienst. Velen doken onder en er volgden razzia's waarbij de N.S.B. actief was. Ik was toen juist boven de leeftijd en hoefde niet onder te duiken.

In de jaren 1943- 1944 kwamen bijna iedere nacht bommenwerpers overvliegen die Duitse steden gingen bombarderen (de resultaten heb ik later met eigen ogen kunnen aanschouwen). Door de vele zoeklichten en het nabijgelegen vliegveld in Venlo met z.g. nachtjagers werden verschillende vliegtuigen in de omgeving neergeschoten.

Op 1 mei 1944 vertrok ik met een kameraad naar de N.O. Polder, die toen in ontginning was. We werden gehuisvest in kamp Kadoelen, waar Dhr. Nauta kantinebaas was. De eerste tijd werkten we in de z.g. ontginning: sloten en greppels graven enz., daarna hielpen we in de oogst.

Op 6 juni vond de invasie in Normandië plaats en leek de oorlog spoedig te zullen zijn afgelopen. In de Polder waren veel onderduikers die redelijk met rust werden gelaten, doch begin augustus (we waren koolzaad aan het dorsen) volgde de eerste razzia. Na de nacht in het open veld te hebben doorgebracht, gingen we de volgende dag met zijn vieren (ik, een kameraad en nog twee kennissen) op huis (Limburg) aan. In Zutphen aangekomen werden we door Duitsers opgepakt en enige tijd ondervraagd. Wij vertelden hun dat we op weg waren naar de Polder en hiervoor een ausweis hadden. Dat geloofden ze en lieten ons weer vrij. We brachten de nacht door op het politiebureau want na 9 uur mocht men niet meer op straat komen. De volgende morgen gingen we verder naar huis; en thuis weer snel aan het werk.

In de tweede helft van september 1944 kwam de grote opmars van de geallieerden door Z. Nederland en kwamen de Engelsen tot op plm. 8-9 km. van ons vandaan. Wij verwachtten ze ieder moment te te zien verschijnen. De Duitsers trokken in wanorde terug, maar er verschenen geen Engelsen. De daarop volgende dagen kwamen de Duitsers terug met veel versterkingen en groeven ze zich in in de bossen bij Overloon. De volgende weken werden daar zware gevechten geleverd.

Op 6 oktober, het was 12 uur en we zouden juist gaan eten, kwam er een viermotorige Amerikaanse bommenwerper zeer laag overvliegen en hij viel ongeveer 500 meter bij ons vandaan in de bossen neer. Wij er naar toe. Toen we in de buurt van het vliegtuig kwamen, waren er Duitse soldaten bij. Na enige tijd vertrokken de Duitsers weer, meenden wij, en gingen wij met plm. 20 man op het vliegtuig af. Toen we er goed en wel bij waren aangekomen, kwamen enkele Duitsers uit de bossen tevoorschijn en zij namen ons gevangen en namen ons mee richting het front. Aangekomen bij de Ortskommandant werden we bij hem voorgeleid en ervan beschuldigd dat we de militairen uit het vliegtuig weg hadden willen halen. We moesten met de handen achter het hoofd op een rij gaan staan en de Majoor wilde ons tegen de muur zetten, doch het liep toch nog goed af. Na enige tijd moesten we onder gewapende geleide naar Venray lopen. Daar aangekomen weren we opgesloten in een klooster. In de loop van de middag werden we per militair auto naar Venlo gebracht en in een cel van de S.D. gezet. Hier hebben we ongeveer 6 dagen gevangen gezeten.

Daarna, nadat er grote razzia's, waren geweest en ze enkele honderden mensen hadden opgepakt, werden we naar Duitsland afgevoerd. In de avonds kwamen we op het station aan en moesten we in dichte goederenwagons stappen. Er moesten zoveel mensen in de wagons, dat men alleen kon staan. Daarna gingen de deuren dicht en die gingen pas de volgende dag om 12.00 uur weer open. We waren toen op de plaats van bestemming aangekomen, namelijk Remscheid, ongeveer 40 km. voorbij Düsseldorf.

Met ongeveer 130 man werden we ondergebracht in een kamp als zogenaamde civiel geïnterneerden met beperkte bewegingsvrijheid. Met 30 man op een kamer, de kribben 2 hoog gestapeld en tussen 2 rijen kribben een smal pad met een tafel. Daar moesten we elke avond en nacht doorbrengen. Het eten was slecht en weinig en daarom werd er behoorlijk honger geleden.

Mijn broer en ik werden te werk gesteld bij een particuliere bouwfirma en met enkele Duitsers werkten we aan de opbouw van een huis, dat door het grote bombardement in 1945 verwoest was. Er was echter weinig materiaal en er gebeurde daarom niet veel. In het voorjaar van 1945, toen er geen materiaal was, moesten we de tuin verzorgen en de verwarming stoken bij de pastorie van de Hervormde Kerk. Om ons te verplaatsen maakten we gebruik van de tram. Van de oorlog merkten we toen vooral de honger, de kapotte huizen, weinig verschoning en kleren en enkele bombardementen. In het voorjaar van 1945 werden er iedere dag aanvallen uitgevoerd door geallieerde jagers op het station van Remscheid, waar we slechts 200 – 300 meter vanaf zaten. Maar we zijn het allemaal te boven gekomen.

Op 12 april 1945 werden we bevrijd door de Amerikanen. Er werden slechts enkel schoten gelost wat toch een van onze jongens het leven gekost heeft. Daarna hoorden we wel geruchten over vervoer maar er gebeurde niets. Na een week gingen we daarom met een groepje te voet op huis aan. Toen we na 40 km. lopen bij de Rijn in Düsseldorf kwamen, bleken de bruggen over de Rijn vernield en konden we niet verder. We zijn toen nog ongeveer 14 dagen in een opvangcentrum in Dusseldorp gebleven. We waren nog maar 65 kilometer van huis af, en maar wachten. Toen kwam er op een morgen een Amerikaans konvooi en op hun wagens gingen we naar Luik in België. Daar zijn we van de vrachtwagens afgestapt en in de nacht per trein naar Leuven vertrokken. Daar zijn we van maandag tot vrijdag gebleven. Vervolgens gingen we op vrijdag per trein van Leuven via Antwerpen naar Ouden Bosch, waar een opvangcentrum was. Na de nodige formaliteiten zijn we op zaterdag op de trein door Brabant naar Deurne gegaan en daarna per trailer naar Venray. Daar vonden we het hele gezin na al onze omzwervingen in gezondheid terug en was het ook voor ons na 5 jaar oorlog eindelijk ook echt bevrijding.

Einde