Jaarthema
Ieder jaar kiezen we een thema dat inspireert om herdenken en vieren aan elkaar te verbinden en om de historische gebeurtenissen in verband te brengen met de actualiteit wereldwijd.
Jaarthema 2026
De geschiedenis begrijpen
Op 4 en 5 mei staan we stil bij de littekens die de Tweede Wereldoorlog heeft achtergelaten bij ooggetuigen en hun (klein)kinderen. Dat gebeurt via het vertellen van persoonlijke verhalen, maar ook door het grotere, complexe geschiedverhaal te behandelen. Om de geschiedenis en doorwerking van de oorlog zo goed mogelijk te kunnen doorgronden is het nodig om te reflecteren op die fundamentele vragen die ook nu nog aan de orde van de dag zijn: hoe werken mechanismen van uitsluiting en haat? En wat kunnen de checks and balances van de democratische rechtsstaat daarin betekenen?
In haar jaarthematekst reflecteert Nikki Sterkenburg op de vraag: wat weten we nu eigenlijk over de Tweede Wereldoorlog, en wat ontbreekt er nog aan kennis? We kennen allemaal verhalen van verzet, en in toenemende mate van collaboratie. Maar wat is er bijvoorbeeld bekend over de stilzwijgende meerderheid—mensen die wellicht nooit hadden verwacht in een oorlog verzeild te raken? De jaarthematekst is vanaf eind november op deze pagina te lezen.
Nikki Sterkenburg is bijzonder hoogleraar onderzoeksjournalistiek aan de Vrije Universiteit Amsterdam en vice-voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Het jaarthema, ‘De geschiedenis begrijpen’, is gebaseerd op een van de inhoudelijke accenten van het meerjarenbeleidsplan 2026-2031, die eind november op de website zal worden gepubliceerd.