Het monument
Vorm en materiaal
Het monument ‘De Verwoeste Stad’ in Rotterdam is een bronzen beeld van een mensenfiguur. Het gesigneerde beeld is geplaatst op een voetstuk van basaltlava. Het beeld is 6 meter hoog en drie ton zwaar.
Symboliek
Het gedenkteken geeft uitdrukking aan de ontreddering van een geteisterd mens. Beeldhouwer Ossip Zadkine heeft zijn ontwerp als volgt omschreven: ‘een schreeuw van afgrijzen om het menselijke monster, dat het beulswerk uitdacht ten einde zijn broeders te laten boeten voor een misdaad, die zij niet begingen’.
Restauratie
Het monument is gerestaureerd in 2007.
De geschiedenis
Het monument ‘De Verwoeste Stad’ herinnert de inwoners van Rotterdam aan de enorme rampspoed en de bombardementen die de stad tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben geteisterd.
Oprichting
Het gedenkteken was een geschenk van de directie van De Bijenkorf. Met dit gebaar wilde het bedrijf de nagedachtenis aan zijn 737 omgekomen joodse personeelsleden eren.
Onthulling
Begin 1950 is het ontwerp van Ossip Zadkine in de hal van het stadhuis tentoongesteld. De reacties op het kunstwerk waren zeer uiteenlopend:
- “Van alles spreekt voor velen dit beeld. Het spreekt zoals alleen een groot kunstwerk dat kan, niet alleen van die dag, maar ook van het wezen van onze stad en haar primaire krachten, van het zwaaien van de kranen, van de stoomwolken boven de rivier, van de lichamen der dokwerkers, ook van het ruimteverlangen, de kracht en de beweging en de drang, die ons door deze tijd heen moet helpen…”
- “Wat hier is afgebeeld is de hysterische razernij van een onmachtige, overweldigde bruut… Moet deze bezetene, zes meter hoog, voor altijd als een demonische gesel het nieuwe hart van de stad slaan met verlamming…?”
Het monument is definitief onthuld op 15 mei 1953. Op 14 mei 2007 is het gedenkteken, na restauratie, opnieuw onthuld door burgemeester Ivo Opstelten van Rotterdam.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst op Plein 1940, aan het water van de Leuvehaven te Rotterdam.
Bronnen
- Van De Zweth tot Zadkine – Monumenten in Rotterdam die herinneren aan de jaren 1940-1945, Aad Wagenaar (Rotterdam, Centrum Beeldende Kunst, 1991). ISBN 90-5196-045-X;
- Sta een ogenblik stil… Monumentenboek 1940/1945, Wim Ramaker en Ben van Bohemen (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3;
- De Volkskrant van 15 mei 2007.
Voor meer informatie
Reportage Andere Tijden ‘Rotterdam en de verwoesting ná de bommen‘, 14 december 2010.
Getuigenverhaal
Achter oorlogsmonumenten gaan verhalen schuil. In de documentaires uit de reeks ‘Sprekende Beelden’ ontdek je deze verhalen aan de hand van getuigenverhalen. Bekijk in onderstaande video het verhaal bij dit monument.
