Het monument
Vorm en materiaal
Het monument ‘Silent Wings’ in Den Dungen (gemeente Sint-Michielsgestel) is een driehoek van aluminium, waarin een uitsparing van zeven sleep- en zweefvliegtuigen is gemaakt. De driehoek is bevestigd op een paal. Bij het monument zijn twee tekstborden geplaatst. Het gedenkteken is 4 meter hoog, 1 meter 50 breed en 1 meter diep.
Teksten
De tekst op het gedenkteken luidt:
‘SILENT WINGS
1944 – 1994′.
De tekst op het eerste tekstbord luidt:
‘SILENT WINGS
Eronder volgt het verhaal over het bevrijdingsoffensief in 1944.
De tekst op het tweede tekstbord vertelt dit verhaal in het Engels.
De geschiedenis
Het monument ‘Silent Wings’ herinnert de inwoners van Den Dungen (gemeente Sint-Michielsgestel) aan de meer dan 2.000 zweefvliegtuigen (‘stille vleugels’) die tijdens operatie ‘Market Garden’ in september 1944 in bezet gebied neerkwamen. Het gedenkteken is een eerbetoon aan diegenen die betrokken waren bij de inzet van zweefvliegtuigen: piloten, inzittenden en helpers op de grond.
Van 17 tot 26 september 1944 wilden de geallieerden met een groot offensief (operatie ‘Market Garden’) een bruggenhoofd over de grote rivieren in Nederland creëren. In een bliksemsnelle aanval moesten luchtlandingstroepen bruggen veilig stellen. Grondtroepen moesten daarna vanuit België over deze bruggen oprukken naar het IJsselmeer. Er werden drie complete divisies gedropt: de 101ste US Airborne Divisie bij Eindhoven en Veghel, de 82ste US Airborne Divisie bij Grave en Groesbeek en de 1ste Britse Airborne Divisie bij Arnhem en Oosterbeek. Bij de Amerikanen verliep alles vrij goed. De bruggen over de Maas en het Maas-Waalkanaal bij Heumen en de meeste bruggen nabij Eindboven vielen in hun handen en na harde strijd ook de Waalbrug bij Nijmegen. Maar de Rijnbrug bij Arnhem bleek een brug te ver. De Britse para’s werden verrast door Duitse pantsertroepen en moesten zich onder zware verliezen terugtrekken in de Betuwe.
Tijdens deze grootscheepse operatie streken bijna 800 zweefvliegtuigen neer op Brabantse bodem. In deze provincie was de driehoek Den Dungen-Vught-Den Bosch (met als codenaam ‘Ellis’) een richtpunt voor alle sleep- en zweefvliegtuigen. Van hieruit vloog men de landingsplaatsen aan.
Niet alle toestellen kwamen op de aangewezen locatie neer. Een aantal zweefvliegtuigen raakte uit koers of werd neergeschoten door afweergeschut van de bezetter. De inzittenden van deze vliegtuigen werden door de plaatselijke bevolking vaak met gevaar voor eigen leven verborgen gehouden. Dit gebeurde ook in Den Dungen, waar op 18 en 19 september 1944 een Engels en Amerikaans zweefvliegtuig landden. De Amerikaanse glider Leo Toussignant heeft het ongeluk niet overleefd. De overige tien inzittenden van de twee toestellen hebben zes weken in het dorp ondergedoken gezeten.
Oprichting
Op initiatief van Dan Griffiths (een in Den Dungen neergekomen Britse ‘glider’ piloot) is het Market Garden Comité Den Dungen opgericht, dat de totstandkoming van het monument heeft gerealiseerd.
Onthulling
Het monument is onthuld op 18 september 1994 door vertegenwoordigers van het voormalige verzet, het Britse Glider Pilot Regiment en de American Glider Pilot Association.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst nabij zorgcentrum ‘De Donk’ aan de Litserstraat in Den Dungen (gemeente Sint-Michielsgestel).
Bronnen
- Market Garden Comité Den Dungen;
- In het spoor van Market Garden – Monumenten en gedenktekens Noord-Brabant van Jacques van Eekelen e.a. (Den Dungen, Market Garden Comité, 1998);
- Een monumentaal oorlogsverhaal – de Meierij in de Tweede Wereldoorlog in 78 gedenktekens van F. van Gaal en Jacques van Eekelen. (Heinen Uitgeverij, 2003). ISBN: 90 7070 6539.
