Het monument
Vorm en materiaal
Het 'Joods monument' in Middelburg bestaat uit een betonnen zuil, geflankeerd door twee grote plaquettes. De zuil wordt bekroond door een davidster.
Tekst
De tekst op de linker plaat luidt:
'TER GEDACHTENIS AAN HEN, WIER NAMEN HIER ZIJN VERMELD,
DE JODEN VAN ZEELAND, KINDEREN VAN ONS VOLK,
DIE IN DE JAREN 1940 – 1945 DOOR DE VIJAND
MEDOGENLOOS WEGGERUKT EN OMGEBRACHT WERDEN,
OMDAT ZIJ WAREN VAN JOODSE STAM.
MOGEN HUN ZIELEN RUSTEN IN DES ALMACHTIGEN SCHADUW.
De tekst op de rechter plaat is in het Hebreeuws.
Onder deze teksten zijn de namen van 72 joodse slachtoffers aangebracht.
Digitaal Joods Monument
Een aantal joodse oorlogsslachtoffers dat op dit gedenkteken vermeld staat, is tevens opgenomen in het 'Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland'. Hierin vindt u meer informatie over deze personen met waar mogelijk een korte biografie, familierelaties en adresgegevens.
Onder het kopje 'Geschiedenis' op deze pagina kunt u op een persoonsnaam klikken om doorverwezen te worden naar het Digitaal Joods Monument.
De geschiedenis
Het 'Joods monument' in Middelburg is opgericht ter nagedachtenis aan de 72 Zeeuwse joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de bezetter zijn gedeporteerd en in concentratiekampen zijn omgebracht.
De namen van de 72 slachtoffers luiden:
H. Alberg, S. Alberg-Alberge, E. Barkelau, L.M. Barkelau, S. Barkelau-Meijer, B. Boasson, B. Boasson-Sanders, H. Boasson, M.H. Boasson, H. Brokmeier-Duveen, A. Canes, J. Cohen, S. Cohen, A. Cracau, D. Cracau, D. Cracau, E. Cracau-Frank, M. Cracau-Kesner, S .Cracau-Ephraim, A. van Dam, H. van Dam-Polak, P.J. van Dam, M. Fischer, I. Fonteijn, J. Fonteijn-Koppel, L. Frank, M. Frank, S.L. Frank, R. de la Fuente-Cracau, E. Gokkes, G. Gokkes-Keizer, B. Gokkes, I.P.J. de Groot, H. Heertje, E. Heertje-Schoolmeester, D. Hiegenlich, J. Hiegenlich-De Metz, L. Hiegenlich, R. Hiegenlich, S. Hiegenlich, S. Hiegenlich-Roozendaal, H. Hofmann-Wolff, E. Jesaijes-Braasem, L. Leijdesdorff, S. Leijdesdorff, R.L. Leijdesdorff-van Os, L. Marcus, M. Nathan, L. Polak, S. Polak, S. Polak-Braasem, A. Prins, C. Prins, C.M. Prins, S. Prins-Menist, E. Swaalep, J.M. Taijtelbaum, B. Taijtelbaum-Levie, H. Vriesman, L.B. Vriesman, R.B. Vriesman-van Wittene, A. (Aaron) Walg, A. (Abraham) Walg, J. Walg, M. Walg, V. Walg, B. van Wittene-Braasem, E. Walg-Cracau, L. Zwartverwer en M. Zwartverwer-Ziff.
Op het monument staat de familienaam Hiegenlich ten onrechte vermeld als 'Hiegentlich'.
43 van de slachtoffers kwamen uit Middelburg, de overigen waren afkomstig uit Veere, Vlissingen, Goes, Terneuzen en van Schouwen-Duiveland. De joodse gemeenschap in Zeeland is nooit groot geweest. Volgens de volkstelling van 1809 woonden er in de Nederlandse provincie 286 joden. In 1849 werd het hoogste aantal bereikt, te weten 710 personen. Volgens de telling van de bezetter in 1941 woonden er in Zeeland 170 Nederlandse en vier buitenlandse joden, terwijl er 120 personen met één of twee joodse grootouders waren. Middelburg telde de meeste joodse inwoners (ongeveer 80). Een aantal van hen nam vooraanstaande plaatsen in de samenleving in, zoals de Middelburgse wethouder Marc Herman Boasson, die in 1940 moest aftreden. Op 24 maart 1942 werden alle joodse inwoners van Zeeland gedwongen de provincie te verlaten om in Amsterdam de deportatie naar de concentratiekampen af te wachten.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1954.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich op de Joodse begraafplaats, gelegen aan de Walensingel te Middelburg.
Bronnen
- Van obelisk tot oorlogsgraf – Kleine monumenten en ornamenten in Zeeland, deel 2 van Jan J.B. Kuipers en Peter Sijnke (Provincie Zeeland, oktober 2002). ISBN: 90-71565-70-x;
- Sta een ogenblik stil… Monumentenboek 1940/1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3.
