Het monument
Vorm en materiaal
Het '53rd Welsh Division Memorial' in 's-Hertogenbosch is een gedenknaald van kunststeen, omgeven door een bakstenen muurtje. De zuil wordt bekroond door een kruis met een vlechtwerk in reliëf. Op de zuil zijn het embleem van de Welsh Division en een plaquette aangebracht. Het gedenkteken is 4 meter 30 hoog, 83 centimeter breed en 34 centimeter diep.
Teksten
De tekst op de zuil luidt:
'TO
THOSE
WHO
DESERVE TO BE
ETERNALLY
REMEMBERED'.
De tekst op de plaquette luidt:
'THIS MEMORIAL WAS ERECTED BY
MEMBERS OF 53RD (WELSH) DIVISION IN
MEMORY OF THEIR COMRADES WHO DIED
IN THE FIGHTING IN NORTH WEST EUROPE
DURING THE YEARS 1944-1945. IT WAS
PLACED HERE TO COMMEMORATE THE FACT
THAT THE TOWN OF 'S-HERTOGENBOSCH
WAS LIBERATED BY THE DIVISION IN
OCTOBER 1944 AFTER BITTER FIGHTING.'
Symboliek
Het kruis is niet alleen een symbool van het christelijke geloof, maar herinnert tevens aan het offer dat de militairen brachten voor een leven in vrijheid.
Wijziging
De plaquette is later aan het monument toegevoegd.
De geschiedenis
Het '53rd Welsh Division Memorial' herinnert de inwoners van 's-Hertogenbosch aan de 144 Britse militairen die sneuvelden tijdens de bevrijding van de stad in oktober 1944.
Op 16 oktober 1944 gaf generaal Montgomery bevel de haven naar Antwerpen bereikbaar te maken door Zuid-Nederland te bevrijden. Tijdens deze operatie was Den Bosch een scharnierstelling. De 53ste Welsh Divisie kreeg de taak om de stad in twee dagen te veroveren, om daarna naar het westen door te stoten. Op die manier kon het Duitse 15de Leger worden verhinderd om over de Maas naar het noorden te ontsnappen.
De Slag om 's-Hertogenbosch duurde van 22 tot en met 28 oktober 1944. Meer dan 100.000 granaten werden op de stad afgevuurd door de Royal Artillery. In de middag van 24 oktober 1944 vond bij sluis 0 een actie plaats, die tactisch gezien een groot succes bleek te zijn om de binnenstad te bevrijden. Na een actie van vlammenwerpende tanks kon de A compagnie van het 7de bataljon Royal Welch Fuseliers, beschermd door een groot rookgordijn, over het smalle voetpad van de sluisdeur stormen. Aan de overzijde werd een bruggenhoofd bezet. In de avond en nacht kon de 155ste Fieldcompany van de Royal Engineers een sterke Baileybrug naast de sluisdeur bouwen, die de volgende morgen gebruikt werd door drie bataljons van de 158ste Infantry Brigade die in één dag het stadscentrum konden bevrijden. In de felle gevechten rond en in 's-Hertogenbosch sneuvelden 144 Britse soldaten, 75 werden als vermist opgegeven en 270 raakten gewond. Zij behoorden tot de 53ste Welsh Divisie, de ondersteunende eenheden van de 7de Pantserdivisie en enkele onafhankelijke regimenten.
De locatie van het monument was een bewuste keuze van de overlevenden van de 53ste Welsh Divisie. In de opmars naar de stad, gestart vanaf de lijn Geffen-Heersch, werd op 23 oktober 1944 Rosmalen bevrijd. Een dag later kwamen de eerste Britse soldaten aan op de plek die nu 53rd Welsh Divisionplein heet. Op dat moment begon de aanval op de stad, die leidde tot de bevrijding van 's-Hertogenbosch op 27 oktober 1944.
In 1945 kwam wijlen generaal Ross, de commandant van de divisie met 200 officieren en manschappen terug om te zien hoe de stad zich had hersteld van de zware schade die een jaar eerder tijdens de strijd was aangericht. In 1985, toen 's-Hertogenbosch zijn 800-jarig bestaan vierde, kwamen 480 bevrijders van 1944 in de stad weer bijeen.
Oprichting
De oprichting was een initiatief van leden van de 53ste Welsh Divisie,
in samenwerking met de gemeente 's-Hertogenbosch. In 2003 is het
monument op de gemeentelijke monumentenlijst geplaatst.
Onthulling
Het monument is onthuld op 25 oktober 1952 door generaal Coleman. Een bisschop uit Wales heeft de gedenknaald gewijd. Daarna werd het monument overgedragen aan burgemeester mr. H.J.M. Loeff.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst op het 53rd Welsh Divisionplein, gelegen aan de Aartshertogenlaan te ‘s-Hertogenbosch. Deze laan is te vinden in het plantsoen bij de Van Eyckstraat en de Rogier van der Weydenstraat.
Bronnen
- Stadsarchief van ‘s-Hertogenbosch;
- De Bossche Omroep van 30 juni 2002;
- www.october1944s-hertogenbosch.nl Deze website bericht over de activiteiten van de Stichting October 1944 ‘s-Hertgenbosch.
Voor meer informatie
- October 1944 Den Bosch bevochten en bevrijd van Luc van Gent (1989). ISBN 90-6630-192-9;
- Ooggetuigen in het licht van 2000 van Luc van Gent. ISBN 90-7070-625-3;
- October 1944 Den Bosch West bevochten maar later bevrijd. ISBN 90-70706-36-9.
