Het monument
Vorm en materiaal
De gedenkzuil van het 8ste R.I. op het Militair Ereveld Grebbeberg in Rhenen is een betonnen gedenkzuil, waarop de namen van de gesneuvelde militairen zijn aangebracht. In de zuil is een oorkonde gemetseld.
De tekst op de zuil luidt:
‘DEN VADERLANT GHETROUWE’.
De tekst op de oorkonde luidt:
‘8e REGIMENT INFANTERIE.
NAMEN VAN HEN DIE VIELEN
VOOR HET VADERLAND
10 – 15 MEI 1940’.
Hieronder staan de namen van 208 slachtoffers.
De geschiedenis
Het Militair Ereveld Grebbeberg in Rhenen is opgericht ter nagedachtenis aan de Nederlandse beroeps- en dienstplichtige militairen die sinds 10 mei 1940 waar ook ter wereld zijn gesneuveld.
De Grebbeberg was een essentiële locatie voor de verdediging van Nederland en maakte deel uit van de Valleistelling, die ook wel de Grebbelinie werd genoemd. Om de linie te versterken werden stukken land voor de stelling onder water gezet. Dit was echter niet mogelijk bij de strook tussen Wageningen en de Grebbeberg. Daarom richtte de Duitse aanval zich met name op deze zwakke plek in de verdedigingslinie. In de nacht van 10 op 11 mei werd met een artilleriebeschieting de aanval op de voorposten aan de voet van de Grebbeberg geopend.
Ondanks de overmacht van het Duitse leger hielden de Nederlandse militairen de strijd vier dagen vol. Na de capitulatie werden de Nederlandse en Duitse slachtoffers op de plaats van het strijdtoneel begraven. Hierdoor werd de Grebbeberg de eerste oorlogsbegraafplaats van Nederland. Op 28 mei 1940 werd een ‘voorlopige lijst van de gesneuvelden, die ter aarde besteld zijn op de Grebbeberg’ opgemaakt. In dit eerste grafregister staan de namen van 388 Nederlandse militairen. Ook werden op de begraafplaats al spoedig drie monumenten van het 8ste, 10de en 22ste Regiment Infanterie opgericht. Na de bevrijding werden de stoffelijke resten van de Duitse militairen herbegraven op de Duitse militaire begraafplaats te IJsselsteyn (Limburg).
Op het ereveld liggen meer dan 400 Nederlandse militairen begraven, die in mei 1940 sneuvelden in de strijd om het zuidelijkste gedeelte van de Grebbelinie. Sinds 1946 worden op de Grebbeberg ook militairen (her)begraven die tijdens de meidagen van 1940 elders in Nederland zijn omgekomen. De begraafplaats telt nu meer dan 800 graven.
Oprichting
Na de bevrijding wilde men de militaire begraafplaats inrichten als nationale herdenkingsplaats. Daarom werd in 1946 de Stichting Nationaal Legermonument Grebbeberg opricht.
Onthulling
De zorg voor het ereveld is op 1 januari 1952 door het Ministerie van Defensie overgedragen aan de Nederlandse Oorlogsgravenstichting. In 1966 werden door de stichting uniforme grafstenen geplaatst. Het Nationaal Legermonument en de luidklok zijn onthuld in 1953. Het monument ter nagedachtenis aan Nederlandse militairen van wie de laatste rustplaats niet aanwijsbaar is, is onthuld op 21 april 2005 door luitenant-generaal M.L.M. Urlings, bevelhebber der Landstrijdkrachten. Dit monument is een initiatief van kolonel b.d. J.W. de Leeuw, die in zijn toespraak een korte toelichting gaf op de symboliek achter het monument.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het gedenkteken bevindt zich links op de begraafplaats op de top van de Grebbeberg, gelegen aan de Grebbeweg in Rhenen.
Bronnen
- Nederlandse Oorlogsgravenstichting;
- Oorlogsmonumenten in de Provincie Utrecht, Ingrid van Beuzekom, Roland Blijdenstijn en Rob van Olderen. Stichtse Monumenten Reeks (Utrecht, Uitgeverij Matrijs, 1995). ISBN 90 5345 062 9;
- www.grebbeberg.nl.
