Spierdijk, oorlogsmonument

Vorm en materiaal
Het oorlogsmonument te Spierdijk (gemeente Koggenland) bestaat uit een bronzen plaquette die is aangebracht in een uitsparing van een gemetseld muurtje van bakstenen. Op de plaquette is in goud tekst aangebracht alsmede een afbeelding van een kruis.

Tekst
De tekst op het monument luidt:
‘1940 – 1945

TH. MUL S.S.C.C. SUMATRAKAMP 21-4-’45
C. KONIJN PZ. NEUSTADT 3-5-’45
F.V. DAM, BERLIJN POTSDAM 24-4-’45
5 ENGELSE VLIEGERS SPIERDIJK, GEM. OBDAM 22-6-’42

HEER, GEEF VREDE IN ONZE DAGEN.’

Wijzigingen
In 2020 is het monument verplaatst. De plaquette is uit de oorspronkelijke witte muur verwijderd en in een nieuw muurtje van rood baksteen ingemetseld.

Het monument herinnert de inwoners van Spierdijk aan omgekomen slachtoffers uit Spierdijk en 5 Engelse bemanningsleden die op het grondgebied van Spierdijk zijn neergestort.

De namen van de bemanningsleden zijn:
John Charles Douglas Langley, Leo West, Kenneth Sampson Revell, Leslie Desmond Harris en Harry Robert Hamilton. 

Thomas Mul was priester in de orde van de ‘Witte Paters’ in  Indonesië om precies te zijn op het eiland Borneo. Hij was daar al jarenlang missionaris. Hij was niet sterk qua gezondheid en toen de jappen langzamerhand heel Indonesië overnamen werd ook hij afgevoerd naar een concentratiekamp op Sumatra. 
 Hij werd daar aan het werk gezet , vaak lange dagen en veel lichamelijk werk. Vanwege dit vele werk aan de spoorlijnen en ondervoeding is hij op 45-jarige leeftijd overleden op 21 april 1945.
 
Piet Konijn was tijdens het begin van de 2e wereldoorlog soldaat en lag bij de Grebbelinie op de Duitsers te ‘wachten’. Maar de overmacht van tanks en oorlogsvliegtuigen waren voor de Nederlandse soldaten teveel van het goede. Zij moesten zich overgeven en werden krijgsgevangen gemaakt. Op 18 juni werd hij ontslagen en kon hij naar huis. Maar het geluk zat Piet niet mee. Tijdens een latere razzia in de polder de Wogmeer was hij aan het melken op de boerderij van Schouten, hun buren. Hij had geen persoonsbewijs bij zich en moest dat thuis ophalen. Maar bij het legen van zijn broekzak viel er een pamflet uit waar de naam Churchill op stond. Dit was voor de Duitsers aanleiding genoeg om hem af te voeren. Bij een latere ontruiming van het concentratiekamp en vervoer via een voormalig cruiseschip werd het schip door de Britste luchtmacht onder vuur genomen, de 5000 gevangen konden geen kant op.
 
Johan van Dam moest in Duitsland werken, net als een andere Spierdijker Henk Groot Sn. Johan werkte in een slagerij in Berlijn. Maar had het noodlot toen hij tijdens het afleveren van een pakketje vlees in Potsdam werd getroffen door een Amerikaans bombardement. Dit bombardement vond plaats op 24 april 1945. Johan van Dam was toen 29 jaar.

Het Engelse vliegtuig was een Vickers Wellington. Het afwerpen van de bommen ging allemaal goed totdat ze op de terugweg naar England boven Leeuwarden werden achtervolgd door een nachtjager. Het luchtgevecht speelde zich af boven Heerhugowaard en verplaatste zich in zuidoostelijke richting. De Vickers Wellington werd uiteindelijk in brand geschoten en vloog in oostelijke richting verder. De Wellington kwam bij de Verlaatsweg, tussen de huizen van Jan Vlaar en Jac Blaauw, richting Wogmeer neer om 2.30 uur op het land van toentertijd Jacob Hoedjes. Romp en vleugels apart. De romp belandde op het land van Jacob Hoedjes, maar door de klap waren alle inzittenden reeds overleden. Een vleugel lag aan de Bobeldijk, de afgebroken staart op het toenmalige sportterrein van St. George en dat was toen vlak naast de pastorie.  

Locatie 
Het oorlogsmonument bevindt zich rechts naast de kerk aan de Spierdijkerweg te Spierdijk (gemeente Koggenland).

Bronnen

• Traces of War;
• Gemeente Koggenland;
• Thomas Laan van de R.K. Kerk in Spierdijk;
• Jaap Kroon van het West-Fries Archief;
• Noordhollands Dagblad. ‘Oorlogsmonument Spierdijk op nieuw plek compleet gemaakt’.