Het monument
Vorm en materiaal
Het monument aan de Parallelweg in Den Haag is een houten paal met een marmeren gedenkplaat. Op de gedenkplaat is een kruis afgebeeld. Aan weerszijden van de paal staat een bloembak. De paal is bevestigd op een hek.
Teks
De tekst op de gedenkplaat luidt:
‘TER NAGEDACHTENIS
AAN DE
12 NEDERLANDERS
DIE HIER DOOR DE NAZI’S
OP 31 MRT 1945
WERDEN GEFUSILLEERD.’
Wijziging
Oorspronkelijk bestond het monument uit een gedenkbord, een eenvoudig zwart houten kruis en de Nederlandse vlag. In 1953 is dit vervangen door een marmeren gedenkplaat, die in 1962 werd vernield. In datzelfde jaar is de huidige plaat aangebracht.
De geschiedenis
Het monument aan de Parallelweg in Den Haag herinnert de inwoners van Den Haag aan de twaalf Nederlandse gevangenen die hier op 31 maart 1945 bij wijze van represaille door de bezetter werden gefusilleerd.
Bij een overval van het verzet op 29 maart 1945 werden twee Duitse soldaten gemolesteerd en ontwapend. De volgende dag werd een colonne vrachtauto’s van de Ordnungspolizei tegengehouden en in verwarring gebracht. Als represaille voor deze relatief lichte verzetsdaden werden op 31 maart 1945 twaalf jongens en mannen uit de Scheveningse gevangenis (‘Het Oranjehotel’) gehaald en naar de Parallelweg, waar de incidenten hadden plaatsgevonden, vervoerd. Een aantal buurtbewoners moest toekijken hoe zij tegen het hek werden gezet en in groepjes van vier werden gefusilleerd. Een Zwitser heeft in het geheim vanuit een huis aan de Parallelweg foto’s van de executie gemaakt. Het is niet bekend waar de foto’s zijn gebleven.
Het hek vormde de scheiding tussen het terrein van de Nederlandse Spoorwegen en de trambaan van lijn 11. Die tram reed tijdens de Tweede Wereldoorlog ook al op de Parallelweg.
Oprichting
Op 29 maart 1946 hebben buurtbewoners en nabestaanden een sobere herdenking op de fusilladeplaats gehouden. Met een gedenkbord, een eenvoudig zwart houten kruis en de Nederlandse vlag hebben zij de plaats gemarkeerd. In 1953 is dit gedenkteken vervangen door een marmeren gedenkplaat.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich op de Parallelweg in Den Haag, tegenover de Naaldwijksestraat.
Bronnen
- Gemeente Den Haag;
- Haags Gemeente Archief.
Voor meer informatie
Op de website http://www.herdenken-denhaag.nl/ is meer informatie over dit monument te vinden. De website Sporen uit het verleden, blik op de toekomst is een initiatief van Stichting 3 maart ’45. Met de website wil de stichting duidelijk maken dat herdenken méér is dan terugkijken naar het verleden (1940-1945). Herdenken is ook een brug slaan tussen verleden en heden, als een les voor de toekomst. Uitgangspunt van de website zijn Haagse monumenten uit de bezettingsperiode, gegroepeerd in zeven thema’s: oorlog, bezetting, bevrijding, verzet, terreur, discriminatie en slachtoffers.
