Het monument
Vorm en materiaal
De ‘Wilhelminaplaquette’ in Den Haag is van natuursteen.
Tekst
De tekst op de gedenkplaat luidt:
‘NA DE BEVRIJDING WOONDE EN WERKTE IN DIT HUIS
VAN SEPTEMBER 1945 TOT APRIL 1946
HARE MAJESTEIT KONINGIN WILHELMINA
SYMBOOL VAN VERZET TEGEN ONDERDRUKKING.’
De geschiedenis
De ‘Wilhelminaplaquette’ herinnert de inwoners van Den Haag aan het feit dat dit particuliere woonhuis van 6 september 1945 tot 15 april 1946 in gebruik was als woon- en werkverblijf van koningin Wilhelmina. De naastgelegen huizen 112 en 114 huisvestten de hofhouding en de administratie.
Koningin Wilhelmina, veelal gezien als ‘Moeder van het Verzet’, heeft tijdens de Tweede Wereldoorlog vanuit Londen via Radio Oranje de Nederlandse bevolking toegesproken. In de vele radioredes legde de koningin in ballingschap de nadruk op het herwinnen van de vrijheid. Toen de vorstin naar Nederland terugkeerde, was de Tweede Wereldoorlog nog niet afgelopen. Na de bevrijding van Eede werd de grenslijn tussen België en Nederland provisorisch aangegeven door een witte meelstreep. Op de puinhopen van het verwoeste dorp werd een nationale vlag geplaatst. Op 13 maart 1945 stak de vorstin vanuit België bij het Zeeuws-Vlaamse grensdorp Eede de grens over. Koningin Wilhelmina schreef er zelf dit over: ‘Zo kwamen wij dan de morgen van de dertiende maart bij Eede aan de Nederlandse grens, die ik te voet overschreed. Na een ontroerende verwelkoming door de aanwezigen ging het Nederland in. Waar ik ook kwam, dezelfde aandoening en geestdrift. Overal bloemen, geschenken en attenties van allerlei aard.’ Later bezocht de vorstin Breda en het onder water gelopen Walcheren, waarvan ze zeer onder de indruk bleek: ‘Het was een koude, onvergetelijke tocht. Welk een tragische aanblik bood nu het eens zo schilderachtige Walcheren: één groot watervlak zover men kon kijken, met overal verdronken torens en boerderijen, en bomen die geen jong groen meer zouden geven.’
Oprichting
De steen is aangebracht op initiatief van de antiquair en amateurhistoricus J.W.A. van Heeswijk.
Onthulling
Het monument is onthuld op 31 augustus 1977 door Hare Majesteit Koningin Juliana.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het gedenkplaat is bevestigd op de voorgevel van de villa Nieuwe Parklaan in Den Haag.
Bronnen
- Gemeente Den Haag;
- Haags Gemeente Archief;
- Van obelisk tot oorlogsgraf – Kleine monumenten en ornamenten in Zeeland, deel 2 van Jan J.B. Kuipers en Peter Sijnke (Provincie Zeeland, oktober 2002). ISBN: 90-71565-70-x.
