Het monument
Vorm en materiaal
Het monument aan de Oranjestraat in Assen is een zwerfkei, waarin in reliëf een davidster is aangebracht. Op de zwerfkei is een bronzen plaquette geplaatst.
Tekst
De tekst op de plaat luidt:
‘1942
EEN LANGE SCHADUW DOOR DE STRAAT
AFGEVOERD EN VERDWENEN…
…ZEKER 36 JOODSE SLACHTOFFERS UIT DE ORANJESTRAAT
DR. NASSAU COLLEGE – PENTA
EXAMENKLAS GESCHIEDENIS VMBO 2006-2007
HERINNERINGSCENTRUM KAMP WESTERBORK.’
De geschiedenis
Het monument in Assen is opgericht ter nagedachtenis aan 36 joodse bewoners van de Oranjestraat, die in 1942 door de bezetter gedeporteerd zijn.
Op 2 oktober werden 234 Joodse inwoners van Assen tijdens een razzia opgepakt. Tegelijkertijd werden alle werkkampen waar voornamelijk Joodse mannen, ook uit Assen, gevangen zaten leeggehaald. In de weken daarna werden de uit Assen opgehaalde Joden, samen met hun familieleden uit de werkkampen, op transport gezet naar de vernietigingskampen in Polen, waar ze werden omgebracht. In totaal zijn tussen de 380 en 390 inwoners van Assen tijdens de Tweede Wereldoorlog omgekomen. Enkele tientallen hebben de oorlog overleefd. Onder meer door onder te duiken.
In de Assense Oranjestraat woonden in 1941 elf joodse gezinnen. Alle 36 werden in 1942 op transport gesteld, geen van hen heeft de bezettingsjaren overleefd.
Oprichting
De oprichting van het monument maakt deel uit van
het project ‘De oorlog dichtbij huis’, van het Herinneringscentrum Kamp
Westerbork. In het kader hiervan hebben VMBO leerlingen van het Dr.
Nassau College in Assen onderzoek gedaan naar de 36 Joodse bewoners van
de Oranjestraat in Assen.
Dit onderzoek heeft geresulteerd in 36
portretten, bestaande uit een foto en een levensbeschrijving. Ter
afsluiting van het project is het monument onthuld.
Onthulling
Het monument is onthuld op 26 januari 2007 door burgemeester D. van As-Kleijwegt en mevrouw J. Leget-Lezer.
Burgemeester Van As-Kleijwegt sprak tijdens de onthulling over het belang van dit monument:
‘Ooit herbergde Assen een grote joodse gemeenschap, van meer dan 550 mensen.* De Tweede Wereldoorlog maakte daar een einde aan. Slechts een kleine groep wist te overleven. We mogen het nooit vergeten. Maar hoe breng je die geschiedenis dichtbij jongeren van nu? Het project De oorlog dichtbij huis laat zien dat het kan. De nazi’s maakten de joodse gezinnen uit de Oranjestraat tot nummers, dit project maakt hen – postuum – weer tot mens. Het is goed om te horen dat het hier niet stopt. Dat het Herinneringscentrum Westerbork ook elders scholen ondersteunt in hun onderzoek naar de oorlog dichtbij huis. Ik ben er zeker van dat het trieste verhaal van de joodse inwoners van de Oranjestraat nu ook door de toekomstige generaties zal worden doorverteld. Dat we blijven onthouden wie hier ooit woonden, leerden, speelden en wat hen is overkomen. En dat wij er alles aan moeten blijven doen om een herhaling te voorkomen.’
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich aan het begin van de Oranjestraat in Assen.
Bronnen
- Gemeente Assen;
- De heer Steven Lindeboom;
- Dhr. J. Ridderbos;
- De Joodse gemeente van Assen door G.C. Hovingh op joodsebegraafplaatsassen.nl.
