Het monument
Vorm en materiaal
Het monument bij de voormalige Zeevaartschool te Delfzijl is een bronzen beeld van een golf waaruit een naakte vrouwenfiguur oprijst, die haar armen ten hemel heft. Het beeld is geplaatst op een zuilvormig voetstuk. Zowel op de voor- als op de achterzijde van het voetstuk is een plaquette aangebracht. Het geheel is geplaatst op een plateau met drie treden.
Teksten
De tekst op de voorzijde luidt:
‘TOEN DE
ZEEVAARTSCHOOL
100 JAAR BESTOND,
WERD DIT GEDENKTEKEN
OPGERICHT VOOR
DE LEERLINGEN EN
OUD-LEERLINGEN,
DIE IN DE JAREN
1940-1945
ZIJN GEBLEVEN.
1956.’
De tekst op de achterzijde, een gedicht van M. Vasalis een pseudoniem voor mevrouw Margaretha Droogleever Fortuyn-Leenmans, luidt:
‘LAAT HIER
BOVEN GEMIS EN ROUW,
BOVEN DE SPRINGGOLF
VAN HERINNERINGEN,
HET BEELD VERRIJZEN
VAN DE TROUW.
VAN HEN DIE IN DE
GOLF VERGINGEN.
VASALIS.’
Symboliek
De golf is de zee, maar staat ook symbool voor de turbulente en vreselijke oorlog en het verdriet van de nabestaanden.
De geschiedenis
Het monument bij de voormalige Zeevaartschool te Delfzijl is opgericht ter nagedachtenis aan 49 leerlingen en oud-leerlingen van de Noorderkweekschool voor de zeevaart ‘Abel Tasman’, die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen. Bij dit monument hoort het ‘monument in de voormalige Zeevaartschool’. de plaquette en het beeld werden op dezelfde dag onthuld.
De namen van de 49 slachtoffers luiden:
W. Boll, J.E. Ballinga, K. Deen, T. Deisz, R. Dressen ter Meulen, A.M. Dusseldorp, G.S. van Dijk, J.H. Enklaar, I.G. Graler, H. Griffioen, A.P.H. de Groot, G.J. Guttig, P. Hartenberg, C. ten Have, T.C. Hoogenraad, J. v.d. Houwen, G. Hulshoff, M. Jonkman, P.J. Kampschuur, K. Karsen, J.W.T.A. Kauzer, J. ten Klooster, J. Kreumer, J.H. Lamberts, Th.J. Lambrechtsen van Ritthem, J.H.L. Bourel, J. Loomeijer, W.J. Mac Gillavry, H. Menninga, C. Meijer, A.E. Morgenstum, B.J. Nieuwenhuis, J. Oomkens, J.R. Osseman, J.T. Overbeek, J. Poolman, R. Reynders, H. Salomons, O.C. Sissingh, J.J. Smit, L.M. van Son, J.H. Sonnenberg, F. Strebe, B.A. Verwey, J. de Vries, P. Willekens, G.A. Wingens, H.A. Winkelman en J. de Wit.
De naam van Johannes Daniël van Spanje ontbreekt op het monument.
In 1856 werd de zeevaartschool Delfzijl opgericht, toen de Noorderkweekschool Abel Tasman geheten. In november 1955 werd de naam gewijzigd naar de meer correcte benaming Noorderkweekschool voor de Zeevaart Abel Tasman. In dat jaar vierde de zeevaartschool tevens het 100-jarige bestaan. De viering van het eeuwfeest werd groots aangepakt en verschillende comités werden opgericht, waaronder een comité dat een oorlogsmonument zou realiseren ter nagedachtenis aan de oud-leerlingen die hun leven lieten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Voor financiële steun werden rederijen en oud-leerlingen benaderd. Voor het ontwerp van het oorlogsmonument werden drie Groningse kunstenaars benaderd. De uiteindelijke opdracht werd gegund aan Annette Dekking-van Haeftem (1903-1985).
Onthulling
Het monument is onthuld op 15 november 1956 door Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix. Tijdens deze gelegendheid onthulde prinses Beatrix ook het ‘monument in de voormalige Zeevaartschool’. Dit is de eerste officiële daad geweest van prinses Beatrix, waarvoor zij nog speciale toestemming nodig had van haar vader. Zij was toen 18 jaar. Een dag voor de onthulling werd het monument door het Rijk erkend als oorlogsmonument. Na de onthulling weerklonk The Last Post gevolgd door het Wilhelmus.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst voor de voormalige Zeevaartschool, gelegen aan het Abel Tasmanplein te Delfzijl. Bij dit monument hoort het ‘monument in de voormalige Zeevaartschool’. de plaquette en het beeld werden op dezelfde dag onthuld.
Bronnen
- Gemeente Delfzijl;
- Sta een ogenblik stil… Monumentenboek 1940/1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3;
- Verspreid, maar verbonden 150 jaar zeevaartshool Delfzijl van Hans Beukema;
- Mens & Dier in Steen & Brons door Peter en René van der Krogt.
