Het monument
Vorm en materiaal
Het monument ‘De strijd bij Wellebrug’ in Koufurderrige (gemeente Súdwest-Fryslân) is een ingemetselde gedenksteen van natuursteen. In reliëf is de Nederlandse leeuw afgebeeld, die uit de vlammen herrijst.
Tekst
De tekst op de gedenksteen luidt:
‘1947’.
De geschiedenis
Het monument ‘De strijd bij Wellebrug’ herinnert de inwoners van Koufurderrige (gemeente Súdwest-Fryslân) aan het vuurgevecht tussen de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten en de bezetter op 15 april 1945, waarbij een boerderij bij de brug in vlammen opging.
De Wellebrug was een belangrijke schakel in de rijksweg van Sneek naar Lemmer. In de middag van zondag 15 april 1945 kreeg de Binnenlandse Strijdkrachtenploeg van Woudsend opdracht de brug te gaan bezetten. Hierbij werd het ‘Sprengkommando’ van de bezetter onschadelijk gemaakt. Vervolgens hielden de verzetsmensen drie munitiewagens aan die uit de richting Sneek kwamen. Tien Duitsers gaven zich over en werden afgevoerd naar Osingahuizen. Daarna kon de Wellebrug worden bezet.
Het bleek dat het ‘Sprengkommando’ nog geen springlading onder de brug had aangebracht. Omdat er een bericht was binnengekomen dat een groep van ongeveer 1000 Duitse militairen in aantocht was vanuit de richting Lemmer, werd de brug afgedraaid, zodat de weg naar Sneek was versperd. Hierna werden door de leden van de gevechtsploeg gunstige posities ingenomen voor het verdedigen van de brug
Een volgend bericht meldde dat 200 Duitsers op fietsen vanuit Lemmer via Spannenburg op weg waren naar de brug. Dit bleek een groep van 40 à 50 man te zijn, die op enige afstand ten zuiden van de brug in stelling ging en onder dekking van de bomen langs de rijksweg probeerde op te rukken. Er volgde een vuurgevecht, waarbij Jacob Cornelis Nagelhout uit Woudsend dodelijk werd getroffen. Die dag vierde hij zijn 28ste verjaardag. Een ander lid van de gevechtsgroep kreeg een kogel door zijn schouder.
De bezetter had de beschikking over een 2cm-snelvuurkanon en was numeriek vele malen sterker dan de Woudsender gevechtsploeg, die bovendien gebrek aan munitie begon te krijgen. De verzetsmensen trokken zich onder dekkingsvuur terug. Twee mannen bleven achter in de nabijheid van de brug om te voorkomen dat de bezetter de Wellebrug zou opblazen. De rest van de groep ging naar de Smallebrugge.
‘s Avonds om 20.00 uur arriveerden drie Canadese Brenguncarriers in Hommerts. Zij waren van plan samen met de verzetsploeg op te rukken naar de Wellebrug. De carriers zouden de Rijksweg volgen, de Woudsenders zouden door de polders hetzelfde doen. Terwijl dit plan in elkaar werd gezet, slaagde de bezetter erin met een bootje onder de nog steeds afgedraaide brug te komen en een springlading aan te brengen. Vervolgens bliezen ze de Wellebrug op in de avond van 15 april.
Onthulling
Tijdens de gevechten werd veel vee gedood en een boerderij vlak bij de brug ging door het vuur van de bezetter in vlammen op. In 1947 werd de boerderij herbouwd. In de gevel is toen een gedenksteen ingemetseld.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Bronnen
- Verzetsmuseum Friesland: www.verzetsmuseum.nl;
- Overzicht Wederopbouwboerderijen.
Voor meer informatie
Tekens aan de weg – Tekens aan de wand, C. Reitsma (Leeuwarden, 1980). ISBN 9033020009.
