Naar overzicht
Naar overzicht
  • Het monument
  • Leg een bloem
  • Uw verhaal

Het monument

Vorm en materiaal
Het monument op de Belgische erebegraafplaats in Willemstad (gemeente Moerdijk) is een gedenkmuur van beton, met in het midden een kruis. Het ereveld herbergt de graven van een 134 Belgische militairen. De gedenkmuur is 1 meter hoog, 3 meter breed en 3 meter diep.

Tekst
Op de gedenkmuur zijn de namen van de 134 gesneuvelde militairen aangebracht.

Wijziging
In 1963 zijn twee gedenkstenen aan het monument toegevoegd.

De geschiedenis

Het monument op de Belgische erebegraafplaats in Willemstad (gemeente Moerdijk) is opgericht ter nagedachtenis aan de ongeveer 200 Belgische krijgsgevangenen die op 30 mei 1940 zijn omgekomen ten gevolge van de ramp met de Rhenus 127. Het schip liep in het Hollands Diep bij Willemstad op een mijn.

Na de Duitse aanval op Nederland en België, op 10 mei 1940, capituleerde België later dan Nederland. Vervolgens werden grote aantallen Belgische krijgsgevangenen via het Zeeuws-Vlaamse Axel in vier rijnaken op transport naar Duitsland gezet.

Tot aan het Hollandsch Diep verliep de vaart van het konvooi voorspoedig. Maar op donderdag 30 mei kwam hier op slag verandering in, toen bij Willemstad rond 19.20 uur een oorverdovende ontploffing het vestingstadje op zijn grondvesten deed schudden. De Rhenus 127, met aan boord zo'n 1.400 Belgische gevangen genomen soldaten, bleek op een magnetische mijn te zijn gelopen.

Honderden gewonden en drenkelingen dreven in het koude water, anderen zonken met de opengescheurde boot in de diepte. De bevolking aarzelde geen moment. Onder leiding van arts Schiphorst en de luchtbeschermingsdienst kwam de hulpverlening onmiddellijk op gang.

Een deel van de opvarenden sloeg op de vlucht. De overige overlevenden werden de volgende dag op een andere rijnaak verder vervoerd naar Duitsland.

Begin juni werd het eerste lijk uit het Hollandsch Diep opgevist. Willemstadters trokken er dagelijks op uit om de lijken op te sporen. Op 25 juni 1940 werd aangevangen met het lichten van de Rhenus 127. Het aantal zich nog aan boord bevindende slachtoffers werd toen geschat op zo'n 160.

Pas eind augustus lukte het om de rijnaak te lichten. De Duitsers stonden de Rhenus 127 naar de regel van de Wrakkenwet niet af aan Willemstadt ter bestrijding van de kosten, maar beschouwden het als oorlogsbuit. Begin 1941 werd het wrak aangekocht door rederij D.J.L. Akkermans. Die bracht het later als ms Grebbeland weer in de vaart. De rijnaak vaart nog steeds. Sinds maart 2008, onder Roemeense vlag, tussen Nederland en Roemenië onder de naam Henrean.

Het officiële Duitse dodental van de scheepsramp was 167, maar volgens overlevenden en reddingswerkers moeten het er veel meer geweest zijn. Van hen liggen er 134 begraven op de erebegraafplaats bij het havenhoofd in Willemstad.

Onthulling
De erebegraafplaats is ingewijd op 14 april 1950 en officieel opengesteld op 29 mei 1950. Tijdens de openstelling werd tevens het monument onthuld.

Oorlogsslachtoffers

Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.

De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.

Meer informatie

Locatie
De erebegraafplaats bevindt zich in het park Havenhoofd te Willemstad (gemeente Moerdijk).

Bronnen

Leg een bloem bij dit monument

Klik op onderstaande knop om een digitale bloem bij dit monument te leggen. Je kunt kiezen uit een rode gerbera, een witte roos of een blauwe Iris. Ook is het mogelijk om een persoonlijke boodschap toe te voegen. Nadat het formulier is verstuurd toont de bloem op deze pagina (vergeet niet om de pagina opnieuw te laden). 

Leg een bloem

Persoonlijke bijdragen van onze bezoekers

Yannick Raus | 09 aug 2022

Theofiel was de zoon van Célestine Heroes en Désiré Verheyden en de kleinzoon van Henri-Louis Heroes en Maria-Tecla De Witte. Hij werd geboren te Lubbeek op 5 februari 1917. Zijn moeder overleed reeds op jonge leeftijd (13 augustus 1927). Zijn vader Désiré, die van Aarschot afkomstig was, was drukker te Lubbeek.
Hij trad in bij de Broeders Benedictijnen van Maredsous te Leuven. Hun abdij werd gebouwd op de Keizersberg te Leuven en de bouwwerken daarvan startten in 1897. Pas in 1927 werden de meeste werken afgerond. Theofiel had bijna zijn studies tot priester afgerond toen de mobilisatie in 1939 begon. Zijn priesterwijding was voorzien in 1941.
Theofiel, die behoorde tot de klasse van 1937, werd ondergedeeld bij het 7de linieregiment, 1ste bataljon en de 4de compagnie als brancardier. Dit regiment behoorde tot de 4de infanteriedivisie en was opgebouwd uit 4 bataljons en 18 compagnies. Hun opdracht was het Albertkanaal te verdedigen in de sector Diepenbeek – Eigenbilzen. Het hoofdkwartier was in het kasteel van Schoonbeek te Beverst gevestigd. Het 7de linieregiment werd op 26 augustus 1939 gemobiliseerd. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog blijkt al snel dat het Belgisch leger geen partij is voor de Duitse troepen. Tijdens de terugtocht tot aan de Leie verliest het regiment 1000den soldaten (gedood, gevangen genomen, verdwaald, …) De overgebleven soldaten kunnen amper weerstand bieden en worden op 28 mei 1940 met de wapenstilstand ontwapend.
Om de krijgsgevangenen snel naar Duitsland te brengen worden vele soldaten verzameld in Walsoorden (NL). Daar liggen boten te wachten om hen via Zuid-Beveland, de Waal en de Rijn richting Duitsland te transporteren. Theofiel zat gevangen op het schip Rhenus 127 met +/- 1.200 andere soldaten. Op 30 mei 1940 om 19.30u loopt de Rhenus 127 op een Duitse mijn. Het schip breekt in 2 en zinkt. Meer dan 200 militairen verdrinken ondanks de opgezette reddingsacties. Vele slachtoffers worden niet onmiddellijk gevonden en spoelen pas enkele dagen later aan.
Op 7 juni 1940 wordt in de gemeente Willemstad zijn overlijdensakte opgemaakt. Nadien worden de soldaten begraven met militaire eer in een massagraf. Er staat ook een gedenksteen waarop Theofiel zijn naam is vermeld. Jaarlijks op 2de Pinksterdag is er een herdenking van de slachtoffers. Het was het Belgische rode kruis dat zijn vader op de hoogte bracht van zijn overlijden.
Op last van de Duitse bezetter werd er op 25 juli 1940 begonnen met het lichten van het schip. Na reparatie komt het schip in 1942 onder de naam Grebbeland terug in vaart.
Theofiel wordt postuum onderscheiden met de volgende eretekens: Ridder in de orde van Leopold II en de herinneringsmedaille 1940-1945 met 2 gekruiste sabels. Deze medailles werden naar zijn vader opgestuurd die op dat moment te Mechelen woonde.

Pol Deweer | 27 aug 2017

Mijn vader, Gentilius Eugenius Deweer, was aanwezig op de getroffen rijnak. Hij overleefde de ramp en werd later overgebracht naar een kamp in Krems. Nog later verbleef hij op een boerderij in Kleinzell in Oostenrijk. Ik probeer te achterhalen hoe zijn tocht verliep vanaf hij krijgsgevangen genomen werd nabij het Albertkanaal in België.


Heeft u een persoonlijk verhaal met betrekking tot dit monument en/of de geschiedenis waarnaar deze verwijst? Deel uw verhaal hier en help ons de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog levend te houden.

Let op: wilt u een wijziging voor deze monumentpagina (zoals een correctie of aanvulling) doorgeven? Maak dan gebruik van de formulieren.

Heeft u een vraag of wilt u ons iets anders melden? Kijk bij de veelgestelde vragen of stuur ons een bericht.

Tooltip contents