Het monument
Vorm en materiaal
Het monument op de Belgische erebegraafplaats in Willemstad (gemeente Moerdijk) is een gedenkmuur van beton, met in het midden een kruis. Het ereveld herbergt de graven van een 134 Belgische militairen. De gedenkmuur is 1 meter hoog, 3 meter breed en 3 meter diep.
Tekst
Op de gedenkmuur zijn de namen van de 134 gesneuvelde militairen aangebracht.
Wijziging
In 1963 zijn twee gedenkstenen aan het monument toegevoegd.
De geschiedenis
Het monument op de Belgische erebegraafplaats in Willemstad (gemeente Moerdijk) is opgericht ter nagedachtenis aan de ongeveer 200 Belgische krijgsgevangenen die op 30 mei 1940 zijn omgekomen ten gevolge van de ramp met de Rhenus 127. Het schip liep in het Hollands Diep bij Willemstad op een mijn.
Na de Duitse aanval op Nederland en België, op 10 mei 1940, capituleerde België later dan Nederland. Vervolgens werden grote aantallen Belgische krijgsgevangenen via het Zeeuws-Vlaamse Axel in vier rijnaken op transport naar Duitsland gezet.
Tot aan het Hollandsch Diep verliep de vaart van het konvooi voorspoedig. Maar op donderdag 30 mei kwam hier op slag verandering in, toen bij Willemstad rond 19.20 uur een oorverdovende ontploffing het vestingstadje op zijn grondvesten deed schudden. De Rhenus 127, met aan boord zo'n 1.400 Belgische gevangen genomen soldaten, bleek op een magnetische mijn te zijn gelopen.
Honderden gewonden en drenkelingen dreven in het koude water, anderen zonken met de opengescheurde boot in de diepte. De bevolking aarzelde geen moment. Onder leiding van arts Schiphorst en de luchtbeschermingsdienst kwam de hulpverlening onmiddellijk op gang.
Een deel van de opvarenden sloeg op de vlucht. De overige overlevenden werden de volgende dag op een andere rijnaak verder vervoerd naar Duitsland.
Begin juni werd het eerste lijk uit het Hollandsch Diep opgevist. Willemstadters trokken er dagelijks op uit om de lijken op te sporen. Op 25 juni 1940 werd aangevangen met het lichten van de Rhenus 127. Het aantal zich nog aan boord bevindende slachtoffers werd toen geschat op zo'n 160.
Pas eind augustus lukte het om de rijnaak te lichten. De Duitsers stonden de Rhenus 127 naar de regel van de Wrakkenwet niet af aan Willemstadt ter bestrijding van de kosten, maar beschouwden het als oorlogsbuit. Begin 1941 werd het wrak aangekocht door rederij D.J.L. Akkermans. Die bracht het later als ms Grebbeland weer in de vaart. De rijnaak vaart nog steeds. Sinds maart 2008, onder Roemeense vlag, tussen Nederland en Roemenië onder de naam Henrean.
Het officiële Duitse dodental van de scheepsramp was 167, maar volgens overlevenden en reddingswerkers moeten het er veel meer geweest zijn. Van hen liggen er 134 begraven op de erebegraafplaats bij het havenhoofd in Willemstad.
Onthulling
De erebegraafplaats is ingewijd op 14 april 1950 en officieel opengesteld op 29 mei 1950. Tijdens de openstelling werd tevens het monument onthuld.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
De erebegraafplaats bevindt zich in het park Havenhoofd te Willemstad (gemeente Moerdijk).
Bronnen
- BN De Stem, 8 mei 2008;
- BN De Stem, 19 mei 2010.
