Het monument
Vorm en materiaal
Het oorlogsmonument in Ridderkerk is een bakstenen gedenkmuur, waarop een wit natuurstenen kruis en een plaquette zijn bevestigd.
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
‘DOOR HET GEWELD
DES VIJANDS VIELEN
OP 8 MEI 1945:
ANTONIA ARTS
GEB. 17.6.1921.
H. v.d. BERG
GEB. 21.3.1921.
C. BERGER
GEB. 20.1.1903.
H. GROENEWEG
GEB. 13.9.1907.
R. de GROOT
GEB. 1.1.1903.
W.L. de GROOT
GEB. 21.2.1925.
D. HOBBEL
GEB. 26.6.1922.
L. STOLK
GEB. 9.12.1902.’
De geschiedenis
Het oorlogsmonument in Ridderkerk is opgericht ter nagedachtenis aan de acht medeburgers die hier op 8 mei 1945 door de bezetter zijn doodgeschoten.
De namen van de acht slachtoffers luiden:
Antonia Arts, C. Berger, H. van den Berg, H. Groeneweg, R. de Groot, W.L. de Groot, D. Hobbel en L. Stolk.
Op 8 mei 1945 (drie dagen na de bevrijding) kregen leden van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten van de pas weer geïnstalleerde burgemeester Crezée de opdracht om Nederlandse vriendinnen van de bezetter op te halen in Bolnes. Tijdens een van de arrestaties raakte de jongen W.L. de Groot gewond aan zijn dijbeen. Omdat de arrestatieploeg (onder leiding van Van den Berg) op weg was naar Ridderkerk, werd besloten de gewonde jongen naar huisarts Berger te brengen, die aan de Donckselaan woonde.
Om 21.00 uur stopte de arrestatiewagen voor de woning van dokter Berger. Terwijl de ploeg buiten stond te wachten, hield agent Van den Berg een auto van de Duitse Wehrmacht aan. De chauffeur was de Duitse officier Hans Günther, met naast hem zijn Nederlandse vriendin. Toen de twee werden aangehouden, reageerde Günther door met de claxon van zijn auto tientallen Duitse militairen en officieren te waarschuwen, die zich ophielden in villa’s aan de Donckselaan. De gealarmeerde militairen gingen direct tot actie over. De arrestatieploeg was niet opgewassen tegen deze overmacht en enkele BS’ers sloegen op de vlucht om versterking te halen. De overige twee BS’ers (Dirk Hobbel en Aart Hooimeijer) zochten met enkele voorbijgangers een veilig heenkomen in het huis van de dokter.
Toen de bezetter met een pantservuist het huis raakte, vluchtte iedereen, behalve de BS’ers, via de achterdeur naar buiten. De vrouwen en kinderen werden met rust gelaten, maar de acht mannen, onder wie dokter Berger en de gewonde jongen, werden voor de garagedeur opgesteld en een voor een neergeschoten. Vervolgens werden de lichamen naar de wachtkamer van de dokter gesleept en bedekt met een zeil. Tussen de doden lag Wim Kramer, die de fusillade overleefde doordat hij slechts in zijn gezicht was getroffen. Op een bepaald moment begon iemand in het huis die nog leefde te kermen. Dit bleek BS’er Dirk Hobbel te zijn. Een Duitse militair rende naar binnen en schoot hem alsnog dood. Antonia Arts, die samen met haar broer en vriend een wandeling maakte aan het einde van de Donckselaan, was het zevende slachtoffer. Waarschijnlijk vuurde een Duitse militair vanuit het bos een kogel op haar af.
Onthulling
Het monument is onthuld op 8 mei 1947.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Bronnen
- Gemeente Ridderkerk;
- Reformatorisch Dagblad van 4 mei 2002;
- Het herdenken in beeld, Een overzicht van oorlogsmonumenten in de provincie Zuid-Holland, samengesteld door Anton Waslander (1995);
- oorlogsmusea.nl.
