Wieringerwerf, oorlogsmonument

Vorm en materiaal
Het oorlogsmonument in Wieringerwerf (gemeente Hollands Kroon) is een wit natuurstenen zuil in de vorm van een zwaard. De kling is in de grond gestoken, waardoor alleen het gevest zichtbaar is. Op het gevest staat in reliëf de Nederlandse leeuw afgebeeld. De gedenksteen is 2 meter 50 hoog, 75 centimeter breed en 75 centimeter diep. Rechts van de zuil ligt een plaquette, bevestigd op een voetstuk. Achter de zuil en de plaquette is een muur van rode bakstenen geplaatst.

Tekst
De tekst op de gedenksteen luidt:

‘JE MAINTIENDRAI
TER NAGEDACHTENIS
AAN HEN DIE VIELEN
IN DE JAREN 1940 – 1945’.

Hieronder zijn de namen van veertien oorlogsslachtoffers aangebracht.

Symboliek
Het monument staat symbool voor strijd en verzet. De Nederlandse leeuw heeft een zwaard in zijn rechter klauw als teken van weerbaarheid.

Wijziging
Oorspronkelijk was het gedenkteken aan de Schagerweg geplaatst, nabij het bedrijventerrein ‘Schelphorst’ te Wieringermeer. Maar vanwege de uitbreiding van dit bedrijventerrein is het monument in 2003 verplaatst naar Wieringerwerf. Er is toen een plaquette toegevoegd met de namen van vier militairen uit Wieringerwerf die in het voormalige Nederlands-Indië zijn gesneuveld. Ook is er toen een plaquette toegevoegd met de namen van twee burgerslachtoffers die bij de inundatie van de Wieringermeer om het leven zijn gekomen. In 2022 is de naam van Henri van Oosten aan het monument toegevoegd. Hij was een joodse inwoner van Middenmeer die in Sobibor is vermoord.

Het oorlogsmonument in Wieringerwerf (gemeente Hollands Kroon) is opgericht ter nagedachtenis aan veertien mensen die in de strijd tegen de bezetter zijn omgekomen. Het oorspronkelijke monument herdacht acht slachtoffers.

De namen van die acht slachtoffers luiden:

Catrinus Douma, A.C. de Graaf, G. Kingma, J. Koolhaas, P. Paulusse, J. v.d. Pol, H.H. ‘t Rikaart en J. Varkevisser.

Koolhaas en Paulusse waren twee dienstplichtig militairen die in 1940 zijn gesneuveld. Varkevisser en Rikkaart waren twee mariniers die bij de slag om de Javazee om zijn gekomen. Van der Pol en Kingma waren twee burgers die gedurende de oorlog zijn opgepakt en zijn tewerkgesteld in Duitsland en hierbij om het leven zijn gekomen. C. Douma en A.C. de Graaf waren leden van het verzet en zijn beide doodgeschoten.

Een aparte plaquette vermeld de namen van nog twee burgers die op het oorspronkelijke monument ontbraken; mevrouw Divera Admiraal-Commandeur en haar 8 dagen oude zoontje Sjaak Admiraal. Zij kwamen om op de dag van de onderwaterzetting van de Wieringermeer, 17 april 1945.

Op een andere plaquette worden medeburgers herdacht die als militair bij de strijd in het voormalige Nederlands-Indië zijn gesneuveld. De namen van deze slachtoffers luiden: Hotze Bekema, Piet J. Lockx, Nico Sijm en Jan M. Van Strien.

In 2022 is de naam van Henri van Oosten toegevoegd. Hij was een joodse inwoner van Middenmeer die in Sobibor is vermoord.

Onthulling
Het monument is onthuld op 31 oktober 1946 door de heer S.L. Mansholt, minister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening. In 2002 is tevens de plaquette met gevallenen uit het voormalige Nederlands-Indië onthuld.

Locatie
Het monument is geplaatst aan de Gran Pré Molierestraat in Wieringerwerf (gemeente Hollands Kroon).

Bronnen

• Gemeente Wieringermeer;
• Sta een ogenblik stil… Monumentenboek 1940|1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980);
• Anita Blijdorp.