Het monument
Vorm en materiaal
De Duitse Militaire Begraafplaats in Ysselsteyn (gemeente Venray) herbergt 31.598 graven. Het middelpunt van het plantsoen vormt de centrale gedenkplaats met een kruis van beton. Het kruis heeft een natuurstenen mantel en wordt omringd door korte grafzuilen van natuursteen. Vlakbij de gedenkplaats bevindt zich een carillon met 25 klokken die in vijf staalconstructies hangen. Het carillon is 4 meter hoog. Bij de ingang van de begraafplaats is een Gingko-boom (Gingko-biloba) geplant. Opdat de nabestaanden het graf van hun gesneuvelde snel kunnen vinden, is het terrein in 106 blokken met twaalf rijen van telkens 25 graven ingedeeld. Langs de 800 meter lange weg die over de begraafplaats gaat zijn stenen vakaanduidingen aangebracht. De begraafplaats is circa 30 hectare groot.
Teksten
Bij het kruis bevindt zich een steen met de tekst:
‘AUF DIESEM FRIEDHOF RUHEN 31.585 DEUTSCHE SOLDATEN
OP DEZE BEGRAAFPLAATS RUSTEN 31.585 DUITSE MILITAIREN’.
Bij de Gingko-boom is een bordje geplaatst met de tekst:
‘ALS WEICHEN DER HOFFNUNG UND DES FRIEDENS.
GEPFLANZT ANLASSLICH DES 50 JAHRESTAGES
DES KRIEGSENDES.
MAI 1995.
SYMBOOL VAN HOOP EN VREDE.
GEPLANT TER HERDENKING OP DE 50e VERJAARDAG
VAN HET EINDE VAN DE OORLOG.
MEI 1995’.
Op de 25 klokken van het carillon staan inscripties met de namen van de donateurs.
Restauratie
Van mei 1977 tot en met oktober 1981 plaatsten soldaten van de Westduitse strijdkrachten nieuwe grafkruisen. In 1982 en 1983 volgde de vernieuwing van de centrale gedenkplaats en de kameradengraven. Oorspronkelijk stond in het midden van de begraafplaats een eenvoudig betonnen kruis op een heuvel. Bij de renovatie is de terp geslecht en heeft men een nieuw kruis met grafzuilen geplaatst.
De geschiedenis
De Duitse Militaire Begraafplaats herinnert de inwoners van Ysselsteyn (gemeente Venray) aan de 31.598 Duitse militairen die tijdens de Tweede Wereldoorlog op Nederlands grondgebied om het leven zijn gekomen.
Oprichting
De begraafplaats werd in 1946 door de Nederlandse overheid aangelegd. Doorslaggevend was de wens van het Nederlandse ministerie van Defensie, de Duitse gesneuvelden op een groot plantsoen tezamen hun laatste rustplaats te geven, om een onberispelijk onderhoud van de oorlogsgraven te garanderen. Er bleef alleen een klein Duits oorlogskerkhof bij Rotterdam (Crooswijk) bestaan. De begraafplaats in Ysselsteyn werd de centrale begraafplaats voor in Nederland gesneuvelde Duitse militairen. Op 15 oktober 1946 begonnen de verbeddingswerken door de Nederlandse Gravendienst. In Ysselsteyn rusten ook ongeveer 3.000 soldaten, die nog in de laatste maanden van de oorlog (Hürtgenwald, Ardennenoffensief) door de Amerikaanse begraafdienst naast het Amerikaanse oorlogskerkhof Margraten begraven werden. 1.700 in het gebied om Arnhem gesneuvelde Duisters werden eveneens naar Ysselsteyn overgebracht. In het voorste gedeelte van het plantsoen hebben 85, uit Maastricht en verdere gemeenten overgebrachte gesneuvelden uit de Eerste Wereldoorlog, hun laatste rustplaats. Vanaf 1950 heeft de Nederlandse Gravendienst in een meerjarige arbeid de graven van de onbekenden geopend en in nauwe samenwerking met de Volksbund en de Duitse instanties in Berlijn (vroegere Wehrmacht-inlichtingendienst) 7.330 doden geïdentificeerd. Pas in 1952 werd het kerkhof opengesteld voor bezoekers.
Het carillon is op 4 september 1960 in gebruik genomen door de consul van de Duitse Bondsrepubliek, dr. K. Buddenberg. Dit carillon is geplaatst op initiatief van mevrouw Von Zitzewitz. Zij is de moeder van een gesneuvelde soldaat en bezocht jaarlijks het kerkhof. Ter nagedachtenis aan haar zoon en alle andere omgekomen Duitse militairen schonk zij in 1959 de grootste klok van het carillon. Daarnaast verzocht zij vele regeringen en stadsbesturen om een schenking te doen, waardoor het carillon uit 25 klokken bestaat. Dagelijks tussen negen en vijf uur speelt het carillon ieder half uur een melodie.
De Gingko-boom is in mei 1995 geplant.
Op 1 november 1976 overhandigde de Nederlandse regering de Duits oorlogsbegraafplaats aan de bondsregering en daarmee in de zorg van de Volksbund. Duitse jongeren helpen bij het onderhoud van de graven.
Jaarlijks vindt in Ysselsteyn een jeugdkamp plaats onder het motto ‘verzoening over de graven’.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
De begraafplaats maakt deel uit van het heide- en veenlandschap ‘De Peel’, gelegen aan de Timmermansweg te Ysselsteyn (gemeente Venray).
Bronnen
- Gemeente Venray;
- Limburgse monumenten vertellen 1940-1945 van H.J. Mans en A.P.M. Cammaert. (Maastricht, Stichting Historische Reeks Maastricht, 1994). ISBN 90 70356 67 8;
Voor meer informatie
- Online database Stichting Oorlogsslachtoffers;
- Pioniers in de Peel. IJsselsteyn 1921-1996 van J. Derix, W. Moorman en T. Thielen. (Venray, 1996);
- Find a Grave. Ysselsteyn Duitse Militaire Begraafplaats.
