Menaam, plaquette in het gemeentehuis

Vorm en materiaal
De plaquette in het gemeentehuis te Menaam (Menaldum) (gemeente Menaldumadeel) is uitgevoerd in glas. Op de gedenkplaat worden een zon, een vredesduif met in zijn snavel een lauwertak en drie kruizen afgebeeld. De glasplaat is 50 centimeter hoog en 1 meter 50 breed.

Tekst
De tekst op de plaquette luidt:

'FALLEN YN 'E STRIID TSJIN
ÛNRJOCHT EN SLAVERNIJ

* 21-4-1894 WIJBE DIJKSTRA † 25-4-1944
* 5-11-1919 SIEBREN LAUTENBACH † 25-4-1945
* 17-7-1924 JACOB VAN DER PLAATS † 20-10 1944
* 3-1-1919 LOLLE RONDAAN † 16-2-1944
* 25-8-1907 WILLEM SCHOLTEN † 9-12-1944
* 4-6-1904 JAN ZIJLSTRA † 1-1-1945

DAT WY YN FREDE FOAR
RJOCHT EN FRIJDOM WEITSJE'.

Symboliek
Het monument brengt zowel de bezetting als de bevrijding in beeld. De lauwertak is een eerbetoon aan de slachtoffers.

De plaquette in het gemeentehuis te Menaam (gemeente Menaldumadeel) is opgericht ter nagedachtenis aan zes verzetsmensen die zijn omgekomen in de strijd tegen de bezetter.

De namen van de zes slachtoffers luiden:

Wijbe Dijkstra, Siebren Lautenbach, Jacob van der Plaats, Lolle Rondaan, Willem Scholten en Jan Zijlstra.

Wijbe Dijkstra werd geboren op 21 april 1894 te Beetgum. De 49-jarige groentehandelaar werd op 22 november 1943 gearresteerd door verraad van Frans Michon, een van de medewerkers van de verzetsgroep. Michon was volledig op de hoogte van de gang van zaken en heeft de Sicherheitsdienst in Groningen ingeschakeld. Dijkstra stierf in Zuidlaren op 25 april 1944.

Lolle Rondaan werd geboren op 3 januari 1919 te Beetgum. De wagenmaker was tijdens de bezetting werkzaam voor de Landelijke Organisatie voor hulp aan onderduikers (LO). Hij pleegde overvallen op distributiekantoren, onder andere op het gemeentehuis van Het Bildt te Sint-Annaparochie. In de nacht van 25 op 26 september stelde de Knokploeg Sexbierum, waarvan Rondaan lid was, het bevolkingsregister van Sint-Annaparochie veilig. Hiermee wilde de verzetsgroep voorkomen dat jonge mannen door de bezetter verplicht tewerkgesteld werden in Duitsland. Ook hielp Rondaan onderduikers aan verblijfplaatsen en voorzag hij hen van bonkaarten. Verder was hij medewerker van het illegale blad Voor God en den Koning en het weekblad Voor God, Nederland en Oranje, later veranderd in Op Wacht. Daarnaast verspreidde Rondaan andere illegale bladen en vlugschriften. Net als Dijkstra was Rondaan een van de slachtoffers van Frans Michon. Op 22 november 1943 werd hij samen met Folkert Bergsma, Gerrit Schuil, Gerben Oswald en Rients Westra op Liauckama State te Sexbierum gearresteerd. Op 14 februari 1944 werden Rondaan, Bergsma, Schuil en Oswald door het Polizei Standgericht te Assen ter dood veroordeeld. Zij werden gefusilleerd in een uithoek van het vliegveld Schiphol. De eerste drie slachtoffers werden op het ereveld in Bloemendaal begraven. Tot op heden is onbekend waar Oswald is begraven.

Willem Scholten werd geboren op 25 augustus 1907 te Oudehaske en was landarbeider in zijn woonplaats Berlikum. Hij werd door de bezetter gearresteerd op 4 mei 1943 in verband met de April-Meistaking. Scholten stierf op 9 december 1944 in het concentratiekamp Neuengamme.

Jan Zijlstra werd geboren op 4 juni 1904 te Hoogeveen en was politieman in Marsum. Hij werd gearresteerd op 28 juli 1944 ten gevolge van een overval op Tamminga's pakhuis aan de Schrans in Leeuwarden. In dit pakhuis lag de administratie van het Nationaal Steun Fonds (NSF), dat in handen van de bezetter was gevallen, opgeslagen. Zijlstra stierf op 1 januari 1945 in het concentratiekamp Neuengamme.

Onthulling
Het monument is onthuld op 4 mei 1982.

Locatie
Het monument bevindt zich in het gemeentehuis van Menaldumadeel, gelegen aan de Dyksterbuorren te Menaam.

Bronnen

• Gemeente Menaldumadeel;
• Verzetsmuseum Friesland: www.verzetsmuseum.nl.
• Tekens aan de weg – Tekens aan de wand van C. Reitsma (Leeuwarden, 1980). ISBN 9033020009;
• Net ferjitte…Niet fergete van A. Bosma en H. Dijkstra (1995). ISBN 90 5194 13 07.