Het monument
Vorm en materiaal
Het gedenkraam de Sociale Dienst in Amsterdam is een gebrandschilderd glas-in-lood raam. Op het raam is een afbeelding van aartsengel Michael aangebracht die in strijd is met de draak, die hij zal verslaan. Bovenaan staat het Wapen van Amsterdam afgebeeld. Onderaan het raam staat een kleine uitvoering van het Wapen van Nederland, een Davidsster en het embleem Sociale Zaken.
Tekst
De tekst op het gedenkteken luidt:
‘TER NAGEDACHTENIS
AAN HEN DIE HUN LEVEN GAVEN VOOR ONZE VRIJHEID
1940 1945
A. CHRISTIAANSE
H.C.J. VAN GINHOVEN
Z.P.J. ZILLESEN
AAN ONZE JOODSCHE COLLEGA”S DIE DOOR DUITSCHE TERREUR GEVALLEN ZIJN.’
Symboliek
Het verhaal van Sint-Michael staat symbool voor de overwinning van het goede op het kwade. In de openbaring van Johannes staat dat er in de hemel een strijd plaatsvond. De aartsengel Michael en zijn engelen vochten tegen de draak en zijn aanhangers. ‘En de draak, de oude slang, die ook de duivel en satan wordt genoemd en die de wereld verleidt… werd overwonnen en uit de hemel in de diepte gestort’. Hiermee overwon de aartsengel Michael de machten van de duisternis.
Wijziging
Oorspronkelijk is het herdenkingsraam aangebracht in het pand van de Sociale Dienst aan de Marnixstraat. In 1995 is het raam overgebracht naar het kantoor van de Sociale Dienst aan de Tweede Hugo de Grootstraat, omdat het gebouw aan de Marnixstraat door de gemeente Amsterdam was verkocht. Voor de verhuizing werd het raam onder supervisie van het Stedelijk Museum grondig schoongemaakt en ingebracht in een nieuwe lijst. het gedenkraam is in 2008 is overgebracht naar de Weesperstraat 113 waar het congrescentrum van de gemeente was gevestigd. Sinds januari 2020 hangt het gedenkraam in het Stadhuis.
De geschiedenis
Het gedenkraam voor de Sociale Dienst in Amsterdam is opgericht ter nagedachtenis aan de personeelsleden van de gemeentelijke Sociale Dienst die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1946.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het herdenkingsraam bevindt zich bij de hoofdingang van de Stopera bij de Zwanenburgwal, Amsterdam.
Bronnen
- Sociale Dienst Amsterdam;
- Gemeente Amsterdam;
- Om nooit te vergeten – Amsterdamse monumenten en gedenktekens ter herinnering aan de Tweede Wereldoorlog van Mies Bouhuys en Boris Klatser. (Bussum, Produktie Uitgeverij Thoth, 1995). ISBN 90 6868 124 9;
- Sta een ogenblik stil… Monumentenboek 1940|1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3;
- De heer Michel Didier;
- De heer Rob Zillesen;
- De heer Gerard Roelofs;
- Wikipedia. ‘Gedenkraam Sociale Dienst’.
