Het monument
Vorm en materiaal
Het monument ‘Joodse Dankbaarheid’, ook bekend als het ‘Monument van Joodse Erkentelijkheid’ in Amsterdam bestaat uit vijf reliëfs van witte natuursteen. Op elk reliëf is een mensenfiguur afgebeeld. Het middelste reliëf wordt bekroond door een davidster.
Teksten
De teksten op de reliëfs van links naar rechts luiden:
‘BERUSTEND IN GODS WIL.’
‘VEREEND MET U IN AFWEER.’
‘1940 – 1945.
AAN DE BESCHERMERS
DER NEDERLANDSE JODEN
IN BEZETTINGSJAREN.
BESCHERMD DOOR UW LIEFDE.’
‘GESTERKT DOOR UW WEERSTAND.’
‘ROUWEND MET U’.
Wijziging
Oorspronkelijk stond het monument in het plantsoen aan het Weesperplein. Het moest wijken voor de metroaanleg en staat sindsdien aan de Weesperstraat. In 2020 is het monument vanwege de bouw van het Holocaust Namenmonument verwijderd van deze locatie. In mei 2021 is het monument op het Weesperplein ter hoogte van huisnummer 17 opnieuw opgebouwd. Op de nieuwe locatie is er een plaquette geplaatst met een toelichting over de geschiedenis van het monument .
De geschiedenis
Het monument ‘Joodse Dankbaarheid’ in Amsterdam herinnert aan het lijden van de joodse bevolking tijdens de Tweede Wereldoorlog en is een uitdrukking van erkentelijkheid voor de hulp die zij in deze periode ondervonden van andere Amsterdammers.
Oprichting
De oprichting van het gedenkteken was een initiatief van joodse overlevenden. In 1946 hebben zij het ‘Comité tot Stichting van een gedenkteken voor de hulp in Nederland aan Joden verleend gedurende de oorlog’ opgericht. Het joodse oud-gemeenteraadslid dr. M. de Hartogh werd aangewezen als voorzitter. Het monument droeg officieel de naam Herdenking Burgerzin Amsterdamse bevolking tegenover de joodse bevolking. Een plan om bij dit teken een urn met as uit Auschwitz te plaatsen stuitte op bezwaren.
Onthulling
Het monument is onthuld op 23 februari 1950.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst op het Weesperplein (ter hoogte van huisnummer 17) te Amsterdam.
Bronnen
- Om nooit te vergeten – Amsterdamse monumenten en gedenktekens ter herinnering aan de Tweede Wereldoorlog van Mies Bouhuys en Boris Klatser. (Bussum, Produktie Uitgeverij Thoth, 1995). ISBN 90 6868 124 9;
- Sta een ogenblik stil… Monumentenboek 1940/1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3;
- In de schaduw van Auschwitz. Herinneringen, beelden, geschiedenis. van Frank van Vree (Groningen, Historische Uitgeverij, 1995). ISBN 90 6554 401;
- Vertel de verhalen van Frans Heddema en Margit Willems (Stadsdeel Amsterdam-Centrum, 2005). ISBN 90-9019166-6.
