Het monument
Vorm en materiaal
Het oorlogsmonument in Middelaar (gemeente Mook en Middelaar) is een houten kruis met overkapping. Aan het kruis hangt een Christusbeeld van keramiek. Het kruis is geplaatst op een gemetseld voetstuk waarin een plaquette van natuursteen is aangebracht. Het gedenkteken is 2 meter 50 hoog en 1 meter 50 breed.
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
‘IN DEN OORLOG VAN HET JAAR
ONZES HEEREN 1944 WERDEN GEDOOD
JAN LAMERS JACOBUS VAN LENT
JAN SIEBERS
AD. HORSTEN BEXKENS ALPHONS VEROUDEN
INWONERS VAN HET GEHEEL TEN GRONDE GERICHTE
MIDDELAAR
ALSMEDE DUIZENDEN SOLDATEN DIE VAN HIER UIT
PLOTSELING VOOR GODS RECHTERSTOEL WERDEN GEROEPEN
BID GOD VOOR DE ZIELEN’.
Het keramisch beeld is vermoedelijk vervaardigd door Piet Killaars.
De geschiedenis
Het oorlogsmonument in Middelaar (gemeente Mook en Middelaar) is opgericht ter nagedachtenis aan de duizenden militairen die hier tijdens operatie ‘Market Garden’ zijn gesneuveld, en aan vijf medeburgers die bij deze gevechten en bij het februari-bombardement op Nijmegen om het leven zijn omgekomen.
Na een voorspoedige opmars door Noord-Frankrijk en België waren de Amerikanen van de 30ste infanterie ‘Old Hickory’ erin geslaagd het grootste deel van Zuid-Limburg te bevrijden. Vervolgens wilden de geallieerden op 17 september 1944 met een groot offensief (operatie ‘Market Garden’) vanuit België een bruggenhoofd over de grote rivieren in Nederland veroveren, door met luchtlandingstroepen in een bliksemsnelle aanval bruggen in Noord-Brabant en Gelderland veilig te stellen. Vanuit België moesten grondtroepen over de veroverde bruggen naar het IJsselmeer optrekken.
Er werden drie complete divisies gedropt: de 101ste US Airborne Divisie bij Eindhoven en Veghel, de 82ste US Airborne Divisie bij Grave en Groesbeek en de 1ste Britse Airborne Divisie bij Arnhem en Oosterbeek. Bij de Amerikanen verliep alles vrij goed. De bruggen over de Maas en het Maas-Waalkanaal bij Heumen en de meeste bruggen nabij Eindboven vielen in hun handen en na harde strijd ook de Waalbrug bij Nijmegen. Maar de Rijnbrug bij Arnhem bleek een brug te ver. De Britse para’s werden verrast door Duitse pantsertroepen en moesten zich onder zware verliezen terugtrekken in de Betuwe.
Op 19 september stagneerde ook de Amerikaanse opmars in Zuid-Limburg, enkele kilometers ten noorden van Sittard. De bezetter was erin geslaagd in stelling te gaan in twee door de geallieerde opmars ontstane bruggenhoofden: een bevond zich op de westelijke Maasoever in Noord- en Midden-Limburg en de andere omvatte het gebied tussen Roermond en Susteren, begrensd door de Roer en de Maas (de ‘Roerdriehoek’). De frontlinie liep nu dwars door Limburg. In de daaropvolgende maanden ontstond in dit gebied een zware en bloedige strijd, waaronder ook de burgerbevolking zwaar te lijden had.
Toen Groesbeek en het Maas-Waalkanaal eind september 1944 opnieuw door de bezetter werden bedreigd, sneuvelden tijdens de gevechten vele militairen van het 325ste Glider Regiment in het dichte bos op de Kiekberg. Een driedaagse confrontatie bij het Middelaarse Katerbosch was de laatste actie van de Amerikaanse troepen in de omgeving.
Onthulling
Het monument is op 30 december 1945 onthuld door de toenmalige pastoor van Middelaar.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst nabij de brug aan de Witteweg te Middelaar (gemeente Mook en Middelaar).
Bronnen
- Ter nagedachtenis en ter bezinning – Oorlogs- en verzetsmonumenten in Nijmegen en omgeving van Margreet Janssen Reinen, Miep Janssen Reinen-Wannet en Ab Uijen. (Molenhoek 1994). ISBN 90-71832-25-2;
- Limburgse monumenten vertellen 1940-1945 van H.J. Mans en A.P.M. Cammaert. (Maastricht, Stichting Historische Reeks Maastricht, 1994). ISBN 90 70356 67 8.
