Het monument
Vorm en materiaal
Het ‘Geronimo-monument’ in Eerde (gemeente Veghel) is een ronde gedenksteen, geplaatst op een bakstenen voetstuk. Op de gedenksteen is het logo van het 501ste Parachute Infanterie Regiment afgebeeld. Het logo bevat een parachute en een beeltenis van het Indianenopperhoofd Geronimo. In zijn hand houdt hij een bliksemschicht. Op het voetstuk is een plaquette aangebracht.
Tekst
De tekst op de gedenksteen luidt:
‘501ST
PARACHUTE
INFANTERY
GERONIMO.
ONTMOETING
HERINNERING
WAARDERING
17 SEPT. 1944’
Voor het monument staan drie kleine gedenkstenen waarop is vermeld:
‘LAAT ONS DE DODEN HERDENKEN
U.K. + 12 EERDE + 9 USA + 48’
Symboliek
De legendarische Apache-hoofdman Geronimo heeft in de 19e eeuw in de Verenigde Staten diverse oorlogen gevoerd tegen de blanke kolonisten. Tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikten de manschappen van het 501ste Regiment zijn naam als strijdkreet.
De geschiedenis
Het ‘Geronimo-monument’ herinnert de inwoners van Eerde (gemeente Veghel) aan de landing op 17 september 1944 van het 501ste Regiment van de 101ste Airborne Divisie in het kader van operatie ‘Market Garden’. De drie kleine gedenkstenen vóór het ‘Geronimo-monument’ herinneren aan de 12 Britse en 48 Amerikaanse militairen de in september 1944 in Eerde zijn gesneuveld en de 9 burgers uit Eerde die in de strijd zijn omgekomen.
Met dit grote offensief van 17 tot 26 september 1944 wilden de geallieerden een bruggenhoofd over de grote rivieren in Nederland veroveren door met luchtlandingstroepen in een bliksemsnelle aanval bruggen in Noord-Brabant en Gelderland veilig te stellen. Hierna zouden Britse grondtroepen deze bruggen gebruiken om door te storen naar het IJsselmeer.
Het 501ste Regiment heeft onder commando van Kolonel Howard R. Johnson na de landing in het droppingsgebied bij Veghel de bruggen over de Aa en de Zuid-Willemsvaart veroverd. In samenwerking met leden van de plaatselijke bevolking uit Veghel werden deze bruggen versterkt om het gewicht van de tanks te kunnen dragen. Om ‘de Corridor’ (ofwel ‘Hell’s Highway’) van Eindhoven naar Arnhem te verdedigen, ontstond op 24 september 1944 in de zandduinen bij Eerde (gelegen tussen Schijndel en Veghel) een zwaar gevecht tussen het 501ste Regiment en de bezetter. Duitse troepen slaagden er op deze dag in om de Corridor ten zuiden van Eerde te doorbreken en enkele dagen te bezetten. Dit wordt algemeen beschouwd als de doodsteek voor Operatie Market Garden.
Bij deze confrontatie in Eerde en omgeving zijn veel slachtoffers gevallen: 48 Amerikanen, 12 Britten, een onbekend aantal Duitsers en 9 burgers.
Nadat de Slag om Arnhem werd verloren, is de aanval gestokt. Wel was een deel van Noord-Brabant en Gelderland in geallieerde handen. Vanuit deze strook vrij gebied, ‘de Corridor’ genaamd, werd in de maanden daarna de rest van Brabant bevrijd. Tijdens operatie ‘Market Garden’ zijn meer dan 17.000 militairen van de luchtlandings- en grondtroepen gesneuveld, gewond geraakt of vermist. Dit aantal verloren manschappen was groter dan tijdens de invasie in Normandië (D-Day).
Oprichting
Het monument is ontworpen en vervaardigd door enkele Eerdse burgers.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1981 door 501ste Regiment veteraan Jack Thornton.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst bij de Sint Antonius molen in Eerde (gemeente Veghel).
Bronnen
- Gemeente Veghel;
- Stadskrant Veghel van 11 april 2002;
- In het spoor van Market Garden – Monumenten en gedenktekens Noord-Brabant van Jacq van Eekelen e.a. (Den Dungen, Market Garden Comité, 1998);
- Het Airborne Comité Eerde.
Voor meer informatie
De website van het Airborne Comité Eerde.
