Het monument
Vorm en materiaal
Het ‘Lancaster-Monument’ te Assen is een zwerfkei, bekroond met een propellerblad van aluminium. Op de steen is een bronzen plaquette met een afbeelding van een neerstortend vliegtuig aangebracht. Ook staan op deze plaquette de namen van de slachtoffers van de neergestorte Lancaster. Bij het monument is een houten gedenkbank met plaquettes en een informatiebord geplaatst.
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
’83e PATHFINDER
SQUADRON
LANCASTER
Mk III JB 154
VLUCHT TERUG VAN LEIPZIG
20 OKTOBER 1943, OM 22.45 UUR
HIER NEERGESTORT
ALBERT C. BRANCH DFM FLIGHT SERGEANT FLIGHT ENGINEER 21
ARCHIBALD G.A. COCHRANE DFC SQUADRON LEADER NAVIGATOR 32
CLARENCE W. FOSTER FLIGHT SERGEANT REAR GUNNER 21
ROY L. TAYLOR FLIGHT SERGEANT AIR BOMBER 20
ALBERT E. EVANS FLIGHT SERGEANT WIRELESS OPERATOR 32
RICHARD J. MANTON SQUADRON LEADER PILOT 30
FRANK EARNSHAW SERGEANT MID UPPER GUNNER 22.’
De tekst op de linker plaquette, die samen met de bank in 2005 is geplaatst, luidt:
‘LEST WE FORGET
OPDAT WIJ NIET VERGETEN
IAN COCHRANE SON OF ARCHBALD G.A. COCHRANE. DFC.
ROYAL AIR FORCE, 20 OCTOBER 2005′
De tekst op de rechter plaquette op de bank, die stamt uit 2008, luidt:
‘EN NU 65 JAAR LATER, DANKEN WIJ NOG STEEDS
ONZE VRIJHEID AAN HEN DIE ALLES GAVEN.
BOB EN VERA STEWART, (NICHT VAN CLARENCE FOSTER), NW. ZEELAND
TREVOR, (NEEF VAN ALBERT E. EVANS) EN ANNETTE DEXTER, ENGELAND
PETER EN ANN ROWLAND, (ZUSTER VAN ALBERT C. BRANCH), ENGELAND
IAN, (ZOON VAN ARCHIBALD G.A. COCHRANE) EN VAL COCHRANE, ENGELAND
20 OCTOBER 1943-2008′
Restauratie
Het monument is in 2004 gerestaureerd. Het propellerblad was het jaar daarvoor ontvreemd, maar dankzij de Royal Air Force kon een hernieuwd monument met een ander propellerblad worden onthuld.
Wijziging
Op 20 oktober 2005 werd een bank met een plaquette bij het monument geplaatst. In 2008 werd een tweede plaquette toegevoegd. In 2009 heeft de gemeente een informatiebord toegevoegd.
De geschiedenis
Het ‘Lancaster-Monument’ te Assen is opgericht ter nagedachtenis aan de zeven omgekomen bemanningsleden van de Lancaster Mk III JB 154 die hier op 20 oktober 1943 is neergestort.
De namen van de zeven omgekomen bemanningsleden luiden: Albert C. Branch, Archibald G.A. Cochrane, Clarence W. Foster, Roy L. Taylor, Albert E. Evans, Richard J. Manton en Frank Earnshaw.
Op 20 oktober 1943 voerde een groot aantal geallieerde bommenwerpers een aanval uit op de Duitse stad Leipzig. Op de terugweg naar zijn thuisbasis in Engeland werd de Lancaster JB 154 van het 83ste Pathfinder Squadron van de RAF neergehaald door Heinz Vinke, hij was opgestegen vanaf het vliegveld Bergen met een Me 110. Het was zijn 25e slachtoffer op een totaal van 54. Na een vuurgevecht stortte het toestel ‘s avonds brandend neer in een weiland van landbouwer Joling bij Anreep. De Lancaster had zich met zijn neus in de grond geboord en was vervolgens ontploft.
In eerste instantie was er over het lot van de bemanning niets bekend. De bezetter nam de bewaking al snel over van de Nederlandse politie en hield nieuwsgierigen op een afstand. Dit leidde tot een stroom van geruchten in de buurt. Later bleek dat de verkoolde resten van alle bemanningsleden nog in het vliegtuig zaten. Eerst werden er vijf bemanningsleden geteld. Later werd de zesde gevonden en nog weer later bleken er zeven bemanningsleden in het toestel te hebben gezeten. De stoffelijke overschotten werden begraven op de Zuiderbegraafplaats, gevestigd aan de Beilerstraat in Assen.
Oprichting
De oprichting van het monument was een initiatief van de heer H. Dries sr. die het ongeluk destijds heeft zien gebeuren. Hij is de eigenaar van de grond waarop het monument zich bevindt. Aanleiding voor oprichting was de terugvondst van het propellerblad van het vliegtuig. Deze was in het bezit van R. Hilbrands. Ook W.M. Arents, lid van de Studiegroep Luchtoorlog 1939-1945, was betrokken bij de oprichting.
Onthulling
Het monument is onthuld op 20 oktober 1999.
Na een restauratie is het monument opnieuw onthuld op 5 mei 2004 door de zuster van de destijds omgekomen boordwerktuigkundige. Tijdens deze plechtigheid vloog het historische vliegtuig Lancaster PA 474 enkele keren over het monument. Ook werd door het toestel een eresaluut gebracht boven de begraafplaats in Eelde.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst bij de zandafgraving ‘Gat van Dries’ aan het propellerpad in Anreep te Assen.
Bronnen
- Gemeente Assen;
- Publicatie Assen ’40-’45 Oorlog en Bevrijding;
- Tijdschrift Assen Historische Vereniging van maart 2000;
- Krantenartikel Dagblad van het Noorden van 5 en 6 mei 2004;
-
Asser oorlogsmonumenten. Herinneren en herdenken 1940-1945. Germa Greving en Jan Ridderbos. 2015: Van Gorcum, Assen. blz 160-162.
