Het monument
Vorm en materiaal
De Klokkentoren van Grijpskerk (gemeente Zuidhorn) is opgetrokken uit bruinrode handvormsteen gemetselde pijlers, die door een samenstel van eiken balken geschoord worden. De pijlers dragen een klokkenstoel met een koperbekleding op het dak. In de klokkenstoel is een luidklok aangebracht. Het gedenkteken is 12 meter hoog, 3 meter 60 breed en 3 meter 60 diep. Achter de klokkenstoel bevinden zich de graven van een aantal verzetsmensen.
Teksten
De klok draagt als randschrift:
‘K VERKONDIG U TE ALLER STOND
DAT ’T VADERLAND DE VRIJHEID VOND
EN DAT GIJ ‘T WETEND NIET VERGEET
DIE VRIJHEID GING IN ‘T ROOD GEKLEED’.
De tekst op de muur luidt:
‘1940 – 1945
DE VRIJHEID VERRIJST
UIT DE DOOD VAN VELEN.’
Hieronder zijn de namen van dertig oorlogsslachtoffers aangebracht.
Symboliek
De betekenis van dit gedenkteken is door de ontwerper, ir. J. Boersma, als volgt omschreven: ‘Bij de jaarlijkse herdenking op 4 mei herinnert de klok de bevolking eraan dat de zo duur gekochte vrijheid niet onnadenkend aanvaard mag worden. De vrijheid in geestelijke zin wordt tenslotte gesymboliseerd door het op het dak van de klokkenstoel geplaatste Christusmonogram.’
Wijziging
Op het transformatorhuisje is in 2018 een aanvullende plaquette aangebracht.
De geschiedenis
De Klokkentoren in Grijpskerk (gemeente Zuidhorn) is opgericht ter nagedachtenis aan de dertig medeburgers die tijdens de bezettingsjaren door oorlogsgeweld zijn omgekomen.
De namen van de dertig slachtoffers luiden:
Dirk Boonstra (51 jaar), Rebekka Cozijn (59 jaar), Eva van Dam (83 jaar), Hendrik Drogt (24 jaar), Hindrik van Dijk (46 jaar), Willem Gerrit van Dijk (25 jaar), Abraham Salij Gans (24 jaar), David Gans (65 jaar), Elly Allegonda Gans (27 jaar), Henderina Gans (54 jaar), Rosette Gans (58 jaar), Jette Israëls (58 jaar), Mozes Israëls (65 jaar), Mozes Israëls (63 jaar), Salomon Israëls (52 jaar), Hotze Pieter de Jong (40 jaar), Hendrik Renze Kalk (44 jaar), Sjoerd Kok (20 jaar), Reinder Klaas van der Ploeg (31 jaar), Pieter Radema (22 jaar), Bauke Johannes Ros (33 jaar), Cornelis Johannes Schijf (24 jaar), Alida Snijders (60 jaar), Arnoldus Stuut (20 jaar), Jan Vos (27 jaar), Hielke van de Wal (24 jaar), Jan Wiersma (20 jaar), Klaas Reinder Wiersma (23 jaar), Bertha van Zanten (65 jaar) en Anne van der Zaag (23 jaar).
Oprichting
Na de bevrijding kwam in Grijpskerk al spoedig de gedachte naar boven dat men een oorlogsmonument wilde oprichten. Nadat de daartoe in het leven geroepen commissie hfl. 7.000,- bijeen had gebracht, kreeg gemeentearchitect J. Boersma de opdracht een gedenkteken te ontwerpen. De toestemming tot plaatsing werd spoedig verkregen nadat de Provinciale Commissie voor Oorlogs- en Vredesgedenktekens het ontwerp aan de minister van O.K. en W. ter goedkeuring had voordragen.
Onthulling
Het monument is onthuld op 4 mei 1950 door mevrouw H.R. Kalk, weduwe van de in de oorlog doodgeschoten gemeentesecretaris Hendrik Renze Kalk.
Sprekende beelden: lees hier het getuigenverhaal van Daan Kalk
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich op de Algemene begraafplaats, gelegen aan de Oosterkade te Grijpskerk.
Bronnen
- Gemeente Zuidhorn;
- De heren J. Smit-Bos en H. Veldman; resp. secretaris 4 Mei Comité Grijpskerk en historicus/coördinator oorlogsmonumenten gemeente Zuidhorn;
- Het oorlogsmonument te Grijpskerk van J. Boersma, gepubliceerd in het Technisch Gemeenteblad van 17 mei, nummer 4;
- Sta een ogenblik stil… Monumentenboek 1940/1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3;
- Joodse oorlogsmonumenten in de provincie Groningen van H. Hamburger en J.C. Regtien, met medewerking van Fr. van Echten. (Bedum, Uitgeverij Profiel, 1998). ISBN 90 5294 172 6.
