Het monument
Vorm en materiaal
Het monument ‘De Razzia van Rotterdam’ in Rotterdam is een bronzen plaquette.
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
‘HIER WERDEN OP 10 NOVEMBER 1944
DE GEMEENTESECRETARIS EN
ANDEREN BINNENGEDREVEN
DOOR DE DUITSE BEZETTER.
ZIJ VERNAMEN DAT DE JACHT WAS
GEOPEND OP DE GEHELE
MANNELIJKE ROTTERDAMSE BEVOLKING
OM ALS SLAVENARBEIDERS TE
DIENEN. 54.000 MANNEN WERDEN
WEGGEVOERD, HONDERDEN VAN
HEN KEERDEN NOOIT TERUG.
VELE ANDEREN DROEGEN
LEVENSLANG HET LEED MEE VAN
DE RAZZIA VAN ROTTERDAM.
ONTHULD DOOR DE
BURGEMEESTER VAN ROTTERDAM
DR. A. PEPER.
9 NOVEMBER 1984’.
De geschiedenis
Het monument ‘De Razzia van Rotterdam’ herinnert de inwoners van Rotterdam aan de mannen en jongens uit Rotterdam en Schiedam die op 10 en 11 november 1944 als dwangarbeider naar Duitsland zijn weggevoerd. Honderden van hen zijn na de bevrijding niet teruggekeerd.
Op 17 september 1944 begonnen de geallieerden met operatie ‘Market Garden’. In heel Nederland gingen op dat moment de werkers van de Nederlandse Spoorwegen in staking. Uit vrees dat spoedig anderen ook gehoor zouden geven aan deze verzetsdaad, werd besloten om 600.000 ‘arbeitsfähige’ mannen (van 17 tot en met 40 jaar) uit West-Nederland weg te voeren en in te zetten in de Duitse oorlogsindustrie, die mankracht tekort kwam. Door middel van razzia’s zouden de mannen bijeengebracht worden.
In de avond van 9 november 1944 werd Rotterdam door zwaarbewapende Duitse troepen (8.000 man) omsingeld. Alle belangrijke pleinen en bruggen werden bezet en het telefoonverkeer werd afgesloten. Eerst werd de razzia in de buitenwijken uitgevoerd, daarna in het centrum. Het was een goed georganiseerde operatie, waardoor ontsnapping nagenoeg onmogelijk was. Een belangrijke verzamelplaats was het Feyenoordstadion. In de loop van 10, 11 en 12 november 1944 werden naar schatting 50.000 Rotterdamse en Schiedamse mannen weggevoerd. Ongeveer 20.000 gingen te voet, 20.000 in Rijnaken en 10.000 per trein. Van hen werden 10.000 tewerkgesteld in het oosten van Nederland, de rest ging naar ‘Arbeitslagers’ in Duitsland.
Oprichting
Het gedenkteken is vervaardigd in opdracht van het gemeentebestuur van Rotterdam.
Onthulling
Het monument is onthuld op 9 november 1984 door burgemeester A. Peper.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
De plaquette is bevestigd op de deur naast de vergaderkamer van het college B & W in het stadhuis, gevestigd aan de Coolsingel in Rotterdam.
Bron
Van De Zweth tot Zadkine – Monumenten in Rotterdam die herinneren aan de jaren 1940-1945 van Aad Wagenaar (Rotterdam, Centrum Beeldende Kunst, 1991). ISBN 90-5196-045-X.
