Het monument
Vorm en materiaal
Monument 'Het Bunkerdrama' in Vught bestaat uit een glazen en een zwarte natuurstenen gedenkplaat.
Teksten
De tekst op de glazen plaat luidt:
'HET BUNKERDRAMA
UIT SOLIDARITEIT PROTESTEERDEN DE
VROUWEN UIT BARAK 23-B TEGEN HET OP-
SLUITEN VAN HUN BARAKLEIDSTER. DIT
STOND KAMPCOMMANDANT GRUNEWALD
NIET AAN. OP DE AVOND VAN 15 JANUARI
1944 JOEG HIJ, GEHOLPEN DOOR ENKELE
TRAWANTEN AL RAZEND EN TIEREND ZO
VEEL MOGELIJK VROUWEN IN EEN CEL BIJ
ELKAAR.
ZO WERDEN IN CEL 115, WAARVAN HET
METSELWERK NOG VERS WAS, 74 VROUWEN
GEPERST. DE CEL HAD EEN VLOEROPPER-
VLAK VAN 9 m2 EN NAUWELIJKS VENTILATIE.
14 UUR LANG HEBBEN DEZE VROUWEN
HIER OPGESLOTEN GEZETEN.
WAT ZICH PRECIES HEEFT AFGESPEELD TART
ELKE BESCHRIJVING.
DOOR GEBREK AAN ZUURSTOF GERAAKTEN
VEEL VROUWEN BEWUSTELOOS, ANDERE
VROUWEN WERDEN WAANZINNIG VAN ANGST.
DOOR HET LICHAAMSVOCHT EN DE WARMTE
KWAM UIT HET VERSE METSELWERK
SALPETERZUUR VRIJ EN VEROORZAAKTE
BIJTENDE BRANDWONDEN.
BEWUSTELOZE EN GESTORVEN VROUWEN
LAGEN IN HET MIDDEN VAN DE CEL OP-
GESTAPELD.
TOEN DE CEL ’s MORGENS WERD OPEN-
GEMAAKT BLEKEN ER 10 VROUWEN
GESTORVEN TE ZIJN.
CEL 115 IS, MET GEBRUIKMAKING VAN ZOVEEL
MOGELIJK AUTENTIEK MATERIAAL UIT DE
BUNKER, NAGEBOUWD IN DE RECHTER
RUIMTE VAN HET CREMATORIUM.'
De tekst op de natuurstenen plaat luidt:
'TER HERINNERING AAN
MINA HARTOGS-SAMSON
GEB. HARDERWIJK 2-8-1885
LAMMERDINA E. HOLST
GEB. AMSTERDAM 8-11-1887
ANNA M.F. GOOSZEN
GEB. AMSTERDAM, 20-4-1888
MAARTJE DEN BRABER
GEB. ROTTERDAM 1-11-1894
JOHANNA C.A. VAN DEN HOEK
GEB. ROTTERDAM 24-6-1900
HUIBERDINA A. WITTE-VERHAGEN
GEB. HARDERWIJK 30-12-1901
LENA BAGMEIJER-KRANT
GEB. UTRECHT 26-10-1903
LAMBERTA A.M. BUITEMAN-HUIJSMANS
GEB. GORINCHEM 4-7-1904
ANTOINETTE A. JANSSEN
GEB. RUHRORT 26-11-1904
NELLIE A.J. DE BODE
GEB. HEER 7-9-1905
OVERLEDEN IN DE NACHT
VAN 15 OP 16 JANUARI 1944.'
Digitaal Joods Monument
Een aantal joodse oorlogsslachtoffers dat op dit gedenkteken vermeld staat, is tevens opgenomen in het 'Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland'. Hierin vindt u meer informatie over deze personen met waar mogelijk een korte biografie, familierelaties en adresgegevens.
Onder het kopje 'Geschiedenis' op deze pagina kunt u op een persoonsnaam klikken om doorverwezen te worden naar het Digitaal Joods Monument.
De geschiedenis
'Het Bunkerdrama' is een voorbeeld van de wreedheden in kamp Vught. In de nacht van 15 op 16 januari 1944 werden in de kampgevangenis (de 'bunker') 74 vrouwen opgesloten in een kleine cel. Tien vrouwen kwamen hierbij om het leven.
De namen van de tien slachtoffers luiden:
Lena Bagmeijer-Krant, Nellie A.J. de Bode, Maartje den Braber, Lamberta A.M. Buiteman-Huijsmans, Anna M.F. Gooszen, Mina Hartogs-Samson, Johanna C.A. van den Hoek, Lammerdina E. Holst, Antoinette A. Janssen en Huiberdina A. Witte-Verhagen.
Kamp Vught neemt een speciale plaats in in de Nederlandse geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Het was een van de grote en belangrijke concentratiekampen in het terreursysteem van de Duitse bezetter. Het was ook het enige officiële SS-concentratiekamp in het bezette Noordwest-Europa. Meer dan 31.000 mensen hebben voor korte of langere tijd in kamp Vught gevangengezeten.
Een Duitse vrouw die in Vught was terechtgekomen omdat zij tijdens een feestje Hitler en het Duitse leger had beledigd, probeerde haar positie te verbeteren. Zij gaf informatie over haar medegevangenen door aan de kampleiding. Ook informatie die haar in vertrouwen was verteld door vrouwen die inmiddels weer waren vrijgelaten. Waarschijnlijk hoopte ze hierdoor zelf eerder naar huis te mogen. Door haar barakgenoten werd ze voor het gepleegde verraad gestraft. Na een eerdere waarschuwing knipten ze haar haren af, zodat ze door iedereen als verraadster herkenbaar was.
Toen voor straf een van de vrouwen uit barak 23B in de de bunker werd opgesloten, protesteerde een aantal vrouwen daartegen. Negentig vrouwen uit haar barak verklaarden zich solidair en zetten in de kampadministratie hun naam en kampnummer op een lijst. Kampcommandant Grünewald liet als vergelding op 15 januari 1944 zoveel mogelijk vrouwen in één cel bij elkaar opsluiten. In cel 115 zaten uiteindelijk 74 vrouwen op elkaar geperst op een oppervlakte van negen m2, met nauwelijks ventilatie. De overgebleven 16 vrouwen konden er met geen mogelijkheid meer bij en werden in een andere cel geplaatst. Toen op zondagmorgen 16 januari de deur van de cel openging, hadden tien vrouwen de nacht niet overleefd en was één voor haar hele leven krankzinnig geworden.
De kampgevangenis waar het bunkerdrama heeft plaatsgevonden, staat op het terrein van de zwaarbeveiligde gevangenis 'Nieuw Vosseveld' te Vught.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst op het terrein van Nationaal Monument Kamp Vught aan de Lunettenlaan te Vught.
Openingstijden
- 1 februari t/m 9 januari, m.u.v. elke maandag, 25 december en 31 december;
- dinsdag-vrijdag: 10.00-17.00 uur;
- weekeinde/feestdagen: 12.00-17.00 uur;
- maandag gesloten;
- op 4 mei: 10.00-19.00 uur.
Bron
Kamp Vught
