Het monument
Vorm en materiaal
Het bevrijdingsreliëf in Eindhoven bestaat uit twee in elkaar overlopende panelen van brons. Op beide panelen staat een afbeelding van een hand met een brandende fakkel. De reliëfs zijn ongeveer 90 centimeter hoog, 1 meter 20 breed en 20 centimeter diep.
Tekst
De tekst op het gedenkteken luidt:
‘BEVRIJDING
EINDHOVEN
1944-1994
U.S. 101ST AIRBORNE DIVISION
GENERAL MAXWELL D. TAYLOR
BRITISH 30TH CORPS
GENERAL BRIAN HORROCKS
‘WIE VRIJHEID VRAAGT
MOET DE ANDER
VRIJHEID
BIEDEN’.
Symboliek
De twee fakkeldragende handen symboliseren de ontmoeting van de Amerikaanse en Britse troepen. De vlammen van de fakkels vormen samen één groot bevrijdingsvuur.
De geschiedenis
Het bevrijdingsreliëf in Eindhoven herinnert aan de bevrijding van de stad door het 30e Britse Korps en de 101e U.S. Airborne Divisie.
Van 17 tot 26 september 1944 wilden de geallieerden met een groot offensief (operatie ‘Market Garden’) een bruggenhoofd over de grote rivieren in Nederland creëren. In een bliksemsnelle aanval moesten luchtlandingstroepen bruggen veilig stellen. Grondtroepen moesten daarna vanuit België over deze bruggen oprukken naar het IJsselmeer. Bij de Amerikanen verliep alles vrij goed. De bruggen over de Maas en het Maas-Waalkanaal bij Heumen en de meeste bruggen in de omgeving van Eindhoven vielen in hun handen en na harde strijd ook de Waalbrug bij Nijmegen. Maar de Rijnbrug bij Arnhem bleek een brug te ver. De Engelse para’s werden verrast door Duitse pantsertroepen en moesten zich onder zware verliezen terugtrekken naar de Betuwe. Nadat de Slag om Arnhem werd verloren, is de aanval gestokt.
Dankzij de samenwerking van Amerikaanse en Engelse soldaten kon in Brabant een strook vrij gebied, ‘de Corridor’ genaamd, behouden blijven. Onder meer van daaruit werd in de maanden daarna de rest van Brabant bevrijd. Eindhoven werd bevrijd door de Amerikanen. Op 17 september 1944 landden op de Sonse heide geallieerde parachutisten en zweefvliegtuigen. De volgende dag bereikte het 506de regiment van de 101ste Airborne Divisie het centrum van de stad. In de avond arriveerden ook tanks van de Irish Guards van het Tweede Britse leger. Iets later dan gepland, doordat zij bij Aalst door de bezetter waren tegengehouden. Op 19 september vond nog een Duits bombardement plaats, waarbij 227 doden vielen. Pas na 21 september verschoof de gevechtslinie naar het noorden en kon Eindhoven zich pas echt bevrijd voelen.
Onthulling
Het monument is onthuld op 17 september 1994 door Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins van Oranje, samen met een Amerikaanse en een Britse veteraan.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is bevestigd op de gevel van het hoekpand Markt/Marktstraat in Eindhoven.
Bronnen
- In het spoor van Market Garden – Monumenten en gedenktekens Noord-Brabant van Jacq van Eekelen e.a. (Den Dungen, Market Garden Comité, 1998);
- Monumenten die tot denken en herdenken stemmen. 1944-1994: Eindhoven – 50 jaar bevrijd. Vrede, vrijheid, dankbaarheid. (Gemeente Eindhoven, 1994).
