Het monument
Vorm en materiaal
Het monument voor Toon Pille in Gouda (gemeente Gouda) bestaat uit een gedenksteen van donker natuursteen met daarop een afbeelding van een kruis en tekst.
Tekst
De tekst op het monument luidt:
‘HIER VIEL OP 30 SEPTEMBER 1944
IN DIENST VAN ZIJN VADERLAND
TOON PILLE
23 JAAR OUD.’
Wijzigingen
Het oorspronkelijke monument voor Toon Pille uit 1946 bestond uit een herdenkingskruis, uitgevoerd in hout.
De tekst op de kruis luidde:
‘HIER VIEL OP 30-9-44 IN DIENST VAN ZIJN
VADERLAND TOON PILLE OUD 23 JAAR.’
Het monument was oorspronkelijk geplaatst aan de Burg. Jamessingel, tegenover het station in Gouda. Op 25 september 2008 is het, in verband met de verlegging van de Burg. Jamessingel, tijdelijk geplaatst op de groenstrook nabij de kruising Ridder van Catsweg/Albert Plesmanplein. Op 30 augustus 2012 werd een nieuw herdenkingsteken voor Toon Pille onthuld. Het is een herdenkingssteen, die aangebracht is in de bestrating van het plein bij het Huis van de Stad.
De geschiedenis
Het monument voor Toon Pille herinnert de inwoners van Gouda aan alle verzetsmensen uit de stad die in de strijd tegen de bezetter zijn omgekomen, en in het bijzonder aan verzetsman Toon Pille uit Waddinxveen.
Anthonie Hendrikus Pille werd geboren op 18 augustus 1921. Toen de oorlog uitbrak, sloot Pille zich via de Jongerenvereniging van de Gereformeerde Kerk aan bij het verzet. Hij hield zich vooral bezig met het boodschappen doorgeven aan andere verzetsmensen en aan onderduikers.
In de ochtend van 29 september 1944 heeft Pille een lijst met namen van onderduikers naar het verzet in Bleiswijk gebracht. Kort daarop vroeg de SS’er Balvert, ook wel ‘de schrik van Gouda genoemd, in Waddinxveen naar Pille. Een 11-jarig meisje probeerde Pille tevergeefs te waarschuwen. In de werkplaats van Van der Oest werd Pille samen met twee vrienden aangehouden. De arrestanten werden naar het brugbedieningshuisje van de Waddinxveense hefbrug gebracht, waar zij werden ondervraagd. De twee jongens mochten weer weg, maar Pille werd overgebracht naar het bureau van de Sicherheitsdienst in Gouda.
Op 30 september 1944 hoorde een spoorwegwachter een woordenwisseling en schoten. Later vonden enkele mannen het met negen kogels doorboorde lichaam van Toon Pille.
Oprichting
Na de bevrijding plaatsten een aantal verzetsvrienden een herdenkingskruis op de plaats waar Pille overleed.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1946.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich aan de Burg. Jamessingel in Gouda.
Bronnen
- Artikel Omdat het nog niet overal vrede is…, gepubliceerd in Tidinge van Die Goude, het mededelingenblad van de Oudheidkundige Kring Die Goude (2001). ISBN: 0168 – 0498;
- Krantenartikel in het Groene Hart van 26 april 2007;
- Wikipedia. ‘Toon Pille’.
