Herdachte groepen: Algemeen
Ontwerper: Anton Lavertu
Onthulling: 5 mei 1995
Adopteer dit monument.

Het monument

Vorm en materiaal
Het monument 'De Oude Watertoren' te Zandvoort is een twaalfhoekige, liggende gedenksteen. De steen wordt omgeven door vier betonnen paaltje en een ijzeren ketting.

Tekst
De inscriptie in de gedenksteen luidt:

'HERINNERING AAN VOORMALIGE WATERTOREN
1-6-1913 17-9-1943
BIJ HERDENKING VAN 50 JAAR BEVRIJDING
5-5-1995.'

Symboliek
Om de gedenksteen te kunnen plaatsen, is nauwkeurig de plaats bepaald waar de watertoren destijds gestaan heeft. De gedenksteen, die dezelfde vorm heeft als de toren, geeft de plaats aan waar zich het hart van de toren bevond.

De geschiedenis

Het monument 'De Oude Watertoren' herinnert de inwoners van Zandvoort aan de watertoren die voor de Tweede Wereldoorlog beeldbepalend was voor de gemeente. De gedenksteen staat op de plaats waar destijds de watertoren heeft gestaan.

Om de gemeente Zandvoort continu van goed water te kunnen voorzien, werd in 1911 besloten een watertoren te bouwen. Het werd een watertoren met uitzichttoren. In juli 1913 werd de toren in gebruik genomen. De watertoren was gebouwd op het hoogste punt van Zandvoort, waar voorheen de Vuurbaak (vuurtoren) stond. Hij stond op het duin, met aan zijn voet het oude dorp met de vele klein straatjes. De toren was geheel door huizen omringd en grensde aan de noordzijde vrijwel aan hotel 'd' Orange'.

Toen in 1942 het slopen van de gebouwen aan de zeezijde van Zandvoort begon (in het kader van de verdediging van de Noordzeekust), kwam de toren steeds meer geïsoleerd te liggen. In de tweede helft van 1943 stond de watertoren geheel alleen op het duin achter de zeereep. Zandvoorters maakten zich zorgen om de toren. Ze vreesden dat de toren gesloopt zou worden, omdat het bij een invasie vanuit zee een te goed zichtbaar oriënteringspunt was.

Uiteindelijk werd bij de bezetter de vrees voor een invasie zó groot dat besloten werd de toren neer te halen. De watervoorziening werd, zij het provisorisch, geregeld vanuit het pompstation in Bentveld, en de bassins in de toren werden leeggepompt. Op 17 september 1943 om twee uur 's middags is de toren opgeblazen. Omdat de toren zeer solide gebouwd was heeft de bezetter er nog een heel werk aan gehad om de gaten voor springstof te kunnen boren. Acht jaar later is een nieuwe watertoren gebouwd. Deze is groter en hoger dan zijn voorganger.

Oprichting
Aanleiding voor oprichting was de 50ste herdenking van de bevrijding.

Onthulling
Het monument is onthuld op 5 mei 1995.

Locatie
Het monument bevindt zich aan het "Vuurtorenpad" in Zandvoort.

Bron
Gemeente Zandvoort.

Voor meer informatie
Website Gemeente Zandvoort.