Het monument
Vorm en materiaal
Het monument voor Jacques J.C.M. Luske in Bergharen (gemeente Wijchen) bestaat uit natuurstenen reliëf met daaronder een plaquette van klei die beiden zijn ingemetseld op de gevel van het voormalige gemeentehuis van de gemeente Bergharen. Op het reliëf staat een mannenfiguur afgebeeld die met opgeheven armen bescherming biedt aan een groep onderduikers.
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
‘UIT DANK JEGENS GEMEENTE
EN BURGEMEESTER LUSKE
VOOR GENOTEN BESCHERMING
DE ONDERDUIKERS, NOV. 1945.’
De geschiedenis
Het monument voor Jacques J.C.M. Luske in Bergharen (gemeente Wijchen) is opgericht ter nagedachtenis aan burgemeester Luske, die tijdens de Tweede Wereldoorlog hulp heeft geboden aan onderduikers.
In 1943 werd door ‘Wehrmachtsbefehlshaber’ generaal F. Christiansen aangekondigd dat 300.000 Nederlandse militairen alsnog in krijgsgevangenschap zouden worden afgevoerd. Als protest tegen deze maatregel brak spontaan overal in Nederland de April-Meistaking uit. Ook burgemeester Luske liet zich niet onbetuigd. Hij hielp actief mee met het plaatsen van onderduikers in de gemeente Bergharen. Toen bij een van de razzia’s een aantal onderduikers werd gesnapt, werden zij onderworpen aan een zwaar verhoor. Drie onderduikers zwichtten onder de druk en gaven toe dat burgemeester Luske had bemiddeld bij het onderduiken.
Burgemeester Luske werd op 6 maart 1944 gearresteerd en kwam via Arnhem, Amersfoort en Vught in Duitsland terecht. Op 43-jarige leeftijd overleed hij op 27 december 1944 in het concentratiekamp Neuengamme. Zijn stoffelijk overschot werd in 1951 overgebracht naar het kerkhof van de Heilig Landstichting.
De heer Luske was tevens burgemeester van de voormalige gemeente Horssen (thans behorende tot de gemeente Druten), waar een paar jaar geleden ook een monument ter nagedachtenis aan burgemeester Luske is opgericht.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1945. Het gedenkteken werd door een comité, bestaande uit voormalige onderduikers en inwoners van Bergharen, aangeboden aan het gemeentebestuur van Bergharen.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Bronnen
- Oranjecomité Bergharen;
- Sta een ogenblik stil… Monumentenboek 1940/1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3.
