Het monument
Vorm en materiaal
Het ‘Lancaster-monument’ in Papendrecht is een gedenksteen van gewapend beton met een ingemetselde plaquette. Voor de gedenksteen is een blok zwart graniet geplaatst, waarop een propeller is aangebracht. Links staan drie vlaggenmasten opgesteld. Op de plaquette zijn de namen van zeven omgekomen vliegers aangebracht.
Tekst
De tekst op het granietblok luidt:
‘WIJ ZULLEN HEN STEEDS BLIJVEN HERDENKEN.’
Symboliek
Het monument geeft op symbolische wijze de vluchtroute van de ‘Popeye’ weer. Het grondvlak, bekleed met granietblokken, stelt de startbaan voor aan het begin van de vlucht. De Engelse en Australische vlaggen aan het begin van de startbaan staan symbool voor de vijf Engelse en de twee Australische vliegers. Op de kruising met het loodrecht op deze baan staande vlak is de Nederlandse vlag geplaatst. De vlag en de wijziging van hoofdrichting duiden aan dat hier de ramp met de Lancaster is begonnen. Het gat in dit tweede vlak en de brokstukken die hierop zijn aangebracht geven dit duidelijk weer.
De kleur van beide genoemde vlakken zijn donker gehouden. De Lancaster mag dan grotendeels in de grond zijn verdwenen, de bemanning allerminst. Zij stijgen op naar het eeuwige licht, weergegeven door de uit de grond oprijzende lichtkleurige gedenksteen. De herinnering aan de gesneuvelde bemanning wordt levend gehouden door hun namen op het gedenkteken aan te brengen.
De geschiedenis
Het ‘Lancaster-monument’ in Papendrecht is opgericht ter nagedachtenis aan vijf Britse en twee Australische vliegers die op 21 juli 1944 zijn omgekomen toen hun bommenwerper (de ‘Popeye’) door de bezetter werd neergehaald.
De namen van de zeven slachoffers luiden: Flight sergeant Charles Alfred Barlow (19 jaar) RAAF, Flying officier Colin Mervyn Clarey (30 jaar) RAAF, Wireless Operator sergeant Douglas Hancock (20 jaar) RAF, Air Bomber flight sergeant Samuel Edward Kirkland (25 jaar) RAF, Navigator sergeant Edward John Line (21 jaar) RAF, Flight Engineer sergeant Herbert Charles Luton (25 jaar) RAF en Air Gunner sergeant Arthur Walter Middleton (21 jaar) RAF.
In de nacht van 20 op 21 juli 1944 stegen vanaf verschillende luchtbases in Engeland 147 Lancaster bommenwerpers en elf Mosquito jachtvliegtuigen op voor een aanval op de oliefabrieken in het Duitse Homburg. De ‘Popeye’ vertrok om 23.30 uur vanaf de vliegbasis Withford in het Engelse Cambridgeshire en maakte deel uit van de C-flight van het 115de Squadron. Boven de Noordzee werd door de bommenwerpers een formatie gevormd met achterin de ‘Popeye’. Deze positie heet ook wel ‘Tail end Charlie’ omdat dit de gevaarlijkste is. Er zit namelijk geen toestel meer achter je om je te beschermen. Voor de bemanning werd het hun 27e vlucht.
De bezetter zette een grote tegenaanval in met afweergeschut en nachtjagers. Twintig Lancasters werden uit de lucht geschoten, waaronder de ‘Popeye’. De bommenwerper werd op de terugweg rond 4.00 uur in de ochtend boven Papendrecht door luchtafweer in de brand geschoten. Boven Alblasserdam keerde het toestel en vloog daarna rakelings over de huizen op het Oosteind. Het toestel maakte een scherpe bocht naar links en stortte neer in het weiland van Jan Dekker tussen het café ‘De Witte Ballon’ en de rijksweg, gevolgd door een enorme explosie. Hierbij zijn alle bemanningsleden (vijf Engelse en twee Australische vliegers) om het leven gekomen.
De gesneuvelde bemanningsleden zijn op een speciaal gedeelte van de begraafplaats in Papendrecht bijgezet, met in het midden flying officier Colin Mervyn Clarey om zo de eenheid van de bemanning te benadrukken. Op de locatie waar de Lancaster is neergekomen zijn zeven bomen geplant.
Onthulling
Het monument is onthuld op 21 juli 2004, exact zestig jaar na deze tragische gebeurtenis.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Bronnen
- Gemeente Papendrecht;
- British Embassy.
