Het monument
Vorm en materiaal
Het ‘Madonna-monument’ in ‘s-Hertogenbosch is een bronzen beeld van een sierlijke vrouwenfiguur met een onnatuurlijk lange nek. Haar kleding is lineair aangegeven. De Mariafiguur houdt in haar ene arm het kind Jezus triomfantelijk omhoog. Het kind Jezus heeft een onnatuurlijke houding en proporties. De andere arm van de vrouw is uitgestrekt, naar de aarde. De voeten vertrappen een slang. Het beeld is geplaatst op een voetstuk. Het beeld is 1 meter 50 hoog, 75 centimeter breed en 50 centimeter diep. Het voetstuk is 3 meter hoog.
Tekst
De tekst op het voetstuk luidt:
‘HIER VIEL KAPELAAN KOOPMANS
(9 AUGUSTUS 1944)’.
Symboliek
Het kind Jezus symboliseert de verlosser van de wereld. De arm van de vrouwenfiguur die naar de aarde is uitgestrekt verbeeldt bescherming. De slang die wordt vertrapt door de voeten van de vrouwenfiguur, staat symbool voor het kwaad.
De geschiedenis
Het ‘Madonna-monument’ in ‘s-Hertogenbosch is opgericht ter nagedachtenis aan kapelaan Koopmans, die hier op 9 augustus 1944 door de bezetter is doodgeschoten.
Op 8 augustus 1944 werd in de Kerkstraat de beruchte Nederlandse SD’er ‘De Kin’ doodgeschoten. Vanwege zijn bedrevenheid in het opsporen van onderduikers was hij ‘de schrik van ‘s-Hertogenbosch’. Er waren al vaker pogingen ondernomen om hem te liquideren, maar de Edese ‘Ley’ slaagde er samen met ‘Kleine Piet’ en enkele leden van de Bossche knokploeg ‘Margriet’ wel in. Na deze aanslag nam de bezetter onmiddellijk maatregelen. De stad werd afgegrendeld, bioscopen en café’s moesten dicht en de Bossche politie kreeg opdracht om meer dan 200 fietsen te vorderen. De volgende dag pakten vier mannen van de Sicherheitsdienst de 38-jarige kapelaan Koopmans op. Hij deed nog een vluchtpoging door de pastorie aan het Duhamelplein uit te rennen. Maar midden op het plein werd hij in de rug geschoten. Even later was hij dood.
Koopmans was tijdens de Tweede Wereldoorlog actief in het verzet, maar wat hij exact deed is niet duidelijk. Volgens J. Hulshof, lid van de verzetsgroep ‘Oranje Garde’, hielp de kapelaan onderduikers door hen te voorzien van distributiebonnen, geld en mogelijk vervalste persoonsbewijzen. Zeker is dit echter niet.
Oprichting
Direct na de oorlog vormden de parochianen een stichting ter oprichting van een herdenkingsmonument. Eind 1945 werd het Duhamelplein in de Bossche wijk ‘De Muntel’ omgedoopt tot Kapelaan Koopmansplein.
Onthulling
Het monument is onthuld op 22 september 1956.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het ‘Madonna-monument’ staat op het Kapelaan Koopmansplein 116 te ‘s-Hertogenbosch.
Bronnen
- Stadsarchief van ‘s-Hertogenbosch;
- Een monumentaal oorlogsverhaal – De Meierij tussen 1939 en 1945 in ruim 100 gedenktekens van Frans van Gaal, Jacques van Eekelen en Ruud Vermeer (‘s-Hertogenbosch, Adr. Heinen Uitgevers, 2003). ISBN 90 7070 6539.
