Het monument
Vorm en materiaal
Het oorlogsmonument in Zuidhorn (gemeente Westerkwartier) bestaat uit een zwerfkei en een twee plaquettes. De zwerfkei is geplaatst op een glooiende formatie bakstenen en steenbrokken.
Teksten
De tekst op de zwerfkei luidt:
‘1940-1945
OPDAT
WIJ
NIET
VERGETEN.’
De tekst op de eerste plaquette luidt:
‘EEN GRAFHEUVEL EN EEN OPGERICHTE STEEN
EEUWEN OUDE TEKENS VAN HERDENKEN
MIDDEN OP HET VOETPAD, AANGESNEDEN DOOR DE WEGRAND
HERINNERING, OPGENOMEN IN DE LEVENSWEG
VANAF DE GROND DRIE RIJEN STEENBROKKEN
EEN DRIEHOEK VAN VERBONDENHEID
GEGROEPEERD TOT AAN DE TOP
TEVEEL LIJDEN, TE VAAK DE DOOD
EEN GROTE ZWERFKEI MET EEN TEKST
EEN SYMBOOL VOOR HEN, SIGNAAL VOOR ONS.’
De tekst op de tweede plaquette luidt:
‘ABRAHAM VAN DER HAL
*15-05-1879 USQUERT
† 16-04-1943 SOBIBOR
REBECCA VAN DER HAL-DAM
* 19-12-1880 ADUARD
† 16-04-1943 SOBIBOR
JONAS ISRAËLS
* 12-01-1859 ZUIDHORN
† 16-04-1943 SOBIBOR
ROOSJE ISRAËLS
* 29-11-1856 ZUIDHORN
† 16-04-1943 SOBIBOR
JAKOB STENEKES
* 07-01-1883 ZUIDHORN
† 11-03-1943 VUGHT
GEERT WALDA
* 04-04-1920 WIEUWERD
† 07-04-1945 NEUENGAMME.’
Wijzigingen
De tweede plaquette is op 4 mei 2005 aan het monument toegevoegd.
Op initiatief van het 4 mei comité Zuidhorn is het oorlogsmonument in april 2023 50 meter verplaatst naar een plek centraal in het Wilhelminapark. Voorheen stond het monument voor een appartementencomplex aan de Wilhelminalaan. Ook is de naam Jakob Stenekes toegevoegd aan de plaquette.
De geschiedenis
Het oorlogsmonument herinnert de inwoners van Zuidhorn aan het leed dat de Tweede Wereldoorlog heeft veroorzaakt. Het gedenkteken waarschuwt tevens tegen onrecht en het gevaar van oorlog. Ook worden met het monument zes oorlogsslachtoffers herdacht.
De namen van de zes slachtoffers luiden:
Abraham van der Hal, Rebecca van der Hal-van Dam, Jonas Israëls, Roosje Israëls, Jakob Stenekes en Geert Walda.
Oprichting
Aanleiding voor oprichting van het gedenkteken was de wens uit de burgerij om een plek te hebben waar de jaarlijkse dodenherdenking kan plaatsvinden. Het monument is gerealiseerd door het 4 Mei Comité.
Onthulling
Het monument is onthuld op 4 mei 1988.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Bronnen
- Joodse oorlogsmonumenten in de provincie Groningen van H. Hamburger en J.C. Regtien, met medewerking van Fr. van Echten. (Bedum, Uitgeverij Profiel, 1998). ISBN 90 5294 172 6;
- De heer H. Veldman, lid van het 4 Mei Comité Zuidhorn en coördinator van het project Oorlogsmonumenten gemeente Zuidhorn;
- Dagblad van het Noorden, 23 april 2023.
