Het monument
Vorm en materiaal
Het Memorial Damslachtoffers 7 mei 1945 bestaat uit 32 naam- en contextstenen die in de betegeling van de Dam in Amsterdam (gemeente Amsterdam) zijn aangebracht. De namen van de slachtoffers zijn gezandstraald in granieten stenen, viscount white, door steenhouwerij Gielkens in België.
De schietpartij op 7 mei 1945 op de Dam wordt ook herdacht op het monument ‘7 mei 1945‘ in Amsterdam. Een van de slachtoffers, P.H. Diekmeijer, wordt ook herdacht op het PTT-monument te Amsterdam.
Wijzigingen
Het Monument werd op 7 mei 2016 onthuld met 31 naamstenen. 9 maart 2017 werd naamsteen 32 toegevoegd. In december 2017 heeft de Gemeente Amsterdam onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd op de Dam waarbij er enkele beschadigingen zijn opgetreden aan het monument. In april 2020 zijn wederom herstelwerkzaamheden uitgevoerd.
De geschiedenis
Het Memorial Damslachtoffers 7 mei 1945 is opgericht ter nagedachtenis aan de overleden slachtoffers van de schietpartij op de Dam. Op die dag waren veel mensen op de Dam aanwezig om na de officiele capitulatie van de Duitsers op 5 mei de bevrijders te verwelkomen en de bevrijding te vieren. In eerste instantie was de sfeer gemoedelijk en deed de bezetter niets. Door nog onbekende oorzaak werden schoten gelost op het Rokin en achter het paleis. Toen rond drie uur in de middag een Duitse militair geraakt werd opende de Kriegsmarine vanuit hun steunpunt in de Groote Club het vuur waardoor grote paniek ontstond op de Dam en mensen alle kanten uit vluchtten. Na de eerste schoten volgde een tweede salvo. Daarna brak een vuurgevecht uit tussen de BS en Duitse eenheden, zowel op de Dam als achter het Paleis. Op de hoek van de Spuistraat en Raadhuisstraat werd een Duitse vrachtwagen onder vuur genomen en tot staan gebracht. Bij elkaar duurt de schietpartij circa twee uur. Hierbij raakten meer dan honderd mensen gewond en zijn er voor zover bekend 32 mensen overleden.
De namen van deze slachtoffers luiden:
Popke Sjoerd Bakker, Wilhelmus Petrus Bakker, Johannes Bobeldijk, Geertruida Boelen, Elisabeth de Boer, Willem van den Boogaard, Fredericus Joseph Budde, Willem Cieraad, Gerardus Bernardus Cornelisse, Petrus Antonius Joseph van Dam, Pieter Hendrik Diekmeijer, Frans Johannes Feller, Everdina Johanna Buddingh-van der Flier, Hendrina Louise Koper-Frank, Jan Goede, Maria Nella Jager-van Hooff, Petrus Hendricus Antonius Hutjes, Elisabeth Wieland-Lacourt, Willem de Leeuw, Hilligje Mastenbroek, Antje Quant-Moeke, Johannes Jan Ooms, Rika Overdijk, Johannes Wilhelmus Saelman, Willem Theodorus Schermacher, Hendrik Karel Smit, Aaltje Scheffer-Smorenberg, Jurrianus Lambertus Stad, Johannes Willem Straatmijer, Arnoldus Petrus Stroop, Sophia Frederika Mathilda Vermeulen-de Vries, Hendrikus Willemsen.
Oprichting
Het Memorial Damslachtoffers 7 mei 1945 is tot stand gekomen op initiatief van Stichting Memorial voor Damslachtoffers 7 mei 1945. Vanaf 7 mei 2015 kon men via de website ‘plaats een steen’ steentjes plaatsen in een virtueel monument. Er zijn door bezoekers 15.509 digitale steentjes geplaatst en verplaatst die uiteindelijk de vorm hebben bepaald van de naamstenen van het daadwerkelijke monument.
Onthulling
Het Memorial werd onthuld op 7 mei 2016 door burgemeester Eberhard van der Laan in aanwezigheid van bijna 500 aanwezigen. Deze onthulding werd voorafgegaan door een korte toespraak van de voorzitter van de Stichting Memorial voor Damslachtoffers 7 mei 1945 Johan Wieland, gevolgd door een speech van Ludmilla van Santen en een gedicht door Letty Dekker voor haar grootvader P. A. J. van Dam, één van de op het Memorial genoemde slachtoffers. Bij de onthulling was ook het draaiorgel ’t Snotneusje aanwezig. Achter dit orgel hebben 71 jaar geleden mensen dekking gezocht tijdens de beschietingen. Een verslag van de onthulling, inclusief videobeelden, is hier terug te zien.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Bronnen
- Memorial de Dam zeven mei 1945;
- Stichting Memorial voor Damslachtoffers 7 mei 1945. ‘Onthulling Memorial 7 mei 2016‘.
- Stichting Memorial voor Damslachtoffers 7 mei 1945.’Slachtoffers van de schietpartij.‘;
- Website Plaats een Steen.
Aanvullende informatie: getuigenverhalen
De verhalen van een aantal getuigen van de schietpartij op de Dam op 7 mei 1945 zijn hier terug te lezen.
