Het monument
Vorm en materiaal
Het monument voor de gevallenen van de hogeschoolgemeenschap in Tilburg bestaat uit 3 houten panelen. Deze panelen zijn vervaardigd door de beeldhouwer Charles Vos (1888 – 1954). Op de panelen staan de namen van 19 leden van de Tilburgse hogeschoolgemeenschap, waarvan 16 studenten en 3 afgestudeerden aan de Katholieke Economische Hoogeschool (de voorloper van Tilburg University), die hun leven verloren tijdens de Tweede Wereldoorlog en tijdens de koloniale oorlog in Indonesië. De panelen vormen samen een drieluik met in het midden de figuur van de verrijzende Christus. Op dit middelste paneel staat de naam van de student die omkwam tijdens het oorlogsgeweld in de meidagen van 1940 op de Grebbeberg: Henk Koehorst. Op de twee panelen aan de weerszijden van dit paneel staan 18 namen op volgorde van overlijden vermeld. Alleen de laatste twee namen vormen hierop een uitzondering. Mogelijk zijn deze namen later toegevoegd. Bovenaan deze twee panelen staan regels van het Wilhelmus.
Links van de houten panelen is een stalen bak geplaatst met een glasplaat. Hierin worden de 22 (oud-)leden van de Tilburgse hogeschoolgemeenschap weergegeven met een portretfoto en evenzoveel gedenkkaarsen. Tussen deze twee elementen is een grote gedenkkaars geplaatst.
Tekst
De tekst op het middelste paneel luidt:
‘PRO HAEREDITATE PATRUM
HENK KOEHORST
14 MEI 1940.’
De tekst op het linker paneel luidt:
‘DEN VADERLANT GHETROUWE
FRITS COERWINKEL 21 NOV. ’43
CHARLES NIJST 18 JAN. ’44
PIET HAANEBRINK 14 AUG. ’44
HANS SCHOON 6 OCT. ’44
GEERT PETERS 15 OCT. ’44
ADRIAAN BREKELMANS 4 DEC. ’44
NICO VAN KERKOERLE 9 JAN. ’45
FRANS VAN GULICK 1 FEB. ’45
JAN HEIJNEN 20 FEB. ’45.’
De tekst op het rechter paneel luidt:
‘BLYF ICK TOT IN DEN DOOT
HANS MOOREN 20 FEB. ’45
JACQUES RUIJGERS 20 FEB. ’45
WIM VAN KEMPER MRT. ’45
FRANS VAN SPAENDONCK 4 MRT. ’45
GERARD VAN DE VEN 6 APR. ’45
THEO VOGELS 2 FEB. ’46
GUUS BORN 12 FEB. ’46
RENE NORENBURG MRT. 45′
NICO WOLF DEC. ’42.’
Symboliek
De Christusfiguur, omgeven door christelijke symbolen en de woorden van het Wilhelmus, verbeelden hetgeen waarvoor de gevallenen hun offer brachten: christendom en vaderland.
Wijziging
De panelen hingen oorspronkelijk in de Aula van het oude gebouw van de (destijds) Hogeschool aan de Tivolilaan. Na de verhuizing werden de panelen geplaatst nabij de Portrettenzaal in het huidige Cobbenhagen Gebouw op de campus van Tilburg University. Bij een verbouwing in 2013 zijn de panelen verwijderd. Het was de bedoeling dat de panelen terug zouden worden geplaatst maar dat is tot 11 mei 2015 niet gebeurd. Op 4 mei 2017 is op initiatief Tilburg University een nieuwe gedenkwand onthuld waar de originele houten panelen onderdeel van uitmaken. In het nieuwe ontwerp hebben de gevallenen een gezicht gekregen met een portretfoto en een gedenkkaars. Daarnaast zijn er drie namen toegevoegd: Marius van den Wildenberg, Leo van Mackelenbergh en Wiel Wiertz.
Gelijktijdig met de onthulling van het fysieke monument is het digitaal monument publiekelijk gelanceerd. Dit digitaal monument is een virtuele gedenkplek en creatief discussieplatform. Studenten en medewerkers van nu reageren in briefvorm op de verhalen, dilemma’s en keuzes van de studenten die de oorlog niet overleefden: ‘Wat zou jij doen?’.
De geschiedenis
Het monument voor de gevallenen van de hogeschoolgemeenschap herinnert aan 22 leden van de Tilburgse hogeschoolgemeenschap die hun leven verloren tijdens de Tweede Wereldoorlog en tijdens de koloniale oorlog in Indonesië.
Oprichting
Gedurende de Tweede Wereldoorlog vormden de studenten, waarvan de meesten lid waren van het TSC ‘Sint Olof’, samen met de hoogleraren en afgestudeerden een hechte gemeenschap. Na afloop van de oorlog werd de behoefte gevoeld om uit naam van deze gemeenschap aan hen die vielen dank en bewondering te brengen met daarnaast de belofte dat hun offerdaad niet zou worden vergeten. Al eerder verscheen er rond Allerzielen 1945 een speciaal herdenkingsnummer ‘In memoriam fratrum’ van het tijdschrift ‘Viking’ van TSC ‘Sint Olof’. Hierbij werd een houten monument opgericht ter nagedachtenis aan de Tilburgse omgekomen studenten ten tijde van de Tweede Wereldoorlog.
De 22 namen die genoemd staan op het monument luiden:
Guus Born, Adriaan Brekelmans, Frits Coerwinkel, Frans van Gulick, Piet Haanebrink, Jan Heijnen, Wim van Kempen, Henk Koehorst, Nico van Kerkoerle, Leo van Mackelenbergh, Hans Mooren, Charles Nyst, René Norenburg, Geert Peters, Jacques Ruijgers, Hans Schoon, Frans van Spaendonck, Gérard van de Ven, Theo Vogels, Marius van den Wildenberg, Wiel Wiertz en Nico Wolf.
Guus Born was officier bij het corps mariniers. Hij is gesneuveld in Krandji en in 1946 eervol begraven in Tjililitan bij Batavia.
Onthulling
De gedenkplaat werd op 2 juli 1946 onthuld door de Rector-Magnificus en ‘vader der hogeschoolgemeenschap’, Prof dr M.J.H. Cobbenhagen in de aula van het toenmalige gebouw van de Katholieke Economische Hoogeschool aan de Tivolilaan in Tilburg. De gedenkpanelen zijn tijdens een Academische Herdenking op 11 mei 2015 ‘heronthuld’ in het Cobbenhagen Gebouw van Tilburg University dat zich ook aan de Warandelaan bevindt. De panelen zijn herplaatst naast het borstbeeld van Professor Cobbenhagen (1893 – 1954). Op 4 mei 2017 is het nieuwe ontwerp van het monument ceremonieel onthuld.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich in het Cobbenhagen Building van Tilburg University te Tilburg (gemeente Tilburg). Dit gebouw kan hier virtueel worden bezocht.
Bron
Tilburg University
